«Մարտիրոս Սարյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Մարտիրոս Սարգսի Սարյան''' ({{ԱԾ}}), հայ նկարիչ, [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ]] ժողովրդական նկարիչ (1960), ԽՍՀՄ Գեղարվեստի ակադեմիայի իսկական անդամ (1947), [[Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ՀԽՍՀ]] ԳԱ ակադեմիկոս (1956)<ref>{{Cite web |title=ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ |url=https://www.sci.am/membersview.php?id=123&d=1&l=29&langid=1#top |accessdate=2023 թ․ հուլիսի 17}}</ref>, Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1965), [[Հայկական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն|ՀԽՍՀ]] նկարիչների միության նախագահ (1945-1951)։

 

Մարտիրոս Սարյանի նախնիները եղել են Անիից, որ գաղթել են [[Ղրիմ]], մասնակցել տեղի հայկական գաղթավայրի հիմնադրմանը։ Նրանց շառավիղները Ղրիմից տեղափոխվել և մասնակցել են [[Նոր Նախիջևան]]ի [[հայ]]կական գաղութի ստեղծմանը։ 1895 թվականին Սարյանը ավարտել է տեղի հանրակրթական երկլեզվյան ([[հայերեն]], [[ռուսերեն]]) ուսումնարանը։ [[Հմայակ Արծաթպանյան|Հ. Արծաթպանյան]]ի ղեկավարությամբ մասնագիտական նախնական գիտելիքներ ստանալուց հետո, 1897-1904 թվականներին սովորել է [[Մոսկվա]]յի գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտում։ Վերադառնալով ուղևորություններից՝ Սարյանը ակտիվորեն մասնակցել է «Ոսկե Գեղմ» («Золотое руно»), «Արվեստի աշխարհ» («Мир искусства») և այլ ընկերությունների աշխատանքներին։ 1901 թվականին առաջին անգամ մեկնել է [[Կովկաս]], եղել [[Երևան]]ում, [[Աշտարակ]]ում, [[Վաղարշապատ]]ում, [[Սևան (քաղաք)|Սևանում]], 1902 թվականին՝ Անիում։ Ճամփորդության ընթացքում, ինչպես և հետագա տարիներին, հափշտակությամբ ուսումնասիրել է իր ժողովրդի պատմությունը, նիստուկացը, մշակույթը, ճարտարապետության, քանդակագործության, որմնանկարչության և դեկորատիվ-կիրառական արվեստի հուշարձանները, որը վճռական ազդեցություն է ունեցել Սարյանի աշխարհայացքի և ստեղծագործական մեթոդի ձևավորման ու զարգացման վրա։ 1903 թվականին ավարտել է ուսումնարանի հիմնական դասընթացը և մոտ երկու տարի կատարելագործվել նույն հաստատությանը կից Վ. Ա. Սերովի և Կ. Ա. Կորովինի «Դիմանկարի արվեստանոցում»։ Ուսումնառության տարիներին մոտիկից շփվել է ռուս մտավորականության լավագույն ներկայացուցիչներից շատերի հետ, ինչը զգալի նշանակության է ունեցել նրա՝ առաջադեմ մտավորականի և քաղաքացի արվեստագետի դիրքորոշման մեջ։