«Լազարյան ճեմարան»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Լազարյան ճեմարանը''' հայագիտական և արևելագիտական ուսումնական ու գիտական խոշոր կենտրոն էր: էր։

Հիմնադրվել է [[1815]] թվականին [[Մոսկվա]]յում, մեծահարուստ [[Լազարյաններ]]ի նախաձեռնությամբ և միջոցներով:միջոցներով։ Սկզբում եղել է տարրական տիպի մասնավոր դպրոց և կոչվել է Հայկական Լազարյան (Եղիազարյան) ուսումնարան:ուսումնարան։ Սովորել են միայն [[Լազարյաններ|Լազարյան]] որդեգիրները:որդեգիրները։ [[1820]]-ական թվկաններին ուսումնական ծրագրով համապատասխանել է ռուսական գիմնազիաների մակարդակին:մակարդակին։ Հանրակրթական առարկաների հետ դասավանդվել են [[ռուսերեն]], [[հայերեն]], [[լատիներեն]], [[ֆրանսերեն]], [[գերմաներեն]], [[պարսկերեն]], [[թուրքերեն]], [[արաբերեն]]:Ընդունվել։Ընդունվել են տարբեր ազգերի 10-14 տարեկան երեխաներ, հիմնականում հայեր և ռուսներ:ռուսներ։ Դիմորդներ է պատրաստել համալսարան ընդունվելու համար, ինչպես նաև պաշտոնյաներ և հայկական դպրոցների ուսուցիչներ: ուսուցիչներ։

[[1827]] թվականին վերանվանվել է ''Արևելյան լեզուների Լազարյան ինստիտուտ'' (հայկական աղբյուրներում ավանդաբար կոչվել է ''Լազարյան ճեմարան'')՝ ենթարկվել է ժողովրդական կրթության նախարարությանը:նախարարությանը։ [[1830]]-ական թվականներից ստացել է 2-րդ աստիճանի ուսումնական հաստատության իրավունք՝ 5-ամյա ուսուցմամբ:ուսուցմամբ։ [[1841]] թվականին ճեմարանին կից բացվել է հոգևոր բաժին՝ հայ եկեղեցու սպասավորներ Հոգևոր դպրոցների ուսուցիչներ պատրաստելու նպատակով:նպատակով։ [[1848]] թվականի կանոնադրությամբ Լազարյան ճեմարանը դասվել է պետական առաջին աստիճանի դպրոցների՝ լիցեյների կարգը, ութամյա ուսուցմամբ՝ գիմնազական ութ և լիցեյական երկու դասարաններով:դասարաններով։ Վերջին երկու դասարաններում դասավանդվել են արևելյան լեզուներ:լեզուներ։ Նոր կանոնադրությամբ ճեմարանն ընդունել է շեշտված արևելագիտական բնույթ:բնույթ։ Պատրաստվել են թարգմանիչներ, դիվանագիտության բնագավառի աշխատողներ, արևելյան լեզուների դասատուներ:դասատուներ։ [[1851]] թվականին բացվել է նախապատրաստական բաժին, որտեղ երեխաները պատրաստվում էին ընդունվել ճեմարանի գիմնազիական բաժին:բաժին։ Ուսումնական ծրագրի մեջ մտնող մեկ արևելյան լեզվից բացի, [[հայեր]]ը և [[Կովկաս]]ի այլ ազգությունների պատկանող սաները սովորել են նաև իրենց մայրենի լեզուն:լեզուն։ [[1872]] թվականի նոր կանոնադրությամբ Լազարյան ճեմարանը կազմվել է երկու ուսումնական հաստատություններից՝ դասական գիմնազիայից և եռամյա ուսուցմամբ մասնագիտական դասարաններից (արևելյան լեզուների ֆակուլտետ), որ ստեղծվել էին լիցեյական դասարանների հիման վրա:վրա։ Արևելյան լեզուների ֆակուլտետը իր ուսումնական մակարդակով համապատասխանել է բարձրագույն ուսումնական հաստատություններին:հաստատություններին։

Լազարյան ճեմարանը իր գոյության ընթացքում պահպանել է իր հայկական դիմագիծը՝ [[հայերեն]] դասավանդել են հայագիտական առարկաները, ուսուցչական-դասախոսական կազմի և սաների մեծ մասը եղել են [[հայեր]], ղեկավարությունը (տնօրինություն և հոգաբարձություն) հիմնականում գտնվել է հայերի ձեռքում։ [[1844]] թվականին Լազարյան ճեմարանում սովորել է 105 սան, որից 73-ը՝ հայ, 30-ը՝ ռուս, 2-ը՝ այլազգի։ Ճեմարանը իրավամբ մեծարվել է «Մայր դպրանոց», «Սերմնացան հայոց դպրոցաց» անուններով։ Լազարյան ճեմարանի շնորհիվ հայ դպրոցները, հայ կրթական գործիչները հաղորդակցվել են ռուսական և Եվրոպական առաջավոր մտքին։ Ճեմարանի շուրջ համախմբված հայ մտավորականների՝ [[Միքայել Նալբանդյան|Մ. Նալբանդյանի]], Ս. Նազարյանի նախաձեռնությամբ ու ջանքերով է դրվել [[Մոսկվա]]յի հայ մամուլի հիմքը:հիմքը։ Ճեմարանը ուներ տպարան, որը լույս է ընծայել 13 լեզուներով գրականություն:գրականություն։ Ճեմարանի քրադարանի հավաքածուն ([[1913]] թվականին՝ 40 հազար գիրք) հետագայում դարձել է [[Երևան]]ի [[ազգային գրադարան]]ի հիմնարար ֆոնդերից մեկը:մեկը։ Լազարյան ճեմարանը ուներ նաև իր թատրոնը:թատրոնը։ Այժմ ճեմարանի շենքում [[ՀՀ]] դեսպանությունն է:է։

Ճեմարանում սովորել են բանաստեղծներ [[Ռաֆայել Պատկանյան|Ռ.Պատկանյանը]], [[Գևորգ Դոդոխյան]]ը, [[Հովհաննես Հովհաննիսյան|Հ. Հովհաննիսյանը]], [[Վահան Տերյան|Վ. Տերյանը]], մանկավարժներ Գ. Աբովյանը, Ս.Մանդինյանը, Ա. Բահաթրյանը, նկարիչներ [[Վարդգես Սուրենյանց|Վ. Սուրենյանցը]], [[Եղիշե Թադևոսյան|Ե. Թադևոսյանը]], Հ. Պատկանյանը, թատերական գործիչներից` [[Մամիկոն Գևորգյան]], Ս. Տիգրանյանը, [[Ռուբեն Սիմոնով|Ռ. Սիմոնովը]], Է. Տեր-Գրիգորյանը, Գ. Պետրոսյանը, Գ. Չուբարը, գիտնականներից ու գրականագետներից` [[Ցոլակ Խանզադյան]]ը, [[Պողոս Մակինցյան]]ը, Մ. Բարխուդարյանը, [[Կարո Մելիք-Օհանջանյան|Կ. Մելիք-Օհանջանյանը]]:։ Ճեմարանի սաներից են նաև հեղափոխական [[Ալեքսանդր Մյասնիկյան|Ա.Մյասնիկյանը]], [[Լև Տոլստոյ]]ը, [[Իվան Տուրգենև]]ը, [[Կոնստանտին Ստանիսլավսկի]]ն, [[Միխաիլ Գլինկա]]ն , Յու. Վեսելովսկին:Վեսելովսկին։