«Պյութագորասի թեորեմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
clean up, replaced: : → ։ (19) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
[[Պատկեր:Pythagorean.svg|thumb|right|Պյութագորասի թեորեմը`<br />
ուղիղ անկյանը կից ''a'' և ''b'' կողմերի վրա կառուցված [[քառակուսի]]ների [[մակերես]]ների [[գումար]]ը հավասար է ''c'' ներքնաձիգի վրա կառուցված քառակուսու
'''Պյութագորասի թեորեմը''' ցույց է տալիս ուղղանկյուն [[եռանկյուն|եռանկյան]] կողմերի
Թեորեմը ձեւակերպվում է հետեւյալ կերպ` ''Ուղղանկյուն եռանկյան [[ներքնաձիգ]]ի [[քառակուսի]]ն հավասար է էջերի քառակուսիների գումարին:'' Ներքնաձիգը ուղիղ անկյան դիմացի կողմն է, էջերը` ուղիղ անկյան կից
Պյութագորասի թեորեմը կարող է գրառվել հավասարման տեսքով, որը ցույց է տալիս եռանկյան a, b էջերի եւ c ներքնաձիգի միջեւ եղած կապը`<br />
::a<sup>2</sup>+b<sup>2</sup>=c<sup>2</sup>:
Այս հավասարմանը հաճախ ասում են Պյութագորասի
Պյութագորասի թեորեմը հույն մաթեմատիկոս Պյութագորասի (մ.թ.ա. 570թ.- մ.թ.ա. 495թ.) անունով է, ում վերագրվում է նրա հայտնագործումը եւ
Պյութագորասի թեորեմն ունի բազմաթիվ ապացույցներ` ավելի շատ, քան որեւէ այլ [[թեորեմ]]:<br />▼
==Ապացույցներ==
Տող 17 ⟶ 15՝
[[Պատկեր:Altitude to the Hypotenuse of a Right Triangle.JPG|right|140px]]
Դիցուք ''ABC''-ն ''A'' ուղիղ անկյունով ուղղանկյուն եռանկյուն
''A'' գագաթից տանենք ''AD''
''ADC'' և ''ABC'' եռանկյունները նման եռանկյուններ են ըստ երկու
Նմանապես ''BAD'' եռանկյունը նման է ''ABC''
Մտցնենք հետևյալ նշանակումները
: <math> |AB|=a, |AC|=b, |BC|=c\,</math>
Տող 30 ⟶ 28՝
: <math>a^2+b^2=c\cdot\left(|BD|+|CD|\right)=c^2.</math>
կամ
: <math>a^2+b^2=c^2\,</math>, ինչը եւ պահանջվում էր ապացուցել:
=== Վերադասավորումներով ապացույց ===
Տող 36 ⟶ 34՝
{|
| [[File:Pythagorean theorem rearrangement.svg|thumb|240px|right|Պյութագորասի թեորեմի ապացույցի տարբերակ` վերադասավորումների միջոցով:]]<br />
Գոյություն ունեն Պյութագորասի թեորեմի բազմաթիվ ապացույցներ, որոնց ժամանակ օգտագործվում է ուղղանկյուն եռանկյունու կողմերի վրա կառուցված քառակուսիների բաժանումը մասերի եւ այդ մասերի վերադասավորումներով մյուսների ստացումը` մեծ քառակուսուց երկու փոքրերի կամ
Այստեղ բերված է այդ ապացույցներից
Վերեւի երկու [[քառակուսի]]ները, որոնք կառուցված են ուղղանկյուն եռանկյան երկու էջերի վրա, կապույտ եւ կանաչ գույների երանգներով բաժանված են
Ճիշտ է նաեւ հակառակը` ներքեւի մեծ քառակուսու մասերը կարելի է տեղավորել վերեւի երկու քառակուսիների
== Պյութագորասի թվեր ==
<br />
Պյութագորասի հավասարմանը բավարարող բնական թվերի եռյակին ասում են Պյութագորասի
Մեզ ամենահայտնի եռյակն է 3, 4 եւ 5 թվերի շարքը, քանի որ` 3<sup>2</sup>+4<sup>2</sup>=5<sup>2</sup>
Դրան հաջորդող եռյակներն են`<br />
:::5, 12, 13;
:::8, 15, 17;
:::7, 24, 25;
:::20, 21, 29;
:::21, 28, 35;
:::12, 35, 37;
:::9, 40, 41....
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
==Արտաքին հղումներ==▼
{{Commons category}}▼
* [http://www.cut-the-knot.org/pythagoras/index.shtml Pythagorean Theorem] (more than 70 proofs from [[cut-the-knot]])▼
[[Կատեգորիա:Հավասարումներ]]
[[Կատեգորիա:Եռանկյունիներ]]
Տող 78 ⟶ 73՝
{{Link GA|en}}
{{Link GA|uk}}
▲==Արտաքին հղումներ==
▲{{Commons category}}
▲* [http://www.cut-the-knot.org/pythagoras/index.shtml Pythagorean Theorem] (more than 70 proofs from [[cut-the-knot]])
|