Յարոսլավլի Փրկիչ
Յարոսլավլի Փրկիչ (ռուս.՝ Ярославский Спас), 13-րդ դարի կեսերի հին ռուսական սրբապատկեր։
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| տեսակ | սրբապատկեր |
| տարի | 13-րդ դար |
| հավաքածու | Յարոսլավլի գեղարվեստական թանգարան |
Ծանոթագրություններ | |
Սրբապատկերը եղել է Յարոսլավլի Վերափոխման տաճարում (օծվել է 1219 թվականին), որտեղ տեղակայված է եղել Վասիլի և Կոնստանտին Վսեվոլոդովիչ իշխանների մասունքների տապանակի մոտ և պատվվել է որպես նրանց աղոթքի պատկեր[1]։ Սրբապատկերը հայտնաբերվել է 1919 թվականին Կենտրոնական պետական վերականգնման արվեստանոցների Յարոսլավլի մասնաճյուղում՝ Ֆեոդոր Մոդորովի և Գրիգորի Չիրիկովի կողմից[2]։
Նկարագրություն խմբագրել
Սրբապատկերը նկարված է լորու տախտակի վրա տապանակով և կտորով (паволока), դաշտերի վրա դրված է նոր լևկաս։ Անկյուններում և դաշտերի կենտրոնում կան խորացումներ, որոնցում տեղադրվել են սրբապատկերը զարդարող թանկարժեք քարեր[2]։
Սրբապատկերի պահպանվածության աստիճանը բնութագրվում է որպես միջին[3]։ Սրբապատկերի ներկը ճաքճքել է, տես-տեղ ներկը ջնջվել է մինչև լևկասը։ Դեմքի գեղանկարչությունը մեծապես կորել է, պահպանվել են բնօրինակ կարմրաներկի հետքեր։ Պսակի վրա կան կորած մետաղե դրվագի մեխերի հետքեր։ Ավետարանի տեքստը չի պահպանվել։
Սրբապատկերը ներկայացնում է Հիսուս Քրիստոսի պատկերը մինչև գոտկատեղ՝ ըստ Պանտոկրատորի պատկերման։ Ըստ Իգոր Գրաբարի՝ սրբատակերն «չունի ոչինչ նովգորոդյան ամպագոռգոռ գործնականությունից, ասես նկարված է գաղտնի, երազկոտ և համեստորեն, բայց շատ նուրբ, ձևի հիանալի զգացողությամբ»[4]։ Ակադեմիկոս Վիկտոր Լազարևը նշել է, որ Փրկչի դեմքն ունի տիպիկ ռուսական դիմագծեր և համակրանք է առաջացնում «ինչ-որ հատուկ մտերմության արտահայտությամբ»[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Лазарев В. Н. Русская иконопись от истоков до начала XVI века. — М.: Искусство, 2000. — Стр. 43-44
- ↑ 2,0 2,1 Живопись домонгольской Руси: Каталог выставки. — М.: Советский художник, 1974. — Стр. 111—112
- ↑ Лазарев В. Н. Русская иконопись от истоков до начала XVI века. — М.: Искусство, 2000. — Стр. 168
- ↑ Грабарь Игорь. О древнерусском искусстве. М.,1966. С. 162