Պատիճ
Պատիճ (լատին․՝ siliqua[1]), չոր պարակարպ պտուղ, ձևավորվում է 2 պտղաթերթիկներից և ունի երկփեղկ թաղանթ և ներքին թաղանթ։ Հասունացման ժամանակ կեղևի փականները սովորաբար թափվում են։
Եթե պատիճի երկարության և լայնության հարաբերությունը չի գերազանցում 2-3-ը, այն կոչվում է պատիճ (լատին․՝ silicula)։
Պտղի ձևավորում խմբագրել
Պատիճը ձևավորվել է ձվարանից, որը բաղկացած է եզրերին միաձուլված երկու կարպելներից (ի տարբերություն պատիճին շատ նման է պտղի՝ լոբու, որը ձևավորվում է ձվարանին մոտ մեկ կարպել)։
Պտղի բեղմնավորում խմբագրել
Կեղևները բացվում են ներքևից վեր՝ երկու փականով, քանի որ յուրաքանչյուր փականի մեջքի և փորային կարի երկայնքով առաջանում են երկայնական և օղակաձև ճաքեր, փականները բաժանվում են, դրանց սերմերը մնում են «շրջանակի» տեսքով (լատին․՝ replum), որի վրա սովորաբար լինում է բարակ թաղանթ, որը ծառայում էր որպես միջնորմ ձվարանների երկու բների միջև։ Սերմերը մնում են միջնապատը շրջապատող պլասենցայի վրա։
Տարածվածություն խմբագրել
Կաղամբի ընտանիքում սովորաբար աճում են պատիճներ։ Որոշ վերապահումներով, պատիճները (կամ պատիճաձև տուփերը) կարելի է անվանել կապարազգիների ընտանիքի բույսերի պտուղներ։
Պատիճները աստիճանական անցումներով կապված են կապարազգիների ընտանիքի պարակարպ պատիճների հետ[2]։
-
Պատիճ -
Լոբի -
Պատիճ -
Լոբի
Հարթ, սովորաբար երիտասարդ և չհասունացած ոլոռը հաճախ կոչվում է ուսի շեղբեր կամ պատիճ[3], սակայն, բուսաբանորեն, դրանք լոբի են, ոչ թե պատիճ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Кирпичников, Моисей Эльевич, Забинкова, Нора Ноевна Русско-латинский словарь для ботаников. Л., 1977. C. 694.
- ↑ А. А. Фёдоров Ценокарпные или сростноплодиковые плоды // Жизнь растений. В 6-ти томах / Под редакцией А. Л. Тахтаджяна. — М.: Просвещение, 1974. — С. 93.
- ↑ «Горох овощной (зелёный горошек)». Музей Торговли. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ մարտի 1-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Պատիճ հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում
- «Պատիճ». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)