Սպանություն թարթելով
«Սպանություն թարթելով» (անգլ.՝ Wink murder), դերային և սալոնային խաղ, որտեղ գաղտնի ընտրված խաղացողը կարող է «սպանել» ուրիշներին՝ աչքով տալով նրանց, իսկ կենդանի մնացած խաղացողները փորձում են բացահայտել մարդասպանին։
Խաղը հայտնի է նաև այլ անվանումներով՝ «Սպանություն՝ աչքով տալով», «Սպանություն մթության մեջ», «Միայնակ ուրվական»[1] և «Մարդասպան, մարդասպան»։ Խաղացողների նվազագույն քանակը չորսն է, սակայն խաղը ավելի հետաքրքիր է դառնում վեց և ավելի խաղացողների դեպքում։
Խաղի ընթացք խմբագրել
Խաղի յուրաքանչյուր փուլում գաղտնի ընտրվում է մեկ «մարդասպան»։ Ընտրությունը հիմնականում կատարվում է խաղաքարտերի միջոցով։ Մարդասպանը կարող է մյուսներին սպանել։ Դրա համար պետք է նա նայի ինչ-որ մեկի աչքերի մեջ և աչքով տա։ Եթե խաղացողին աչքով են տալիս, նա պետք է մտքում հաշվի մինչև հինգը և հայտնի իր «հանկարծակի մահվան» մասին, պառկի իր մահվան վայրում կամ էլ լքի խաղասրահը[2]։
Եթե խաղացողը կարծում է, որ գիտի մարդասպանի ինքնությունը, նա կարող է բարձրացնել իր ձեռքը և ասել՝ «Ես մեղադրում եմ», առանց իր կասկածյալին կոչելու։ Այդ պահին խաղը դադարեցվում է, և մեղադրողը խնդրում է ինչ-որ մեկին աջակցել իր մեղադրանքին՝ նորից կասկածյալին չբացահայտելով։ Այդ երկու խաղացողները պետք է միաժամանակ ցույց տան իրենց կասկածյալին։ Եթե նրանք միաժամանակ ցույց են տալիս մարդասպանին, ապա նա դուրս է գալիս խաղից, և խաղն ավարտվում է։ Եթե ցույց են տալիս տարբեր մարդկանց կամ սխալ մարդու, ապա նրանք խաղից դուրս են գալիս։ Խաղացողներին արգելվում է միմյանց հետ քննարկել, թե ով կարող է լինել մարդասպանը։ Բացի մարդասպանից մնացած խաղացողներին արգելվում է աչքով անել[2]։
Մարդասպանի խնդիրն է առանց բացահայտվելու հնարավորինս շատ խաղացողի «սպանել»[2]։
Խուզարկու խմբագրել
Խաղի մեկ այլ տարբերակում, որը երբեմն խաղում են տարրական դասարանի երեխաները դասապրոցեսին, կա ևս մեկ դեր՝ «խուզարկու» անվամբ, որը մարդասպանին չի ճանաչում։ Բոլոր խաղացողները նստում են խուզարկուի շուրջը, վերջինիս նպատակն է ճիշտ բացահայտել և մեղադրել մարդասպանին՝ նվազագույնի հասցնելով զոհերի թիվը։ Երբեմն մեղադրանքների համար դրվում են սահմանափակումներ, որոնք առաջադրում է խուզարկուն։ Խաղի այս տարբերակում բացի մարդասպանից ու խուզարկուից մնացած խաղացողները, բացի մահահանալուց, խաղում ուրիշ դեր չունեն։
Հարպո Մարքսը իր «Խոսում է Հարպոն» (անգլ.՝ Harpo Speaks) գրքում Ալեքսանդր Վուլքոթի տանը նկարագրում է այս խաղի տարբերակներից մեկը, որը կոչվում է «Սպանություն»։ Սկզբում ընտրում են խուզարկուին և մարդասպանին (նրանց դերերը մնում են գաղտնի)։ Խուզարկուն լքում է տունը, և սոցիալական երեկույթը ընթանում է նորմալ։ Երբ մարդասպանը ինչ-որ մեկի հետ մնում է մենակ, խաղացողին ասում է․ «Դու մահացած ես»։ Զոհը հայտարարում է իր մահվան մասին և կանչում խուզարկուին։ Խուզարկուն բոլոր կասկածյալներին հավաքում և հարցաքննում է։ Այնուհետև խուզարկուն դեդուկտիվ դատողություններով փորձում է լուծել խնդիրը։ Մարքսն ասել է, որ մի անգամ «Սպանություն» է խաղացել և «մահացու արտահայտությունը» գրել զուգարանի թղթի վրա։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «National Geographic – Lonely Ghost». Kids.nationalgeographic.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 12-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Collard, Mark (2005). No Props: Great Games with No Equipment. Project Adventure, Inc. ISBN 9780934387057.