«Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրություն»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրությունը''' [[վիճակագրական մեխանիկա]]յի բաժին է, սահմանում է [[թերմոդինամիկական հավասարակշռություն|թերմոդինամիկական հավասարակշռության]] մեջ գտնվող զրոյական կամ ամբողջ [[սպին]] ունեցող [[նույնական մասնիկների]] բաշխումն ըստ [[էներգիական մակարդակ]]ների: 1924թ. առաջարկել է [[Շատենդրանատ Բոզե]]ն` [[ֆոտոն]]ների վարքը նկարագրելու համար: 1924-1925թթ. [[Ալբերտ Այնշտայն]]ը ընդհանրացրեց [[բոզոն|ամբողջ սպին ունեցող]] համակարգերի համար:

[[Ֆերմի-Դիրակի վիճակագրություն|Ֆերմի-Դիրակի]] և Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրություններին ենթարկվում են նույնական մասնիկների այն համակարգերը, որոնցում հնարավոր չէ անտեսել [[քվանտային մեխանիկա|քվանտային երևույթները]]: Քվանտային երևույթներն ի հայտ են գալիս [[մասնիկների կոնցենտրացիա]]յի (''N''/''V'') ≥ ''n''_''q'' արժեքների դեպքում, որտեղ ''n''_''q''-ն այսպես կոչված ''քվանտային կոնցենտրացիան'' է, որի դեպքում տրված [[ջերմաստիճան]]ում [[իդեալական գազ]]ի մասնիկների միջև եղած միջին հեռավորությունը հավասար է [[դը Բրոյլի ալիք]]ի միջին երկարությանը: ''n''_''q'' կոնցենտրացիայի դեպքում [[տարրական մասնիկ]]ների [[ալիքային ֆունկցիա]]ները հպվում են միմյանց, սակայն գործնականում չեն վերածածկվում:

[[Ֆերմիոն]]ները ([[Պաուլիի սկզբունք]]ին ենթարկվող մասնիկները) նկարագրվում են Ֆերմի-Դիրակի, [[բոզոն]]ները` Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրությամբ: վիճակագրությամբ։ Քանի որ ջերմաստիճանի աճի հետ աճում է ''քվանտային կոնցենտրացիան'', ֆիզիկական համակարգերի մեծ մասը բարձր ջերմաստիճանների դեպքում ենթարկվում է դասական` [[Մաքսվել-Բոլցմանի վիճակագրություն |Մաքսվել-Բոլցմանի վիճակագրությանը]]: Բացառություն են շատ մեծ խտություն ունեցող համակարգերը, օրինակ` [[սպիտակ թզուկ]]ները: Բարձր ջերմաստիճանի կամ փոքր կոնցենտրացիայի սահմանային դեպքերում երկու վիճակագրություններն էլ վերածվում են Մաքսվել-Բոլցմանի վիճակագրության:վիճակագրության։

Ի տարբերություն ֆերմիոնների, բոզոնները չեն ենթարկվում Պաուլիի արգելման սկզբունքին` միևնույն վիճակում միաժամանակ կարող են գտնվել կամայական թվով մասնիկներ:մասնիկներ։ Այդ պատճառով ցածր ջերմաստիճաններում նրանց վարքը խիստ տարբերվում է ֆերմիոնների վարքից:վարքից։ Բոզոնների դեպքում ջերմաստիճանի անկման ժամանակ բոլոր մասնիկները հավաքվում են ամենափոքր էներգիայով վիճակում` ձևավորելով այսպես կոչված [[Բոզե-Այնշտայնի կոնդենսատ]]:

Բոզե-Այնշտայնի վիճակագրության համաձայն, մասնիկների թիվը տրված ''i'' վիճակում հավասար է

Ճառագայթման տեսության և ուլտրամանուշակագույն աղետի մասին [[Դաքքա]]յի համալսարանում դասախոսություններ կարդալիս բենգալացի գիտնական [[Շատենդրանատ Բոզե]]ն որոշեց ուսանողներին ապացուցել, որ իր ժամանակի տեսությունն անբավարար էր, քանի որ դրա նախատեսած արդյունքերը չէին համապատասխանում փորձնական տվյալներին: Տեսությունը կիրառելիս Բոզեն դասախոսության ընթացքում միտումնավոր սխալ թույլ տվեց, ինչի արդյունքում անսպասելիորեն ստացված կանխատեսումը համաձայնեցվում էր փորձի հետ (հետագայում Բոզեն այդ դասախոսությունը ներկայացրեց կարճ հոդվածի տեսքով` վերնագրելով այն «Պլանկի օրենքը և լույսի քվանտի հիպոթեզը»)<ref> http://digitallibrary.sissa.it/handle/1963/5272?show=full

Սխալը պարզ պարզ ենթադրություն էր` նման այն փաստարկին, որ երկու մետաղադրամներ նետելիս երկու «գիր» տեսնելու հավանականությունը մեկ երրորդ է (վիճակագրություից տարրական գիտելիքներ ունեցող յուրաքաչյուր ոք գիտի, որ դա սխալ է):։ Այնուամենայնիվ, դրա կանխատեսած արդյունքը համապատասխանում էր փորձնական տվյալներին, և Բոզեն եզրակացրեց, որ դա չի կարող պատահական լինել, ուստի նա եկավ այն տեսակետին, որ Մաքսվել-Բոլցմանի բաշխումը չի կարող ճիշտ լինել միկրոսկոպիկ մասնիկների համար, որտեղ էական են դառնում [[Հայզենբերգի անորոշությունների սկզբունք|անորոշությունների սկզբունքով]] պայմանավորված ֆլուկտուացիաները: ֆլուկտուացիաները։ Այսպիսով նա ուշադրություն էր դարձնում մասնիկների` փուլային տարածությունում գտնվելու հավանականությանը և անտեսում էր մասնիկների ճշգրիտ իմպուլսը և կոօրդինատը: կոօրդինատը։