«Հնչյունաբանություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Bot: Migrating 86 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q35395 (translate me) |
No edit summary |
||
Տող 1.
'''Հնչյունաբանություն''', [[Լեզվաբանություն|լեզվաբանության]] բաժին, որն ուսումնասիրում է [[մարդ]]կային լեզվի նյութական կողմը, այսինքն՝ այն բոլոր արտասանական միջոցները, որոնցով կազմավորվում է խոսքը՝ [[Հնչյուն (խոսքի միավոր)|հնչյունները]], նրանց միացումները, [[վանկ]]ը, հնչաբառը, հնչերանգը ևն։ Նեղ առումով հնչյունաբանությունը զբաղվում է հնչյունների արտաբերման ու ձայնաբանական հատկանիշների ուսումնասիրությամբ, նրանց նկարագրությամբ ու դասակարգումով։ Հնչյունաբանության խնդիրն է նկարագրել լեզվի հնչույթների դրսևորումները՝ արտաբերությունը, նրանց ձայնաբանական առանձնահատկությունները, լեզվի վանկատիպերը, [[բառ]]ային շեշտը, հնչերանգը տարբեր բնույթի նախադասություններում ևն։ Լայն առումով հնչյունաբանության ոլորտի մեջ է մտնում նաև [[հնչույթաբանություն]]ը։ Տարբերում են մի քանի տիպի հնչյունաբանություններ՝
* նկարագրական, երբ նկարագրվում և դասակարգվում են տվյալ լեզվի հնչյուններն ու այլ հնչյունական միջոցները,
* պատմական, երբ նկարագրվում են տվյալ լեզվի հնչյունական կազմի կրած փոփոխությունները հնագույն շրջանից մինչև ներկա վիճակը,
* փորձառական, երբ հետազոտությունների համար լայնորեն օգտագործում են բնական գիտությունների մեթոդները (ինչպիսիք են ռենտգենանկարահանումը, օսցիլոգրաֆային, սպեկտրոգրաֆային ուսումնասիրությունները ևն),
* ընդհանուր, երբ նկարագրվում են տարբեր լեզուների ընդհանուր հնչյունային օրինաչափությունները։
Հնչյունաբանության հարցերով [[Հայագիտություն|հայագիտության]] մեջ զբաղվել են լեզվաբաններ [[Հրաչյա Աճառյան]]ը, [[Մանուկ Աբեղյան]]ը, [[Գրիգոր Ղափանցյան]]ը, Վ. Առաքելյանը։ Մեր օրերում, հատկապես փորձառական հնչյունաբանության բնագավառում, հայտնի են Ա. Խաչատրյանի, Ռ. Թոխմախյանի և այլոց աշխատանքները։
{{ՀՀՀ}}
[[Կատեգորիա:Հնչյունաբանություն]]
| |||