«Աբաղա (իլխան)»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ Aram-van տեղափոխեց էջը «Աբաքա խան»-ից «Աբաղա (իշխան)» |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ
| ԱԱՀ =
| բնագիր ԱԱՀ =
| պատկեր = AbaqaOnHorseArghunStandingGhazanAsAChild.jpg
| չափ =
| նկարագրում = Աբաղան
| ծննդյան օր = 1234
| ծննդավայր = [[Մոնղոլիա]]
| վախճանի օր = 1.04.1282
| վախճանի վայրը = [[Համադան]], [[Իրան]]
| քաղաքացիություն =
| հպատակություն =
Տող 23.
| կայք =
}}
Աբաղա ([[1234]] - [[1282]] թթ.), [[Հուլավյաններ]]ի մոնղոլական պետության իշխան [[1265]]-ից։ Հաջորդեց հորը՝ [[Հուլավու]]ին։ Աբաղայի օրոք շարունակվեցին պատերազմները [[Ոսկե Հորդա]]յի, Չաղատայան ուլուսի և [[Եգիպտոս]]ի սուլթանության հետ։ Աբաղան հպատակ [[հայեր]]ի և [[վրացիներ]]ի հանդեպ ցուցաբերում էր համեմատաբար հանդուրժողական վերաբերմունք՝ նրանց ռազմական ուժերը օգտագործելով իր մղած կռիվներում։ Աբաղայի արքունիքում հեղինակություն էին վայելում հայ իշխաններ [[Սադուն Արծրունի]]ն, որը կարգվեց Արևելյան Վրաստանի աթաբեկ, Պռոշ Խաղբակյանը, Տարսայիճ Օրբելյանը և ուրիշներ։ Աբաղան [[1277]]-ին դաժանորեն պատժեց [[Փոքր Ասիա]]յի թուրքերին և, ըստ [[Հեթում պատմիչ]]ի, իր դաշնակից [[Լևոն Գ]] թագավորին առաջարկեց [[Իկոնիայի սելջուկյան սուլթանություն|Իկոնիայի սելջուկյան սուլթանության]] երկրները միացնել [[Կիլիկիա]]յին՝ իր տերության արևմտյան սահմանները հայոց ուժերով ապահովելու նպատակով։ Սակայն Լևոն Գ խոհեմաբար հրաժարվեց այդ պարզևից՝ պատճառաբանելով, որ ինքը բավարար ուժեր չունի այդպիսի մեծ տերությունը պաշտպանելու շրջապատող թշնամիներից։ 1281-ի հոկտեմբերի վերջին [[Ասորիք]]ի Համաթ և [[Հոմս]] քաղաքների մոտ տեղի ունեցավ ճակատամարտ Աբաղայի և Եգիպտոսի սուլթանության բանակների միջև։ Աբաղայի կողմում կռվում էին հայ-վրացական զորքեր։ Ճակատամարտն ավարտվեց Աբաղայի պարտությամբ։ Մահացել է ապրիլի 1-ին, [[Համադան]]ում։
[[Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով]]
[[Կատեգորիա:Քաղաքական գործիչներ]]
[[Կատեգորիա:Իշխաններ]]
[[Կատեգորիա:Հայոց պատմություն]]
{{ՀՍՀ}}
| |||