«Ուղեծրային ռեզոնանս»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 29 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q271561 (translate me)
չ clean up, replaced: ն: → ն։, ջ: → ջ։, ս: → ս։, վ: → վ։ (2), տ: → տ։ (2), ա: → ա։ oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
'''Ուղեծրային ռեզոնանս''' [[երկնային մեխանիկա]]յում, իրավիճակ է, երբ երկու (կամ ավելի) երկնային մարմիններ ունեն պտտման այնպիսի պարբերություններ, որոնք հարաբերվում են իրար փոքր [[իրական թիվ|իրական թվերով]]: Արդյունքում այս երկնային մարմինները պարբերաբար ազդում են միմյանց վրա:վրա։ Այս ազդեցությունը կարող է նաև կայունացնել նրանց [[ուղեծիր|ուղեծրերը]]:
 
Որոշ դեպքերում ռեզոնանսային երևույթները առաջացնում են ուղեծրերի անկայունություն:անկայունություն։ Այսպես, [[Կիրկվուդի ճեղքեր]]ը [[աստերոիդների գոտի|աստերոիդների գոտում]] բացատրվում են [[Յուպիտեր (մոլորակ)|Յուպիտերի]] հետ ռեզոնանսով; [[Կասսինիի ճեղք]]երը [[Սատուրնի օղակներ]]ում բացատրվում է Սատուրնի արբանյակ [[Միմաս (արբանյակ)|Միմասի]] հետ ռեզոնանսով:ռեզոնանսով։
 
== Օրինակներ ==
* [[Պլուտոն]]ը և որոշ [[Կոյպերի գոտի|Կոյպերի գոտու]] մարմինները (այսպես կոչված [[պլուտինո]]ները) գտնվում են [[Նեպտուն]]ի հետ 2:3 ուղեծրային ռեզոնանսում — Պլուտոնի երկու պտույտը [[Արեգակ]]ի շուրջ համընկնում են ժամանակով Նեպտունի երեք պտույտների հետ:հետ։
* [[Սատուրն (մոլորակ)|Սատուրն]]ը և [[Յուպիտեր (մոլորակ)|Յուպիտեր]]ը գտնվում են համարյա ճշգրիտ 2:5 ռեզոնանսում;
* [[Յուպիտերի տրոյացի աստերոիդներ]]ը գտնվում են [[Յուպիտեր (մոլորակ)|Յուպիտեր]]ի հետ 1:1 ռեզոնանսում;
* Յուպիտերի արբանյակներ [[Գանիմեդ (արբանյակ)|Գանիմեդը]], [[Եվրոպա (արբանյակ)|Եվրոպան]] և [[Իո (արբանյակ)|Իոն]] գտնվում են 1:2:4 ռեզոնանսի մեջ;
* [[Պլուտոնի արբանյակներ]]ը գտնվում են 2:3:12 ռեզոնանսի մեջ;
* [[Էնկեի գիսաստղ]]ը գտնվում է 5:1 ռեզոնանսում Յուպիտերի հետ:հետ։
 
[[Պատկեր:Galilean moon Laplace resonance animation.gif|thumb|Ուղեծրային պտտման պարբերությունների հարաբերությունը]]
Տող 15.
== Սպին-ուղեծրային ռեզոնանս ==
Մոտ երևույթ է հանդիսանում '''սպին-ուղեծրային ռեզոնանսը''', երբ սինքրոնիզացվում է երկնային մարմնի ուղեծրային շարժումը իր սեփական առանցքի շուրջ պտույտի հետ՝
* [[Մերկուրի (մոլորակ)|Մերկուրին]] պտտվում է Արեգակի շուրջ 3:2 սպին-ուղեծրային ռեզոնանսում, այսինքն երկու փայլածուական տարվա ընթացքում մոլորակը կատարում է երեք պտույտ սեփական առանցքի շուրջ:շուրջ։
* [[Լուսին]]ը [[Երկիր|Երկրի]] շուրջ պտտվելիս շրջված է մոլորակի կողմը միայն մեկ կողմով - սպին-ուղեծրային 1:1 ռեզոնանս:ռեզոնանս։
* Բոլոր [[Գալիլեյան արբանյակներ]]ը նույնպես շրջված են Յուպիտերին մեկ կողմով:կողմով։
 
== Տես նաև ==