Վիքիպեդիա

«Հյուդասպի ճակատամարտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Ճակատամարտ
|Ճակատամարտի անվանում = ՀիդասպեսիՀյուդասպի ճակատամարտ
|Հակամարտություն = [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի|Ալեքսանդր Մակեդոնացու]] արշավանքներ
|Գունային ուրվագիծ = background:#ffccaa;color:#000000
|Պատկեր = [[Պատկեր: The_phalanx_attacking_the_centre_in_the_battle_of_the_Hydaspes_by_Andre_Castaigne_%281898-1899%29.jpg|230px]]
|Վերնագիր = ՀիդասպեսիՀյուդասպի ճակատամարտ: Ալեքսանդրի փաղանգը ռաջաՊորոս Պորիռաջայի փղերի դեմ
|Թվական = 326 մ. թ. ա.
|Վայր = ՀիդասպեսՀյուդասպ գետ, [[Փենջաբ]], [[Ինդոս]] գետի վտակ (ժամ. Ջելամ գետ)
|Արդյունք = [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի|Ալեքսանդր Մակեդոնացու]] հաղթանակ
|Հակառակորդ1 = [[Հին Մակեդոնիա]], <br /> [[Կորինֆյան միություն]]
|Հակառակորդ2 = [[Պաուրավների թագավորություն]], [[Փենջաբ]], [[Հնդկաստան]]
|Հրամանատար1 = [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի]]
|Հրամանատար2 = [[ՊորՊորոս ռաջա]]
|Ուժեր1 = 5 հազար հեծելազոր, <br/> 15 հազար հետևակազոր
|Ուժեր2 = 40 հազար հեծելազոր, 30 հազար հետևակազոր, 300 մարտակառքռազմակառք, 200 փիղ ([[Արիանոս]]) <br /> 3 հազար հեծելազոր,
50 հազար հետևակազոր, 1000 մարտակառքռազմակառք, 130 փիղ ([[Դիոդորոս Սիկիլիացի]]) <br /> 30 հազար հետևակային, 300 մարտակառք և 85 փիղ ([[Քվինտուս Կուրցիուս Ռուֆուս]])
|Կորուստներ1 = 230 հեծելազոր, 80 հետևակ ([[Արիանոս]]) <br/> 280 հեծելազոր, 700 հետևակ ([[Դիոդորոս Սիկիլիացի|Դիոդորոս]])
|Կորուստներ2 = 3 հազար հեծելազոր, 20 հազար հետևակազոր, ՊորիՊորուսի երկու որդիները, թոռը ([[Արիանոս]]) <br /> 12 հազար զոհված, 9 հազար գերևարված ([[Դիոդորոս Սիկիլիացի|Դիոդորոս]])
|}}
'''Հիդասպես գետիՀյուդասպի ճակատամարտը''' տեղի է ունեցել մ.թ.ա. 326 թ. հունիսին, [[Փենջաբ|Փենջաբում]]ում, ՀիդասպեսՀյուդասպ գետի (այժմ՝ Ջելամ, [[Ինդոս ]] գետի հինգ վտակներից մեկի) ափին: Այն դասվում է որպես [[Ալեքսանդր Մակեդոնացի|Ալեքսանդր Մակեդոնացու]] տարած չորրորդ փայլուն հաղթանակը նրա [[Ասիական արշավ|Ասիական արշավի]] ընթացքում։ընթացքում:
 
 
Ալեքսանդրի հակառակորդն էր տեղական Պաուրավների թագավորության թագավոր [[ռաջա]] ՊորըՊորոսը: Լինելով արի ու եռանդուն տիրակալ, ՊորըՊորոսը հանդգնեց անձամբ դուրս գալ այնպիսի պարտություն չիմացող թշնամուԱլեքսանդրի դեմ, ինչպիսին էր Ալեքսանդրը: ՀիդասպեսըՀյուդասպի լայնությունը մուսոնային վարարումների ժամանակ կազմումհասնում էր հազար քայլքայլի և նրա անցումը բարդ ռազմա-տեխնիկակն խնդիր էր հանդիսանում: ՀիդասպեսիՀյուդասպի գետանցումնգետանցումը կազմակերպելու նպատակով այնտեղ ցամաքով տեղափոխվեց [[Ինդոս]] գետի վրա տեղակայված մակեդոնական նավատորմը: Մարտի նախապատրաստման շրջանում բազմաթիվ մակեդոնացի զինվորներ զոհվեցին անսովոր կլիմայի հետևանքով:
[[Պատկեր :Battle_hydaspes_crossing.gif|left|thumb|300px]]▼
[[Պատկեր: Alexander_and_Porus_draw.jpg|left|thumb|300px]]▼
 
 
Ճակատամարտը երկու փուլով ընթացավ: Նախ, ծանր հետևակազորը Ալեքսանդրի զորավար [[Քրաթեր]]ի ղեկավարությամբ
Մարտի նախապատրաստման շրջանում բազմաթիվ մակեդոնացի զինվորներ զոհվեցին անսովոր կլիմայի հետևանքով: Ճակատամարտը երկու փուլով ընթացավ: Նախ ծանր հետևակազորը, Ալեքսանդրի զորավար [[Քրաթեր|Քրաթերի]] ղեկավարությամբ,կեղծ ցուցադրեր գետանցման պատրաստություններ ու դրանով շեղեց մյուս ափին ճամբարված հնդիկ զորքի ուշադրությունը: Իսկ այդ ժամանակ, 26 կիլոմետր հոսանքն ի վեր, Ալեքսանդրի հիմնական ուժերը կատարեցին աննախադեպ գիշերային արշավ. ուժգին ամպրոպի ու տեղատարափի պայմաններում նրանք բեռնավորվեցին նավերի ու լապտերի վրա, կատարեցին գետանցումը և վաղ առավոտյանը անսպասելի գրոհեցին [[Պոր|Պորի ]] ճամբարին: ▼
 
▲[[Պատկեր :Battle_hydaspes_crossing.gif|left|thumb|300px]]
 
▲[[Պատկեր: Alexander_and_Porus_draw.jpg|left|thumb|300px]]
Ռաջա Պորը անձամբ էր գլխավորում իր զորքը, որի կազմում ընդկրկված էին մարտակառքեր ու հատուկ վարժեցրած փղեր: Մարտի ընթացքում հնդիկ զինվորները ցուցադրեցին բարձր մարտական հատկանիշներ, նրանց հեծելազորը հակահարվածի դիմեց, փղերը գրոհեցին մակեդոնացիների վրա: Կրիտիկական վիճակը հանգույցալուծեց մակեդոնացիների փառապանծ մարտունակությունը. հնդիկ հեծելազորը հետ մղվեց, հենց փղերի ոտքերի տակ: Նետաձիգները հեռվից վիրավորում էին կենդանիներին, և մոլեգնած աժդահաները մխրճում էին իրենց զինվորներին: Վրա հասած Քրաթերի զորքը ապահովեց կատարյալ հաղթանակը: ▼
▲Մարտի նախապատրաստման շրջանում բազմաթիվ մակեդոնացի զինվորներ զոհվեցին անսովոր կլիմայի հետևանքով: Ճակատամարտը երկու փուլով ընթացավ: Նախ ծանր հետևակազորը, Ալեքսանդրի զորավար [[Քրաթեր|Քրաթերի]] ղեկավարությամբ,կեղծ ցուցադրեր գետանցման պատրաստություններ ու դրանով շեղեց մյուս ափին ճամբարված հնդիկ զորքի ուշադրությունը: Իսկ այդ ժամանակ, 26 կիլոմետր հոսանքն ի վեր, Ալեքսանդրի հիմնական ուժերը կատարեցին աննախադեպ գիշերային արշավ. ուժգին ամպրոպի ու տեղատարափի պայմաններում նրանք բեռնավորվեցին նավերի ու լապտերի վրա, կատարեցին գետանցումը և վաղ առավոտյանը անսպասելի գրոհեցին [[Պոր|Պորի Պորոս]]ի ճամբարին:
 
 
▲Ռաջա ՊորըՊորոսը անձամբ էր գլխավորում իր զորքը, որի կազմում ընդկրկված էին մարտակառքերռազմակառքեր ու հատուկ վարժեցրած փղեր: Մարտի ընթացքում հնդիկ զինվորները ցուցադրեցին բարձր մարտական հատկանիշներ,` նրանց հեծելազորը հակահարվածի դիմեց, փղերը գրոհեցին մակեդոնացիների վրա: Կրիտիկական վիճակը հանգույցալուծեց մակեդոնացիների փառապանծ մարտունակությունը. հնդիկ հեծելազորը հետ մղվեց, հենց փղերի ոտքերի տակ: Նետաձիգները հեռվից վիրավորում էին կենդանիներին, և մոլեգնած աժդահաները մխրճում էին իրենց զինվորներին: Վրա հասած Քրաթերի զորքը ապահովեց կատարյալ հաղթանակը:
Պորի բոլոր զորավարները, երկու որդիներն ու թոռը զոհվեցին, իսկ ինքն, վիրավորված, գերևարվեց մակեդոնացիների կողմից: Պորի արտաքին արնական տեսքը և զորավարի կեցվածքը տպավորեցրին Ալեքսանդրին: Երբ նա հարցրեց Պորին, թե ինչպես նա կցանկանար, որ իր հետ վարվեին, վերջինս պատասխանեց. ՛՛Արքային վայել ձևով՛՛: Ալեքսանդրը ցուցադրեց իր կանխամտածված գթառատությունը. նա ոչ միայն չպատժեց Պորին, այլ վերադարձրեց իր կալվածքները ու դրանով հուսալի հակակշիռ ստեղծեծ մյուս զավթված հնդկական թագավորությանը, [[Թաքսիլ|Թաքսիլին]]: ▼
 
 
▲ՊորիՊորոսի բոլոր զորավարները, երկու որդիներն ու թոռը զոհվեցին, իսկ ինքն, վիրավորված,ինքը գերևարվեց մակեդոնացիներիվիրավորված կողմիցվիճակում: Պորի արտաքինՊորոսի արնական տեսքը և զորավարի կեցվածքը տպավորեցրին Ալեքսանդրին: Երբ նա հարցրեց ՊորինՊորոսին, թե ինչպես նա կցանկանար, որ իր հետ վարվեին, վերջինս պատասխանեց. ՛՛Արքային«Արքային վայել ձևով՛՛ձևով»: Ալեքսանդրը ցուցադրեց իր կանխամտածված գթառատությունը. նա ոչ միայն չպատժեց ՊորինՊորոսին, այլ վերադարձրեց իրնրա կալվածքներըկալվածքներն ու դրանով հուսալի հակակշիռ ստեղծեծ մյուս զավթված հնդկական թագավորությանը, [[Թաքսիլ|ԹաքսիլինՏաքսիլ]]ին: Հյուդասպ գետի հաղթանակով ավարտվեց Փենջաբի ենթարկումը:
Հիդասպես գետի հաղթանակով ավարտվեց Փենջաբի ենթարկումը:
 
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հյուդասպի_ճակատամարտ» էջից