Վիքիպեդիա

«Կինեմատիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
Հաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Նոր էջ «'''Կինեմատիկա''' (< հուն. ttiVTiiua — շար ժում), մեխանիկայի բաժին, որն ուսումնասիրում է մարմինների շար...»:
 
No edit summary
Տող 1.
'''Կինեմատիկա''' (< հուն. {{lang-gr|ttiVTiiua}} — շար ժում), [[մեխանիկա]]յի բաժին, որն ուսումնասիրում է [[մարմինների շարժումների երկրաչափական հատկություններ]]ը, առանց մարմինների [[զանգված]]ներն ու դրանց վրա ազդող ուժերը հաշվի առնելու: [[Դասական մեխանիկա]]յում դիտարկվում է մակրոսկոպիկ մարմինների՝ լույսի արագությունից փոքր արագություններով շարժումների կինեմատիկան: (Լույսի արագությանը մոտ արագություններով շարժումների Կինեմատիկայի մասին տես [[Հարաբերականության հատուկ տեսություն]], իսկ միկրոմասնիկների շարժումների մասին՝ Քվանտային մեխանիկա): Կինեմատիկայում սահմանվող մեթոդներն ու առընչություններն օգտագործվում են շարժումների կինեմատիկական հետազոտություններ կատարելիս, ինչպես նաև [[դինամիկա]]յի խնդիրներ լուծելիս: Կախված ուսումնասիրվող մարմնի հատկություններից՝ տարբերում են [[կետի Կինեմատիկա]], [[պինդ մարմնի Կինեմատիկա]], [[անընդհատ փոփոխվող միջավայր]]ի ([[դեֆորմացվող մարմին]], [[հեղուկ]], [[գազ]]) Կինեմատիկա: Ցանկացած մարմնի շարժումը Կինեմատիկայում ուսումնասիրում են մեկ ուրիշ մարմնի ([[հաշվարկման մարմին]]) նկատմամբ, որի հետ կապում են [[հաշվարկման համակարգ]] (x, y, z առանցքների համախումբը), որի նկատմամբ ժամանակի յուրաքանչյուր պահին որոշում են [[շարժվող մարմնի դիրքը]]: Կինեմատիկայի հիմնական խնդիրն է տալ կետի կամ մարմնի շարժման հավասարումները և որոշել շարժման համապատասխան կինեմատիկական բնութագրերը ([[հետագիծ]], [[շարժվող կետի արագություն]] ու [[արագացում]], [[պտտվող մարմնի անկյունային արագություն]] ու արագացում և այլն):
 
== Կետի շարժման ձևեր ==
Կետի շարժումը տրվում է բնական, կոորդինատային և վեկտորական եղանակներով:
# ''Բնական եղանակն'' օգտագործվում է, երբ հաշվարկման ընտրված համակարգի նկատմամբ հայտնի է կետի հետագիծը: Կետի դիրքը որոշվում է հետագծի վրա ընտրված հաշվարկման Օ սկզբնակետից s=OiM հեռավորությամբ, որը չափվում է հետագծի աղեղով և վերցվում համապատասխան նշանով: Շարժման օրենքը տրվում է s= f(t) հավասարումով, որն արտահայտում է s-ի կախումը է ժամանակից: Այդ կախումը կարող Է տրվել նաև գրաֆիկի կամ աղյուսակի միջոցով:
# ''Կոորդինատային եղանակի'' դեպքում հաշվարկման համակարգի նկատմամբ կետի դիրքը որոշվում Է երեք կոորդինատներով, օրինակ, x, y, z ուղղանկյուն դեկարտյան կոորդինատներով, իսկ շարժման օրենքը տրվում Է x=fi(t), y=f2(t), z= f յ( է) երեք հավասարումներով:
# ''Վեկտորական եղանակի'' դեպքում հաշվարկման համակարգի նկատմամբ կետի դիրքը որոշվում Է r շառավիղ-վեկտորով, որը տարվում Է հաշվարկման սկզբնակետից մինչև շարժվող կետը, իսկ շարժման օրենքը տրվում Է r=r(t) վեկտորական հավասարումով: [[Կետի հետագիծը]] r վեկտորի հոդոգրաֆն Է:
 
Պինդ մարմնի շարժումը տալու եղանակները կախված են շարժման տեսքից, իսկ շարժման հավասարումների թիվը՝ մարմնի [[ազատության աստիճաններ]]ի թվից: Պարզագույններից են [[պինդ մարմնի համընթաց շարժում]]ը և անշարժ առանցքի շուրջը պտտական շարժումը: Համընթաց շարժման դեպքում մարմնի բոլոր կետերը շարժվում են միատեսակ՝ միևնույն հարթությանը զուգահեռ, իսկ շարժումը տրվում և ուսումնասիրվում Է այնպես, ինչպես նյութական կետինը: z անշարժ առանցքի շուրջը պտտական շարժման դեպքում մարմինն ունի ազատության մեկ աստիճան, մարմնի դիրքը որոշվում Է պտտման <p անկյունով, իսկ շարժման օրենքը տրվում Է <p=f(t) հավասարումով:Հիմնական կինեմատիկական բնութագրերն են co= անկյունային at արագությունը և e= անկյունային at արագացումը: co և s մեծությունները պատկերվում են պտտման առանցքով ուղղված վեկտորներով: Իմանալով co-ն և e-ը՝ կարելի Է որոշել մարմնի ցանկացած կետի արագությունն ու արագացումը: Ավելի բարդ Է մեկ անշարժ կետ (ազա տության աստիճանների թիվը երեք Է) ունեցող մարմնի շարժումը: Հաշվարկման համակարգի նկատմամբ մարմնի դիրքը որոշվում Է երեք անկյուններով, իսկ շարժման օրենքը՝ ժամանակից այդ անկյունների կախումն արտահայտող ֆունկցիաներով:[[Հիմնական կինեմատիկական բնութագրեր]]ն են մարմնի ակնթարթային անկյունային արագությունը և e ակընթարթային անկյունային արագացումը: Մարմնի այս շարժումը ստացվում Է որպես Օ անշարժ կետով անցնող և իրենց ուղղությունն անընդհատ փոփոխող OP պտտման ակնթարթային առանցքների շուրջը տարրական պտույտների հաջորդականություն: Ամենաընդհանուրն ազատության վեց աստիճան ունեցող ազատ պինդ մարմնի շարժումն Է: Մարմնի դիրքը որոշվում Է իր որևէ կետի (բևեռ) երեք կոորդինատներով և երեք անկյուններով: Շարժման օրենքը տրվում է վեց հավասարումներով, որոնք արտահայտում են նշված կոորդինատների և անկյունների կախումը ժամանակից: Մարմնի շարժումը որոշվում է որպես բևեռի հետ համընթաց շարժման և այդ բևեռի շուրջը պտտական շարժման գումար:Հիմնական կինեմատիկական բնութագրերն են համընթաց շարժման արագությունն ու արագացումը (հավասար են բևեռի արագությանն ու արագացմանը) և բևեռի շուրջը [[մարմնի պտտման անկյունային արագություն]]ն ու [[անկյունային արագացում]]ը: Կինեմատիկայում ուսումնասիրում են նաև կետի կամ մարմնի բարդ շարժումը, որը դիտարկվում է միաժամանակ երկու միմյանց նկատմամբ փոխադարձաբար տեղաշարժվող հաշվարկման համակարգերի նկատմամբ: Հաշվարկման համակարգերից մեկն ընդունում են հիմնական (անվանում են նաև պայմանականորեն անշարժ), իսկ դրա նկատմամբ շարժվողը՝ շարժական: Բարդ շարժման դեպքում հաշվարկման հիմնական համակարգի նկատմամբ կետի շարժումը, արագությունն ու արագացումը պայմանականորեն կոչվում են բացարձակ, իսկ շարժական համակարգի նկատմամբ՝ հարաբերական: Հաշվարկման շարժական համակարգի և դրա հետ կապված տարածության բոլոր կետերի շարժումը հիմնական համակարգի նկատմամբ կոչվում է փոխադրական շարժում, իսկ դիտարկվող կետի հետ տվյալ պահին համընկնող շարժական համակարգի կետի արագությունն ու արագացումը՝ փոխադրական արագություն և փոխադրական արագացում: Բարդ շարժման Կինեմատիկայի հիմնական խնդիրն է կապ հաստատել կետի կամ մարմնի բացարձակ, հարաբերական և փոխադրական շարժումների կինեմատիկական բնութագրերի միջև: Հոծ միջավայրի Կինեմատիկայում սահմանվում են այդ միջավայրի շարժման տրման եղանակները, դիտարկվում է դեֆորմացիայի ընդհանուր տեսությունը, և արտածվում են անխզելիության հավասարումները, որոնք արտահայտում են միջավայրի անընդհատության պայմանները:
 
{{ՀՍՀ}}[[Կատեգորիա:Մեխանիկա]]▼
{{ՀՍՀ}}
 
▲{{ՀՍՀ}}[[Կատեգորիա:Մեխանիկա]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Կինեմատիկա» էջից