«Աբդուլ Համիդ II»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: = → = (8), = → = (8), = → = (7), = → = (6), = → = (2), = → = oգտվելով ԱՎԲ |
չ clean up, replaced: → (14) oգտվելով ԱՎԲ |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ
| ԱԱՀ
| բնագիր ԱԱՀ = Abdü’l-Ḥamīd-i sânî
| պատկեր
| նկարագրում
| ծննդյան օր
| ծննդավայր
| վախճանի օր = [[1918]],
| վախճանի վայրը =
Տող 12.
'''Աբդուլ Համիդ II''' (1842-1918), Օսմանյան կայսրության սուլթան 1876-1909-ին։ Հայտնի է նաև «Կարմիր սուլթան» մականունով, որ ստացել է [[Համիդյան կոտորածներ|հայկական արյունալի ջարդեր կազմակերպելու համար]]։ Գահ բարձրացավ պալատական հեղաշրջման հետևանքով, Օսմանյան կայսրության ծանր կացության պայմաններում։ Սկզբում ձևանում էր իբրև բարենորոգումների ու պառլամենտական կարգերի կողմնակից։ [[1876]]-ի [[դեկտեմբերի 23]]-ին հռչակեց սահմանադրություն, ստեղծված Միդհաթ փաշայի ղեկավարությամբ, [[Գրիգոր Օտյան]]ի և ուրիշների մասնակցությամբ, շահելու համար «Նոր օսմանների» ու [[եվրոպա]]կան պետությունների վստահությունը։ Սակայն [[1878]]-ին Աբդուլ Համիդը ցրեց [[պառլամենտ]]ը, հաստատեց միահեծան վարչակարգ (հայտնի է «զուլում» անունով)։ Մտցրեց դաժան [[գրաքննություն]], արգելեց «հեղափոխություն», «ազատություն», «Հայաստան» և այլ բառերի օգտագործումը։ Դաժանորեն ճնշեց [[բուլղարներ]]ի, [[մակեդոնացիներ]]ի, [[արաբներ]]ի, [[հայեր]]ի ազատագրական շարժումները։ Պետական քաղաքականության մակարդակի բարձրացրեց [[պանիսլամիզմ]]ը և [[պանօսմանիզմ]]ը։
Աբդուլ Համիդի գահակալության շրջանում Օսմանյան կայսրության արտաքին քաղաքականությունը անհաջողություններ կրեց։ [[Անգլիա]]ն զավթեց [[Կիպրոս]]ն ու [[Եգիպտոս]]ը, [[Ֆրանսիա]]ն՝ [[Թունիս]]ը։ [[Ռուս-թուրքական պատերազմ (1877-1878)|1877-78-ի ռուս-թուրքական պատերազմի]] հետևանքով Օսմանյան կայսրությունը կորցրեց իր եվրոպական տիրույթների զգալի մասը, [[Ռուսաստան]]ին անցան [[Կարս]]ը, [[Արդահան]]ն ու [[Բաթում]]ը։ Սուլթանը պարտավորվեց բարենորոգումներ մտցնել [[Թրակիա]]յում, [[Մակեդոնիա]]յում, [[Ալբանիա]]յում, ինչպես նաև հայաբնակ նահանգներում ([[Սան Ստեֆանոյի պայմանագիր]] և [[Բեռլինի կոնգրես]])։ Դրա փոխարեն Աբդուլ Համիդը թուրք զորքերով և քրդերից կազմված
{{ՀՍՀ}}
|