'''Գենոմ''', [[օրգանիզմ]]ի բոլոր [[գեն]]երի ամբողջություն, դրա ամբողջական [[քրոմոսոմ]]ային հավաքածուն:հավաքածուն։
«Գենոմ» տերմինը առաջարկվել է [[Հանս Վինկլեր]]ի կողմից [[1920 թ.]] մի [[կենսաբանական տեսակ]]ի օրգանիզմների քրոմոսոմների [[հապլոիդ]]ային հավաքածուում ներառված գեների ամբողջության նկարագրության համար:համար։ Այս տերմինի սկզբնական իմաստը վկայում էր այն բանի մասին, որ գենում հասկացությունը ի տարբերություն գենոտիպի հանդիսանում է ամբողջ տեսակի [[գենետիկա]]կան բնութագրիչ, այլ ոչ թե առանձնյակի: առանձնյակի։
Մոլեկուլյար գենետիկայի զարգացմանը զուգահեռ տվյալ հասկացության իմաստը նույնպես փոխվեց:փոխվեց։ Հայտնի է, որ [[ԴՆԹ]]-ն, հանդիսանում է օրգանիզմների մեծամասնության մոտ գենետիկական տեղեկատվության կրիչ և, հետևաբար, կազմում է գենոմի հիմքը` իր մեջ ներառելով ոչ միայն գեները դրա ժամանակակից իմաստով:իմաստով։ ԴՆԹ-ի [[էուկարիոտ]]իկ բջիջների մեծ մասը ներկայացված է իրենց մեջ [[սպիտակուց]]ների և [[ՌՆԹ]]-ի մասին տեղեկատվություն պարունակող [[նուկլեոտիդ]]ների չկոդավորվող (ավելցուկային) հաջորդականությամբ: հաջորդականությամբ։
Գենետիկական տեղեկությունները գտնվում են ոչ միայն կորիզի քրոմոսոմներում, այլ նաև [[ԴՆԹ]]-ի ոչ քրոմոսոմային մոլեկուլներում:մոլեկուլներում։ [[Բակտերիա]]ների մոտ այդպսի ԴՆԹ-ների թվին են պատկանում [[պլազմիդ]]ներ և մի շարք չափավոր [[վիրուս]]ներ, Էուկարիոտ բջիջներում դա [[միդոքոնդրիում]]ի, [[քլորոպլաստ]]ների և բջիջների այլ [[օրգանոիդ]]ների ԴՆԹ-ներն են:են։ Սաղմնային գծի բջիջներում (սեռական բջիջների նախորդները և հենց իրենց գամետները) և սոմատիկ բջիջներում, գենետիկական ինֆորմացիայի ծավալները մի շարք դեպքերում զգալիորեն տարբերվում են:են։ [[Օնտոգենեզ]]ի ժամանակ սոմատիկ բջիջները կարող են ծախսել սաղմնային գծի բջիջերի գենետիկական ինֆորմացիայի մի մասը, ամպլիֆիկացնել հաջորդականություների խմբերը և (կամ) զգալիորեն վերաբաշխել ելակետային գեները:գեները։
Հետևաբար, գենոմ ասելով հասկանում են քրոմոսոմների հապլոիդային հավաքածուի և արտաքրոմոսոմային գենետիկական տարրերից յուրաքանչյուրի գումարային ԴՆԹ-ն:ն։ Առանձին կենսաբանական տեսակի գենոմի որոշման համար անհրաժեշտ է հաշվի առնել նախ օրգանիզմի սեռի հետ կապված գենետիկական տարբերությունները, քանի որ կնոջ և տղամարդու սեռական քրոմոսոմները տարբերվում են:են։ Այնուհետև գեների [[ալլելա]]յին տարբերակների մեծ թվի և ուղեկցող հաջորդականությունների պատճառով, որոնք առկա են մեծ [[պոպուլյացիա]]ների [[գենոֆոնդ]]ում, կարելի է խոսել միայն որոշակի միջինացված գենոմի մասին, որը ինքնին կարող է ունենալ զգալի տարբերություններ առանձնյակների գենոմից:գենոմից։ Տարբերտեսակի օրգանիզմների գենոմների չափերը զգալիորեն տարբերվում են իրարից, ընդ որում հաճախ չի նկատվում կենսաբանական տեսակի [[էվոլյուցիա|էվոլյուցիոն]] բարդության մակարդակի և դրա գենոմի չափի միջև կորելյացիա:կորելյացիա։
