Խպիպը'''Խպիպ''', զոբ (մարդու), վահանագեղձի մեծացում, որը պայմանավորված է [[գեղձ]]ի ավշային ֆունկցիոնալ հյուսվածքի (պարենքիմ) կամ շարակցա-հյուսվածքային հենքի գերաճումով։ Թիրեոիդ էպիթելի գերաճը կարող է ընդգրկել վահանագեղձի պարենքիմն ամբողջությամբ (տարածուն, դիֆուզ խպիպ) կամ առանձին հատվածներ (հանգուցավոր խպիպ)։ [[Վահանագեղձ]]ի աննշան մեծացում նկատվում է սեռական հասունացման, [[դաշտան]]ի, [[հղիություն|հղիության]], լակտտցիտյի շրջաններում։ Խպիպի առաջացումը կարող է կապված լինել մի շարք հիվանդությունների (բազեդովյան հիվանդություն, թիրեոիդիտ, վահանագեղձի ուռուցքներ, սպորադիկ և էնդեմիկ խպիպներ) հետ։Խպիպը կարող է լինել մեկկողմանի, երկկողմանի։ Հաճախ լինում է պարանոցի վրա, երբեմն՝ կրծոսկրի ետևում (ետկրծոսկրային խպիպ)։ Խպիպն ուղեկցվում է վահանագեղձի գործունեության խանգարմամբ։ Սպորադիկ խպիպն հանդիպում է տարբեր վայրերում և պայմանավորված է օրգանիզմում յոդի էնդոգեն անբավարարությամբ։ Տեղաճարակային (էնդեմիկ) խպիպը լինում է աշխարհագրական որոշակի մարզերում, պայմանավորված է օդում, ջրում, հողում և սննդամթերքում յոդի անբավարարությամբ (երբ 200—220 մկգ-ի փոխարեն օրգանիզմն ընդունում է 80—20 մկգ [[յոդ]])։ Յոդի անբավարարությունը կարող է խորանալ արտաքին անբարենպաստ պայմանների և էնդոգեն գործոնների (հղիություն, լակտացիա, հիպովիտամինոզներ, ճիճվային հիվանդություն) ազդեցությունից, երբեմն՝ տարբեր վարակիչ հիվանդություններից, թունավորումներից։ Օրգանիզմում յոդի հարաբերական անբավարարություն կարող է առաջանալ յոդի և մի շարք քիմիական տարրերի (կալցիում, ֆտոր) փոխհարաբերության խանգարումից։ Տեղաճարակային խպիպն հանդիպում է աշխարհի համարյա բոլոր երկրներում, առավելապես՝ բարձր լեռնային մարզերում, նախալեռներում։ '''Կանխարգելումը'''. անհատական և խմբային կանխարգելիչ միջոցառումներ (յոդացված կերակրի աղի ընդունում), հիվանդության վաղ հայտնաբերում և դիսպանսերային հսկողություն։'''Բուժումը'''. յոդի պատրաստուկներ, թիրեոդին, տրիյոդթիրոնին, դիյոդթիրոզին։ Դեղորայքային բուժման անարդյունավետության դեպքում՝ վիրաբուժական միջամտություն։{{ՀՍՀ}}[[Կատեգորիա:Հիվանդություններ]]▼{{Որբ|date=Հոկտեմբեր 2013}}
'''Խպիպ''', զոբ (մարդու), վահանագեղձի մեծացում, որը պայմանավորված է [[գեղձ]]ի ավշային ֆունկցիոնալ հյուսվածքի (պարենքիմ) կամ շարակցա-հյուսվածքային հենքի գերաճումով։ Թիրեոիդ էպիթելի գերաճը կարող է ընդգրկել վահանագեղձի պարենքիմն ամբողջությամբ (տարածուն, դիֆուզ խպիպ) կամ առանձին հատվածներ (հանգուցավոր խպիպ)։ [[Վահանագեղձ]]ի աննշան մեծացում նկատվում է սեռական հասունացման, [[դաշտան]]ի, [[հղիություն|հղիության]], լակտտցիտյի շրջաններում։ Խպիպի առաջացումը կարող է կապված լինել մի շարք հիվանդությունների (բազեդովյան հիվանդություն, թիրեոիդիտ, վահանագեղձի ուռուցքներ, սպորադիկ և էնդեմիկ խպիպներ) հետ։
▲Խպիպը կարող է լինել մեկկողմանի, երկկողմանի։ Հաճախ լինում է պարանոցի վրա, երբեմն՝ կրծոսկրի ետևում (ետկրծոսկրային խպիպ)։ Խպիպն ուղեկցվում է վահանագեղձի գործունեության խանգարմամբ։ Սպորադիկ խպիպն հանդիպում է տարբեր վայրերում և պայմանավորված է օրգանիզմում յոդի էնդոգեն անբավարարությամբ։ Տեղաճարակային (էնդեմիկ) խպիպը լինում է աշխարհագրական որոշակի մարզերում, պայմանավորված է օդում, ջրում, հողում և սննդամթերքում յոդի անբավարարությամբ (երբ 200—220 մկգ-ի փոխարեն օրգանիզմն ընդունում է 80—20 մկգ [[յոդ]])։ Յոդի անբավարարությունը կարող է խորանալ արտաքին անբարենպաստ պայմանների և էնդոգեն գործոնների (հղիություն, լակտացիա, հիպովիտամինոզներ, ճիճվային հիվանդություն) ազդեցությունից, երբեմն՝ տարբեր վարակիչ հիվանդություններից, թունավորումներից։ Օրգանիզմում յոդի հարաբերական անբավարարություն կարող է առաջանալ յոդի և մի շարք քիմիական տարրերի (կալցիում, ֆտոր) փոխհարաբերության խանգարումից։ Տեղաճարակային խպիպն հանդիպում է աշխարհի համարյա բոլոր երկրներում, առավելապես՝ բարձր լեռնային մարզերում, նախալեռներում։
'''Կանխարգելումը'''. անհատական և խմբային կանխարգելիչ միջոցառումներ (յոդացված կերակրի աղի ընդունում), հիվանդության վաղ հայտնաբերում և դիսպանսերային հսկողություն։
'''Բուժումը'''. յոդի պատրաստուկներ, թիրեոդին, տրիյոդթիրոնին, դիյոդթիրոզին։ Դեղորայքային բուժման անարդյունավետության դեպքում՝ վիրաբուժական միջամտություն։
{{ՀՍՀ}}
[[Կատեգորիա:Հիվանդություններ]]
|
