«Պերդիտա (արբանյակ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չNo edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Աստղագիտական օբյեկտ
| անուն = Պերդիտա
| այլ անուն = <small>S/1986 U 10; Ուրան XXV<small>
| լատիներեն անուն =
| պատկեր = Perdita (moon)feat.pngjpg
| մակագրություն = Արբանյակի մոդելային պատկերը
| հայտնաբերման տարեթիվ = 18 մայիս [[1999]]
| հայտնաբերող = [[Էրիխ Կարկոշկա]] / «[[Վոյաջեր-2]]»-
| տեսանելի մագնիտուդ =
| տեսանելի չափ =
| համաստեղություն =
| հեռավորություն = 76 417 ± 1 կմ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| չափման կետ = [[Ուրան]]ից
| արբանյակներ =
| պերիհելին =
| ապոհելին =
| մեծ կիսաառանցք = 76 417 ± 1 կմ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| էքսցենտրիսիտետ = 0,0012 ± 0,0005<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| սիդերիկ պարբերություն = 0,638021 ± 0,000013 օր<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| սինոդիկ պարբերությունը =
| ուղեծրային արագություն =
| թեքվածություն = 0,0 ± 0,3° (Ուրանի հասարակածի նկատմամբ)<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| ծագման անկյուն =
| պերիկենտրոնի արգումենտ =
| սեղմվածություն =
| շառավիղ = 30 × 30 × 30 կմ (15 ± 3 կմ)<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| հասարակածային շառավիղ =15 ± 3 կմ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| բևեռային շառավիղ =
| մակերևույթի մակերես = ~2800 կմ²
Տող 34.
| պտույտի արագություն =
| տիեզերական արագություն = ~0,011 կմ/վ
| պտույտի պարբերություն = [[Սինքրոն]]<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| առանցքի թեքում = 0,0°<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| ալբեդո = 0,08 ± 0,01<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| տարիք =
| քիմիական կազմ =
Տող 43.
}}
 
'''Պերդիտա''' ({{lang-en|Perdita}}), [[Ուրան]] [[մոլորակ]]ի [[արբանյակ]]ն է, հայտնաբերվել է «[[Վոյաջեր-2]]» ԱՄԿ-ի լուսանկարների վրա [[1999]] թվականին։թվականի մայիսի 18-ին: Այն սկզբում ստացել է '''S/1986 U 10''' ժամանակավոր անվանում<ref name="IAUC 7171" />: Հետագայում այն անվանվել է Պերդիտա ([[լատիներեն]]` 'կորած'), [[Ուիլյամ Շեքսպիր|Շեքսպիրի]] [[Ձմեռային հեքիաթ]] պիեսի հերոսուհու անունով: Այն նույնպես անվանվում է '''Ուրան XXV'''<ref name="Gazetteer" />:
 
==Հայտնաբերումը==
Պերդիտայի հայտնաբերումը բարդ է եղել: Արբանյակի առաջին լուսանկարները կատարվել են ''[[Վոյաջեր-2]]'' կայանի կողմից 1986 թվականի անցման ժամանակ, սակայն այն չի գտնվել լուսանկարների վրա ավելին քան մեկ տասնամյակ: 1999 թվականին, արբանյակը նկատել է [[Էրիխ Կարկոշկա]]ն և հայտնել է այդ մասին<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="IAUC 7171" />: Սակայն, քանի-որ հնարավոր չէր կատարել արբանյակի այլ լուսանկարներ, նրա գոյությունը հաստատելու համար, այն 2001 թվականին պաշտոնապես դուրս հանվեց Ուրանի արբանյակների ցանկից<ref name="Foust" />: Այնուամենայնիվ, 2003 թվականին, [[Հաբլ (տիեզերական աստղադիտակ)|Հաբլ]] տիեզերական աստղադիտակի միջոցով ստացված լուսանկարներում վերջնականորեն հաստատվեց Պերդիտայի գոյությունը<ref name="Showalter Lissauer 2006"><ref name="IAUC 8194" />:
 
==Ուղեծիրը==
Արբանյակը պտտվում է իր ուղեծրով [[Բելինդա (արբանյակ)|Բելինդայի]] և [[Պակ (արբանյակ)|Պակի]] միջև: Վերը նշված Հաբլի դիտարկումները ապացուցեցին, որ Պերդիտան պտտվում է Ուրանի շուրջ ոչ ըստ [[Յոհան Կեպլեր|Կեպլերյան]] շարժման օրենքների: Փոխարենը այն գտնվում է 43:44 [[ուղեծրային ռեզոնանս]]ի մեջ [[Բելինդա (արբանյակ)|Բելինդայի]] հետ: Այն նույնպես մոտ է 8:7 ռեզոնանսին [[Ռոզալինդա (արբանյակ)|Ռոզալինդայի]] հետ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="Showalter Lissauer 2006">:
 
Արբանյակը պատկանում է Պորցիայի խմբին, խումբը նույնպես ներառում է` [[Բիանկա (արբանյակ)|Բիանկան]], [[Կրեսսիդա (արբանյակ)|Կրեսսիդան]], [[Դեզդեմոնա (արբանյակ)|Դեզդեմոնան]], [[Ջուլիետ (արբանյակ)|Ջուլիետը]], [[Պորցիա (արբանյակ)|Պորցիան]], [[Կուպիդոն (արբանյակ)|Կուպիդոնը]], [[Ռոզալինդա (արբանյակ)|Ռոզալինդան]] և [[Կուպիդոն (արբանյակ)|Կուպիդոնը]]<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" />: Այս արբանյակները ունեն նման ուղեծրեր և ֆոտոմետրիկ առանձնահատկություններ<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" />: Բացի նրա ուղեծրից<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="Showalter Lissauer 2006">, 15 կմ շառավղից<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />, և 0,08 մեծությամբ երկրաչափական ալբեդոյից<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" /> այս արբանյակի մասին այլևս ոչինչ հայտնի չէ:
 
== Տես նաև ==
* [[Ուրանի արբանյակներ]]
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{reflist
| refs =
<ref name="Foust">{{cite web | last = Ֆուստ | first = Ջեֆ | date = 31 դեկտեմբերի 2001 | title = Ուրանի արբանյակը հանված է | publisher = Սփեյսֆլայթ նաու | url = http://spaceflightnow.com/news/n0112/31uranusmoon/ | accessdate = 2012-01-26 | ref = harv }}</ref>
 
<ref name="Karkoschka, Voyager 2001">{{cite journal | doi = 10.1006/icar.2001.6597 | last = Կարկոշկա | first = Երիկ | year = 2001 | title = Վոյաջերի տասնմեկերորդ հայտնագործությունը. Ուրանի արբանյակներ և առաջին ինը արբանյակների ֆոտոմետրիան | journal = Իկարուս | volume = 151 | issue = 1 | pages = 69–77 | bibcode = 2001Icar..151...69K}}</ref>
 
<ref name="Showalter Lissauer 2006">{{cite journal | doi = 10.1126/science.1122882 | last1 = Շոուոլտեր | first1 = Մարկ Ռ. | last2 = Լիսաուեր| first2 = Ջեք Ջ. | date = 2006-02-17 | title = Ուրանի երկրորդ օղակ-արբանյակ համակարգը. Հայտնաբերումը և դինամիկան| journal = Սայենս| volume = 311 | issue = 5763 | pages = 973–977 | pmid = 16373533 | bibcode = 2006Sci...311..973S}}</ref>
 
<ref name="IAUC 8194"> {{cite journal | last = Գրին | first = Դենիել Վ. Ե. | date = 3 սեպտեմբերի 2003 | title = Ուրանի արբանյակները | journal = ՄԱՄ թերթիկ | volume = 8194 | issn = 0081-0304 | url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/08100/08194.html | accessdate = 2012-01-26}}</ref>
 
<ref name="Williams 2007 nssdc"> {{cite web | last = Ուիլիամս | first = Դևիդ Ռ. | date = 23 նոյեմբեր 2007 | title = Ուրանի արբանյակների տվյալները | publisher = [[ՆԱՍԱ]] (Ազգային տիեզերական գիտական տվյալների կենտրոն) | url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/uraniansatfact.html | accessdate = 12 դեկտեմբեր 2008 }}</ref>
 
<ref name="Karkoschka, Hubble 2001">{{cite journal | doi = 10.1006/icar.2001.6596 | last = Կարկոշկա | first = Էրիկ | year = 2001 | title = Հաբլ տիեզերական աստղադիտակից ստացված Ուրանի օղակների և 16 արբանյակների տարբերակող ֆոտոմետրիան | journal = Իկարուս | volume = 151 | issue = 1 | pages = 51–68 | bibcode = 2001Icar..151...51K }}</ref>
 
<ref name="IAUC 7171"> {{cite journal | last = Գրին | first = Դենիել Վ. Ե. | date = 18 մայիսի 1999 | title = S/1986 U 10 | journal = ՄԱՄ թերթիկ | volume = 7171 | issn = 0081-0304 | url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/07100/07171.html | accessdate = 2012-01-26}}</ref>
 
<ref name="Gazetteer"> {{cite web | title = Մոլորակների և արբանյակների անունները և հայտնաբերողները | work = Մոլորակների անվանումների լրատու | publisher = ԱՄՆԵԾ Աստղաերկրաբանություն | date = 21 հուլիս 2006 | url = http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/Planets | accessdate = 6 օգոստոս 2006 }}</ref>
}}
 
== Արտաքին հղումներ ==
* [http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Ura_Belinda Բելինդայի տվյալները] [http://solarsystem.nasa.gov ՆԱՍԱ-ի Արեգակնային համակարգի հետազոտություների կայքում]
* [http://www.dtm.ciw.edu/users/sheppard/satellites/urasatdata.html Ուրանի հայտնի արբանյակները] ([[Սքոթ Շեփարդ]])
{{-}}
{{Ուրանի համակարգ}}