'''Երվանդաշատ''', [[Երվանդունիներ]]ի թագավորության վերջին [[մայրաքաղաք]]ը։ Հիմնադրել է [[Երվանդ Դ Վերջին]] թագավորը մթա III դ վերջին, [[Այրարատ]] նահանգի [[Արշարունիք|Երասխաձոր]] գավառում։ Երվանդը արքունիքը փոխադրում է միակտուր ապառաժ բլուրի վրա, որը շրջապատում է [[Երասխ գետ|Երասխը]], կառուցում նոր մայրաքաղաք։ Նա բլուրը պարսպապատում է, պատերի մեջ դնում է պղնձյա դռներ, ներքևից մինչև դռները կառուցում երկաթե սանդուղքներ, և դրանց մեջ՝ որոգայթներ դավադիրներին բռնելու նպատակով, քաղաքին ջուր մատակարարելու համար մինչև գետի մակերևույթը, պարիսպների տակ տեղ–տեղ փորել է տալիս։ Սակայն մայրաքաղաքը տեղափոխվել է ոչ այնքան բնակլիմայական պայմաների, որքան քաղաքական անցքերի պատճառով. [[Արմավիր]]ին տիրել է Արտաշեսը, ուստի Երվանդը հարկադրված էր նոր մայրաքաղաք հիմնադրել։ Երվանդաշատը մեծ քաղաք է եղել, որտեղ բացի հայերից բնակվել է նաև [[Տիգրան Մեծ]]ի օրոք նվաճված երկրներից գաղթեցված բնակչություն։
Երվանդաշատը 360–ական թթ կործանել են պարսից զորքերը։ Պահպանվել են Երվանդաշատի ավերակները։ Պահպանվել են պարիսպների հետքերը, փողոցների ու շենքերի փլատակները, ինչպես նաև [[խաչքար]]եր և վիմագիր արձանագրություններ։
