Պարագվայական գուարանի
Պարագվայական գուարանի (իսպաներեն արտասանություն՝ [ɡwaɾaˈni], հոգնակի՝ guaraníes, նշան՝ ₲, ծածկագիր՝ PYG) Պարագվայի ազգային արժույթի միավորն է։ Գուարանին բաժանված էր 100 ցենտի, սակայն գնաճի պատճառով ցենտիմոներն այլևս չեն օգտագործվում։
| Կոչվել է ի պատիվ | Guaraní people  | |
|---|---|---|
| Երկիր | Պարագվայ | |
| Տարադրամի պատկերանշանի նկարագրություն | guaraní sign | |
| Թողարկող | Central Bank of Paraguay | |
| Նախորդողը | • Paraguayan real • Paraguayan peso | |
| Սկսած | 1944 | |
| Փոխակերպում ստանդարտ միավորի | 0,00039393311 միջազգային դոլար | |
| Արտադրող | De La Rue | |
| Գին | 0,00013897 եվրո | |
Արժույթի նշանն է U+20B2 ₲ GUARANI SIGN, եթե անհասանելի է, «Gs» է օգտագործվում։
Պատմություն
խմբագրելԳուարանին ստեղծող օրենքը ընդունվեց 1943 թվականի հոկտեմբերի 5-ին և փոխարինեց ուժեղ պեսոյին 1 ₲1 = 100 ուժեղ պեսո փոխարժեքով։ Գուարանին առաջին անգամ թողարկվել է 1944 թվականին։ 1960 թվականից մինչև 1985 թվականներին Գուարանի արժեքը 126 ₲ = 1 ԱՄՆ դոլար էր։
Մետաղադրամներ
խմբագրել1944 թվականին ալյումինե-բրոնզե մետաղադրամները ներկայացվեցին 1¢, 5¢, 10¢, 25¢ և 50¢ անվանական արժեքներով։ Նրանք բոլորը կլոր ձևով էին։ Դիմերեսին պատկերված էր «Պարագվայի Հանրապետություն» ծաղիկը և դրա շրջակայքի ամսաթիվը, բացառությամբ 50¢-ի, որի վրա պատկերված էին առյուծը և Ազատության գլխարկի տարբերանշանները։ Դոնորինը ցուցադրված էր դարձերեսին։
Առաջին շարք[1]․
| Արժեք | Դիմերեսը | Հակադարձ | Առաջին անգամ թողարկվել է |
|---|---|---|---|
| 1¢ | Ընդհանուր գուավա ծաղիկ, Պսիդիում գուաջավա | Դոնոմինացիա և ծաղկեպսակ | 1944 թվական |
| 5¢ | Պասիֆլորա ծաղիկ | Դոնոմինացիա և ծաղկեպսակ | 1944 թվական |
| 25¢ | Նարնջի ծաղիկ, Չինական ցիտրուսի անուշահոտ ծաղիկ | Դոնոմինացիա և ծաղկեպսակ | 1944 թվական |
| 50¢ | Լապաչոյի ծառի ծաղիկ, Պարագվայի ազգային ծառը | Դոնոմինացիա և ծաղկեպսակ | 1944 թվական |
Երկրորդ թողարկումը, որը ներկայացվել է 1953 թվականին, բաղկացած էր 10¢, 15¢, 25¢ և 50¢ մետաղադրամներից։ Բոլորը կրկին հյուսված էին ալյումինե-բրոնզից, բայց գլխի տեսք ունեին և դիմերեսի վրա պատկերված էին առյուծն ու «Liberty» գլխարկը։ Ցենտիմո մետաղադրամները դադարել են օրինական վճարում լինել 1966 թվականին՝ թողնելով Պարագվայն առանց շրջանառվող մետաղադրամի իր արժույթի համար։
1975 թվականին ներկայացվեցին 1, 5, 10 և 50 ₲1 անվանական արժեքներով մետաղադրամներ, որոնք բոլորը կլոր էին և պատրաստված չժանգոտվող պողպատից։ 1990 թվականից չժանգոտվող պողպատը փոխարինվել է արույրապատ պողպատով նիկել-արույրով։ 100 ₲ ₲ մետաղադրամներ ներկայացվեցին 1990 թվականին, որին հաջորդեց 500 ₲ 1997 թվականին։ 1000 ₲ մետաղադրամ հատվեց 2006 թվականին և թողարկվեց 2007 թվականին։
Մինչև 2005 թվականը հատված 1, 5 և 10 ₲1, 5 և 10 արժողությամբ մետաղադրամները և մինչև 2005 թվականը հատված 50, 100 և 500 արժողությամբ մետաղադրամները 2014 թվականի հունվարի 8-ին կորցրել են օրինական վճարման կարգավիճակը[2]։
| Արժեք | Դիմերես | Դարձերես | Տրամագիծը (մմ) | Քաշ (գրամ) | Առաջին անգամ թողարկվել է | Դիմացի պատկեր | Հակադարձ պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 50 ₲ | Մարշալ Խոսե Ֆելիքս Էստիգարիբիա | Ակարայի ամբարտակ | 19 | 1 | 1975 թվական | ||
| 100 ₲ | Գեներալ Խոսե Էդուվիգիս Դիաս | Հումեյտայի ավերակները | 21 | 3.73 | 1990 թվական | ||
| 500 ₲ | Գեներալ Բեռնարդինո Կաբալյերո | Պարագվայի կենտրոնական բանկ | 23 | 4.75 | 1997 թվական | ||
| 1000 ₲ | Մարշալ Ֆրանցիսկո Սոլանո Լոպես | Հերոսների ազգային պանթեոն | 25 | 6 | 2006 թվական |
Թղթադրամներ
խմբագրելԱռաջին գարանի թղթադրամները եղել են 50¢, ₲1, 5 ₲5 և 10 ₲10 դոլարով, որոնք դրոշմված են եղել $50, P100, $P500 և $ P1000 դոլարով։ Շուտով հաջորդեցին 50 ₲, 100, 500 և 1000 ₲ ₲: Դրանք տպագրվել են «De La Rue»-ի կողմից։
1963 թվականի շարքը (1952 թվականի օրենքով) ամբողջական վերադիզայն էր։ Շարքն ընդլայնվել է նաև դեպի վեր՝ ավելացնելով 5000 ₲10000: 1982 թվականի վերանայումը դարձերեսին ավելացրեց գուարանական լեզվով անվանական արժեքներ։
Առաջին 50,000 ₲ թղթադրամները թողարկվել են 1990 թվականին, որին հաջորդել է 100,000 ₲ 1998 թվականին։
Սկսած 2004 թվականից՝ գոյություն ունեցող անվանական արժեքները, բացառությամբ 50,000 ₲-ի, ենթարկվել են փոքր, բայց հեշտությամբ նկատելի փոփոխությունների, ինչպես, օրինակ, ավելի բարդ և առանց եզրագծերի մակագրությունը և ուժեղացված անվտանգության առանձնահատկությունները։ «Giesecke & Devrient»-ը տպում է նոր 20,000 արժողությամբ թղթադրամը, իսկ մնացածը՝ «De La Rue»-ն։ 2009 թվականին Կենտրոնական բանկը թողարկեց առաջին 2000 արժողությամբ պոլիմերային թղթադրամները, որոնք ավելի դիմացկուն են դարձնում թղթադրամները, քան ավանդական բամբակյա մանրաթելային թղթադրամները։
C շարքի նոր 50,000 թղթադրամները տպվել են 2005 թվականի թվով, բայց քանի որ դրանք ակնհայտորեն հանցավոր ճանապարհներով շրջանառության մեջ են մտել նախքան պաշտոնապես գործարկվելը, այս շարքը Կենտրոնական բանկի կողմից ճանաչվել է անվավեր և անարժեք[3][4] և 1,000 ₲ թղթադրամները։ Իսկ A և B շարքերը 50,000 ₲ ապամոնետիզացվել են 2012 թվականին։
Թողարկվել է նոր 5000 ₲ թղթադրամ։ 5000 ₲5,000-ը շրջանառության մեջ է դրվել 2013 թվականի հունվարի 14-ին։ Այս թղթադրամը տպագրվել է «The Canadian Bank Note Company»-ի կողմից։ Անվտանգության նման առանձնահատկությունները ներառում են շոգեքարշի տեսքով պատուհանի երես, դիմանկարի ջրանիշը։ Այնուամենայնիվ, այս գրությունը դեռևս կկրի Դոն Կառլոս Անտոնիո Լոպեսի դիմանկարը, հակառակ կողմը նույնպես կունենա Լոպեսի պալատի նույն ձևավորումը[5]։ 10,000, ինչպես նաև 20,000 ₲ թղթադրամներ արտադրվում են «Polish Security Printing Works»-ի կողմից («Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych»):
2016 թվականի դեկտեմբերի 22-ին 20,000, 50,000 և 100,000 ₲ ₲20,000 և 100,000 արժողությամբ թղթադրամներ ներկայացվեցին արդիականացված անվտանգությամբ[6]։
| Արժեք | Գույն | Դիմերես | Դարձերես | Առաջին անգամ թողարկվել է | Դիմացի պատկեր | Հակադարձ պատկեր |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2000 ₲ | Մանուշակագույն | Ադելա և Սելսա Սպերատի | Դպրոցական շքերթ | 2008 թվական | ||
| 5000 ₲ | Նարնջագույն | Կառլոս Անտոնիո Լոպես | Լոպեսի պալատ | 1963 թվական | ||
| 10000 ₲ | Շագանակագույն | Խոսե Գասպար Ռոդրիգես դե Ֆրանսիա | մայիսի 15, 1811 տեսարան | 1963 թվական | ||
| 20000 ₲ | Բաց կապույտ | Պարագվայցի կին | Պարագվայի կենտրոնական բանկ | 2005 թվական | ||
| 50000 ₲ | Բեժ | Ագուստին Պիո Բարիոս | Ագուստին Պիո Բարիոսի կիթառ | 1990 թվական | ||
| 100000 ₲ | Կանաչ | Սենթ Ռոկե Գոնսալես դե Սանտա Կրուս | Իտաիպու ամբարտակ | 1998 թվական |
Վերագնահատում
խմբագրելԳուարանին ներկայումս Ամերիկայի ամենաքիչ արժութային միավորներից մեկն է, որը 2022 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ 1 ԱՄՆ դոլարին համարժեք է 7154 ₲-ին։
2011 թվականին թողարկվեցին ծրագրեր, որոնց համաձայն պարագվայական գուարանին կվերարժևորվեր որպես Nuevo guaraní («Նոր գուարանին») (PYN) 1000:1 փոխարժեքով[7][8]։
1-ին օրվանից (ներկայումս անհայտ) կլինի փոխակերպում ₲1,000 = N₲1 («nuevo guaraní») փոխարժեքով։ Երկու տարի անցումային շրջանից հետո (որպես արժույթի նշան N₲) կներդրվեն ավելի ցածր արժեքով նոր թղթադրամներ՝ ավելի ցածր արժեքի համար կրկին օգտագործելով guaraní (₲) անվանումը[8]։
Սակայն նախագծերի հետ կապված հնարավոր շփոթության և խնդիրների պատճառով այն ներկայումս կասեցված է։
Փոխարժեք
խմբագրել| PYG ներկա փոխարժեքները | |
|---|---|
| Google Finance կայքից՝: | AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD ARS BRL |
| XE.com կայքից՝ | AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD ARS BRL |
| OANDA.com կայքից՝ | AMD CAD CHF EUR GBP JPY RUB USD ARS BRL |
Գրականություն
խմբագրել- A Dictionary of Finance and Banking (3rd ed.). USA: Oxford University Press. 2005. ISBN 0-19-860749-0.
- Krause, Chester L.; Clifford Mishler (1991). Standard Catalog of World Coins: 1801–1991 (18th ed.). Krause Publications. ISBN 0873411501.
- Pick, Albert (1994). Standard Catalog of World Paper Money: General Issues. Colin R. Bruce II and Neil Shafer (editors) (7th ed.). Krause Publications. ISBN 0-87341-207-9.
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Paraguay: floral set of 1944 to 1951». World of Coins (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 6-ին.
- ↑ «Canje de monedas hasta el 7 de enero - Nacionales - ABC Color». www.abc.com.py (իսպաներեն). Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 30-ին.
- ↑ «Paraguay new 5,000-guarani polymer note confirmed». Banknote News. 2013 թ․ փետրվարի 21. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 8-ին.
- ↑ «Presentan nuevo billete de 5 mil guaraníes». Ultimahora.com. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 8-ին.
- ↑ «Więcej banknotów z Polski dla Paragwaju PWPW PL». Pwpw.pl. 2014 թ․ հոկտեմբերի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 8-ին.
- ↑ «BCP autorizó la emisión de billetes con nuevas medidas de seguridad» (իսպաներեն). Banco Central del Paraguay. 2016 թ․ դեկտեմբերի 22. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 19-ին.
- ↑ «Archived copy» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 24-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link) - ↑ 8,0 8,1 «Archived copy» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2010 թ․ հոկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 3-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)