«Կառլոս Մեծ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
Պիտակներ՝ հետշրջված Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
No edit summary
Պիտակներ՝ հետշրջված Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
Տող 21.
'''Կարլ I Մեծ''' (նաև՝ '''Կարլոս Մեծ''', {{lang-lat|Carolus Magnus կամ Karolus Magnus}}, {{lang-fr|Charlemagne}}, մոտ [[ապրիլի 2]], [[747]] կամ [[748]] թ.<ref>In der älteren Forschung wurde als Geburtsjahr oft 742 angenommen, doch tendiert die neuere Forschung mehrheitlich zu 747/48, vgl. Rosamond McKitterick: ''Charlemagne.'' Cambridge 2008, S. 72. Siehe auch die Ausführungen im Lebensabschnitt.</ref> - [[հունվարի 28]], [[814]] թ․, [[Աախեն]]), [[ֆրանկներ]]ի թագավոր 768 թվականից, [[լանգոբարդներ]]ի թագավոր 774 թվականից, կայսր 800 թվականից։ Նրա կառավարման ժամանակ [[Ֆրանկական թագավորություն]]ը հասել է իր գագաթնակետին, իր տիրապետության տակ միավորելով արևմտյան և կենտրոնական [[Եվրոպա]]յի զգալի մասը։ Նրա անունով է կոչվել [[Կարոլինգներ]]ի արքայատոհմը։
 
ԿարլՄեծն ՄեծըԿռլեհը [[ՊիպինԿոլոտ ԿարճահասակՊիպինի]]ի ավագ որդին էր։ Մինչև 771 թվականն իշխել է եղբոր՝ Կարլոմանի հետ, որի մահից հետո դարձել է ֆրանկների միանձնյա կառավարողը։ Բազմաթիվ զավթողական արշավանքներով ընդլայնել է իր թագավորության սահմանները։ Մոտ երեք տասնամյակ արշավել է [[սաքսեր]]ի դեմ և նրանց բռնությամբ քրիստոնեացրել։ [[774]] թվականին նվաճել է [[լանգոբարդներ]]ի թագավորությունը հյուսիսային [[Իտալիա]]յում։ [[778]] թվականին արշավել է Իսպանիայի [[մավրեր]]ի դեմ և պարտություն կրել։ [[778]] թվականին գրավել է [[Բավարիա]]ն, [[790]]-ական թվականներին՝ [[Ավարներ (ցեղեր)|ավարների]] իշխանության մնացած տարածքները։ [[800]] թվականին Հռոմի պապ [[Լևոն III (Հռոմի պապ)|Լևոն III-ը]] Կարլ Մեծին թագադրել է հռոմեացիների կայսր։ Մահացել է 814 թվականին։ Նրան հաջորդել է որդին՝ [[Լուի I Բարեպաշտ|Լյուդովիկոս I Բարեպաշտ]]։
 
Կարլ Մեծի օրոք զարգացել են [[Ավատատիրություն|ֆեոդալական]] հարաբերությունները։ Երկրի սահմաններն ամրացնելու համար ստեղծել է սահմանային զինվորական կազմակերպություններ՝ «մարկեր»։ Նա սերտ դաշնակցություն է հաստատել [[Կաթոլիկ եկեղեցի|կաթոլիկ եկեղեցու]] հետ և միջոցներ է ձեռնարկել ընդարձակ պետությունը միասնական օրենքների ենթարկելու համար։ Նրա հովանավորության շնորհիվ մշակութային վերելք է տեղի ունեցել, որը հետագայում կոչվել է [[Կարոլինգյան արվեստ|Կարոլինգյան վերածնությունը]]։