«Սպիրտ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ r2.6.4) (Ռոբոտը ավելացնում է․: lad:Alkól
չ clean up, replaced: եւ → և (5) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Alcohol general.svg|thumb|200px|right|Հիդրոքսիլ (-OH) ֆունկցիոնալ խումբը սպիրտի մոլեկուլում]]
Սպիրտը ({{lang-la|spiritus}}, ոգի) օրգանական միացություն է, որը պարունակում է [[ածխածին|ածխածնի]] ատոմին կապված հիդրոքսիլ (-OH) ֆունկցիոնալ խումբ: Ընդ որում, ածխածնային կենտրոնը պետք է հագեցած լինի (ունենա եւսևս երեք կապ այլ [[ատոմ]]ների հետ):
 
Սպիրտ եզրը հայերենին անցել է [[ռուսերեն]]ից, որն իր հերթին փոխառել է լատիներենից, թեեւ՝թեև՝ լատիներենում եւև եվրոպական լեզուներում օգտագործվում է alcohol (ալկոհոլ) բառը: Օրգանական [[քիմիա]]յում ընդունված է օգտագործել '''-ոլ''' [[վերջածանց]]ը այն [[մոլեկուլ]]ների անվանումներում, ուր առաջնային ֆունկցիոնալ նշանակություն ունի հիդրոքսիլ խումբը, այն է՝ սպիրտների անվանումներում: Գոյություն ունեն ոչ առաջնային հիդրոքսիլ խումբ պարունակող մոլեկուլներ, որոնք վերցրել են -ոլ վերջածանցը ([[պարացետամոլ]], [[քոլեստերոլ]]) եւև այնպիսիններ, որոնք չունեն -ոլ վերջածանց, օրինակ՝ [[շաքար]]ները ([[գլյուկոզ]], [[ֆրուկտոզ]]):
 
Հատկապես հայտնի է սպիրտների պարզ ացիկլիկ խումբը, որոնք ներկայացվում են C<sub>n</sub>H<sub>2n+1</sub>OH ընդհանուր բանաձեւովբանաձևով: Դրանցից ամենատարածվածը էթանոլն է (C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>OH), որի ջրային լուծույթները առօրյա կյանքում հայտնի են որպես «[[օղի]]»: Բոլոր մնացած [[ըմպելիք#ոգելից խմիչք|ոգելից խմիչք]]ների հիմքում նույնպես էթանոլն է: Սպիրտի առավել պարզ մոլեկուլը մեթանոլն կամ մեթիլ սպիրտն է (CH<sub>3</sub>OH): Ի տարբերություն էթիլ սպիրտի՝ էթանոլի, մեթանոլը թունավոր է մարդու օրգանիզմի համար:
 
== Տես նաև ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սպիրտ» էջից