Սոցիալական համեմատության տեսություն

Սոցիալական համեմատության տեսություն, տեսություն, համաձայն որի, մարդը սեփական անձի ասպեկտների գնահատման ընթացքում իրեն համեմատում է ուրիշների հետ։ Տեսության հիմնադիրն է ամերիկացի սոցիալական հոգեբան Լեոն Ֆեստինգերը։ Տեսության հեղինակը պնդում է, որ եթե սեփական անձնային որակների ու գծերի գնահատման համար օբյեկտիվ չափանիշներ չկան, ապա անհատը փնտրում է այլ մարդկանց, որոնց հետ համեմատվելով կգնահատի իրեն։ Ստացվում է, որ մարդիկ իրենց արտաքին տեսքի, ընդունակությունների, նույնիսկ զգացմունքների գնահատման դեպքում կողմնորոշվում են այլ մարդկանց նույն հատկանիշներով։

Ջոան Վուդի մոտեցումը

խմբագրել

Լեոն Ֆեստինգերի կողմից առաջարկած տեսությունը զարգացրել է Ջոան Վուդը։ Վերջինս նշում էր 3 դրդապատճառներ, որոնք մղում են մարդուն սոցիալական համեմատության՝

  1. ինքնագնահատման պահանջմունք,
  2. ինքնակատարելագործման միտում,
  3. ինքնագնահատականի բարձրացման պահանջմունք։

Եթե համեմատության հիմքում ընկած է ինքնագնահատման պահանջմունքը, ապա մարդկանց նպատակն է ստանալ իրենց մասին ճշգրիտ պատկերացումներ։ Այս նպատակը հասանելի է, եթե որպես համեմատության օրինակ անձն ընտրում է այնպիսի մարդու, որի բնութագրերը համապատասխանում են իրենց բնութագրերին։