|
}}
'''Ագռավներ'''ը կազմում են [[ճնճղուկ]]անմանների կարգի [[թռչուններ]]ի ընտանիք:ընտանիք։
===Բնակավայրերը===
Ագռավների տեսակներից հայտնի է 100 տեսակ՝ տարածված են Եվրոպայում, Կենտրոնական և Հարավարևելյան Ասիայում, Աֆրիկայում, Հյուսիսային Ամերիկայում:Ամերիկայում։ Հյուսիսում ապրողները չվող են, հարավում ապրողները՝ նստակյաց:նստակյաց։ ՀՀ-ում տարածված է 8 տեսակ՝ սև և մոխրագույն ագռավներ,կաչաղակ, կարմրակտուց,ալպիական, սովորական ճայեր,սերմնաքաղ:սերմնաքաղ։
===Սև ագռավներ===
Բնորոշվում են ամրակազմ մարմնով (երկարությունը՝ 45-65 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 400-600 գ):Կտուցը։Կտուցը և ոտքերն ամուր են, թևերը՝ լայն ու կարճ, պոչը՝ ուղիղ, կլորավուն:Փետրավորումըկլորավուն։Փետրավորումը մոխրագույն է կամ սև, հաճախ՝ մետաղական փայլով:փայլով։
Բազմանում են տարին մեկ կամ երկու անգամ՝ դնելով 2-8 խայտաբղետ ձու:ձու։ Ամենակեր են, երբեմն՝ վնասատու:վնասատու։ Սնվում են պտուղներով և այլ թռչունների ձվերով ու ձագերով:ձագերով։
Սև ագռավը լայնորեն տարածված է լեռներում:լեռներում։ Օգտակար է` որպես [[բնական սանիտար]]:։ Սակայն վերջին տասնամյակում, տարածքների սեփականաշնորհումից հետո, դաշտերում լեշերի գոյությունը խիստ նվազել է, որը կարող է դառնալ սև ագռավի թվաքանակի կրճատման պատճառ:պատճառ։
Ընդունակ է որոշ տրամաբանական գործողություններ կատարելու (օրինակ՝ ընկույզը կոտրելու համար այն բարձրությունից նետում է քարերին) և վերարտադրելու մարդու որոշ բառեր:բառեր։
Հետաքրքիր են թռիչքային խաղերը հողմավար [[բազե]]ի և սպիտակագլուխ [[անգղեր|անգղ]]ի հետ:հետ։
Գրանցված է ՀՀ [[Կարմիր գիրք|Կարմիր գրքում]]:։
===Մոխրագույն ագռավներ===
Մոխրագույն ագռավները հսկայական երամներով գիշերում են ծառաշատ զբոսայգիներում, շենքերի տանիքներում:տանիքներում։ Աղմկարար վարքով (հատկապես` ձագերը բնից դուրս գալու օրերին), տհաճ կռռոցներով անհանգիստ մթնոլորտ են ստեղծում փողոցներում ու բակերում:բակերում։ Որպես ամենակեր (հատկապես մեծ քաղաքներում ու քաղաքամերձ աղբանոցներում կենցաղային թափոններով սնվողներ)՝ շրջակա միջավայրի աղտոտվածության ցուցիչ են:են։ Մեծ վնաս կարող են պատճառել մանր (հատկապես` ջրլող) թռչունների ձագերին ու ձվերին:ձվերին։
Անտառային [[կաչաղակ]]ը բնակվում է սաղարթավոր անտառներում, ծառածածկ գետահովիտներում:գետահովիտներում։ Թևին կա կարմիր բիծ, գլխին՝ թույլ զարգացած փուփուլ:փուփուլ։ Վնասակար է, ոչնչացնում է այլ թռչունների (օրինակ՝ «Խոսրովի անտառ» արգելոցում՝ սև ցինի, փոքր շահնարծվի և ճուռակի) ձագերն ու ձվերը:ձվերը։
Կոպիտ ագռավային ձայնի շնորհիվ լավ ճանաչելի է դաշտային պայմաններում:պայմաններում։
===[[Սովորական կաչաղակ]]===
Սովորական կաչաղակի պոչը երկար է, փետրավորումը` սևի ու սպիտակի համադրությամբ:համադրությամբ։ Երևան է թափանցել 1970-ական թվականներին:թվականներին։ Վնասակար է. ոչնչացնում է որսորդական և այլ մանր թռչուններ ([[կաքավ]], [[լոր]], [[արտույտ]]) ու մեծ քանակությամբ ձվեր:ձվեր։ Սևանա լճի ափամերձ տնկարկների խիտ սավանում բազմանում է անկորուստ, ուստի անհրաժեշտ է կիրառել թվաքանակի նվազեցման արհեստական միջոցներ:միջոցներ։ Խոշոր քաղաքներում սանիտարական վիճակի ցուցիչ է. տարածված է փողոցներում և քաղաքամերձ աղբանոցներում:աղբանոցներում։
===Ալպիական ճայ===
Ալպիական ճայի ՀՀ-ում տարածմանը վերաբերող տվյալներ հավաքագրվել են 1955 թ-ին:ին։ Թռիչքը ճարպիկ է, սավառնում է մեծ բարձրություններում՝ ժայռագագաթների շուրջը:շուրջը։ Բարձրադիր լեռնային գոտում տարածված լինելու պատճառով կենսակերպի բազմաթիվ մանրամասներ ուսումնասիրված չեն:չեն։
===Կարմրակտուց ճայ===
Կարմրակտուց ճայն աղմկարար է, կերակրվում է երամներով, ժայռերի ծերպերին, մարգագետիններում, նոսրանտառներում:նոսրանտառներում։ Սավառնում է մեծ բարձրություններում, ձմռանն իջնում է ցածրադիր վայրեր:վայրեր։
===Մեծ անտառային կաչաղակ===
Հետաքրքրություն են ներկայացնում հարևանությամբ բնադրող թռչունների (օրինակ՝ հողմավար բազեի) հետ թռիչքային խաղերը, որոնք ժամանցի տպավորություն են թողնում:թողնում։
===Սովորական ճայ===
Սովորական ճայը լայնորեն տարածված է տափաստաններում և հովիտներում:հովիտներում։ Արարատյան դաշտում բնադրման փաստը հաստատվել է վերջին 5 տարիներին՝ գաղութների կայուն գոյությամբ:գոյությամբ։
Օգտակար է, որոշակի դեր ունի բնահողում զարգացող վնասատու միջատների ոչնչացման գործում:գործում։
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://www.encyclopedia.am/pages.php?bId= 2&hId= 2 Ագռավները «Հայկական Հանրագիտարանում»]
| 