Մեգի Լենա Ուոքեր (ի ծնե՝ Դրեյպեր Միտչել, հուլիսի 15, 1867(1867-07-15)[1], Ռիչմոնդ, ԱՄՆ[2] - դեկտեմբերի 15, 1934(1934-12-15)[1], Ռիչմոնդ, ԱՄՆ), ամերիկացի գործարար և ուսուցիչ։ 1903 թվականին Ուոքերը դարձել է և՛ առաջին աֆրոամերիկացին, որը բանկ է հիմնել, և՛ առաջին աֆրոամերիկացին, որը զբաղեցրել է բանկի նախագահի պաշտոնը։ Որպես առաջնորդ՝ Ուոքերը հաջողությունների է հասել՝ աֆրոամերիկացիների ապրելակերպում շոշափելի բարելավումներ կատարելու տեսլականով։ Կաթվածահար եղած և հետագայում անվասայլակ օգտագործող Ուոքերը ճանապարհ է հարթել նաև հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց համար[փա՞ստ]:

Մեգի Ուոքեր
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 15, 1867(1867-07-15)[1]
ԾննդավայրՌիչմոնդ, ԱՄՆ[2]
Մահացել էդեկտեմբերի 15, 1934(1934-12-15)[1] (67 տարեկան)
Մահվան վայրՌիչմոնդ, ԱՄՆ
ԳերեզմանEvergreen Cemetery[3]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Ազգությունաֆրոամերիկացի
Մասնագիտությունբանկիր և սուֆրաժիստ
 Maggie Lena Walker Վիքիպահեստում

Նրա ղեկավարությամբ՝ Սբ. Լյուկը, Մեգի Ուոքերը նաև ներգրավված էր NAACP-ի, Գունավոր կանանց ազգային ասոցիացիայի, Քաղաքային ազգային լիգայի և Ազգային նեգր բիզնես լիգայի և վրանների միացյալ կարգի հետ[փա՞ստ]:

Ուոքերի վերականգնված և կահավորված տունը Ռիչմոնդ նահանգի պատմական Ջեքսոն Ուորդ թաղամասում՝ Վիրջինիայում, նշանակվել է որպես Ազգային պատմական վայր, որը շահագործվում է Ազգային պարկի ծառայության կողմից[փա՞ստ]:

Մանկություն

խմբագրել

Մեգի Լենա Դրեյփերը ծնվել է 1864 թվականի հուլիսի 15-ին՝ Էլիզաբեթ Դրեյփերի և Էքլս Քաթբերտի ընտանիքում՝ Վիրջինիայում, որտեղ նա հանդիպեց Վիրջինիայում գտնվող «New York Herald»-ի իռլանդացի ամերիկացի լրագրող Քաթբերտին։ Դրեյփերի և Քաթբերտի միջև ամուսնության մասին ոչ մի գրառում չկա[4]։ Դրեյփերը աշխատանքի է ընդունվել Էլիզաբեթ Վան Լյուի կողմից, աբոլիցիոնիստ և բարերար, ով եղել է Միության լրտեսը Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ (1861–1865 թվականներին) Համադաշնության մայրաքաղաք Ռիչմոնդում։ Դրեյփերն ամուսնացավ Վիլյամ Միտչելի՝ Վան Լյու կալվածքի սպասավորի հետ, Մեգի Ուոքերի ծնվելուց անմիջապես հետո։ 1870 թվականին Էլիզաբեթ և Ուիլյամ Միտչելների ընտանիքում ծնվել է Մեգիսի խորթ եղբայրը՝ Ջոնի Միտչելը[փա՞ստ]։

Այն բանից հետո, երբ Ուիլյամ Միտչելը դարձավ Սուրբ Չարլզ հյուրանոցի գլխավոր սպասարկողը, Միտչելների ընտանիքը տեղափոխվեց իրենց տունը Քոլեջի ծառուղում, Բրոդ փողոցի մոտ, միսս Վան Լյուի տան մոտ, որտեղ մեծացել էին Ուոքերը և նրա խորթ եղբայր Ջոնին։ Տունը գտնվում էր Առաջին աֆրիկյան բապտիստական եկեղեցու մոտ, որը, ինչպես այն ժամանակվա շատ սևամորթների համար նախատեսված եկեղեցիները, տնտեսական, քաղաքական և սոցիալական կենտրոն էր տեղի սևամորթ համայնքի համար։ Ուոքերը հաճախում էր նորաստեղծ Ռիչմոնդի հանրային դպրոցները և օգնում էր իր մորը՝ մաքուր հագուստ մատակարարելով[փա՞ստ]:

Երբ նա տասնչորս տարեկան էր, Ուոքերը միացավ Սբ. Ղուկաս եղբայրական ընկերությանը։ Այս եղբայրական կազմակերպությունն ի սկզբանե ստեղծվել է որպես թաղման ընկերություն՝ 1867 թվականին Մերիլենդ նահանգի Բալթիմոր քաղաքում՝ Մերի Պրուտի կողմից։ Անկախ շքանշանը Սբ. Լյուկը ծառայեց հիվանդներին և տարեցներին, նպաստեց մարդասիրական նպատակներին և երկարաժամկետ տնտեսական և սոցիալական աջակցություն ցուցաբերեց հետստրկատիրական, Վերակառուցման դարաշրջանում Միացյալ Նահանգներում՝ համագործակցելով աֆրոամերիկացիներին կրթության, առողջապահության, բանկային և ապահովագրությանայլ ծառայությունների հասանելիություն ապահովելու համար[փա՞ստ]:

Ուսուցչական կարիերա

խմբագրել

1883 թվականին Ռիչմոնդի գունավոր սովորական դպրոցից հետո նա երեք տարի դասավանդել է իր նախկին՝ Վալլիի դպրոցում, որը նաև հայտնի է որպես Լանկաստերիական դպրոց՝ ամսական երեսունհինգ դոլար աշխատավարձով[5]։ Նրա աշխատանքն ավարտվել է ամուսնանալուց հետո՝ համաձայն դպրոցի քաղաքականության՝ ամուսնացած կանանց աշխատանքի ընդունելու դեմ կարգի։

Կանանց միություն

խմբագրել

Վալլիի դպրոցում աշխատելու ընթացքում նա նաև կես դրույքով աշխատել է որպես ապահովագրական գործակալ Կանանց միությունում և մասնակցել հաշվապահության գիշերային դասընթացների։ Կանանց միությունը (WU) կանանց կոոպերատիվ կազմակերպություն էր, որոնք զբաղվում էին բիզնեսով, որպեսզի բավարարեն Ռիչմոնդ Վիրջինիայի սևամորթ համայնքի կարիքները[փա՞ստ]:

Անկախ շքանշան Սբ. Ղուկաս

խմբագրել

1886 թվականին իր ուսուցչական պաշտոնը թողնելուց հետո Ուոքերը իրեն նվիրեց շքանշանին և անշեղորեն բարձրացավ նրա կոչումները[6]։ Նա ծառայում էր Շքանշանի համար պատասխանատվությունը մեծացնելու բազմաթիվ պաշտոններում՝ սկսած երկու տարին մեկ համագումարի պատվիրակից մինչև 1899 թվականին Արժանավոր մեծ քարտուղարի բարձրագույն ղեկավար պաշտոնը։ Ուոքերը փրկեց Սբ. Լյուկը, որը կործանման եզրին է իր նախորդ առաջնորդ Ուիլյամ Ֆորեսթերի ֆինանսական վատ կառավարումից հետո՝ կրկնապատկելով անդամների թիվը իր առաջին տարվա ընթացքում[7]։ Ուոքերի սոցիալական փոփոխության գործունեությունը Սբ. Լյուկը ցույց տվեց իր ճնշված գիտակցությունը և իր նվիրվածությունը՝ մարտահրավեր նետելու ռասայական և գենդերային անարդարությանը[փա՞ստ]:

Որպես ապահովագրության առաջատար գործադիր, ֆինանսիստ և քաղաքացիական պատկերակ՝ նա 1895 թվականին հիմնեց Շքանշանի Անչափահասների Մասնաճյուղը, մինչ ծառայում էր որպես մատրոնի մեծ տեղակալ։ Այս ճյուղը խրախուսում էր երիտասարդ անդամների կրթությունը, համայնքային ծառայությունը և խնայողությունը[փա՞ստ]:

Մեգգի Լ. Ուոքերը ծառայեց որպես շքանշանի առաջնորդ մինչև իր մահը՝ 1934 թվականը։ Շուտով Ուոքերի հարսնացուն՝ Հարիետ Ն. Ֆ. Ուոքերը, ստանձնեց նրա պաշտոնը և ղեկավարեց շքանշանը մինչև 1957 թվականը[8]։

Սուրբ Ղուկաս Պենի Խնայբանկի հիմնադրում

խմբագրել

1902 թվականին նա հրատարակեց «Սբ. Լյուկ Հերալդ» թերթը՝ կազմակերպության համար։ Կարճ ժամանակ անց նա վարձեց Սբ Ղուկաս Պենի Խնայբանկը։ Ուոքերը ծառայեց որպես բանկի առաջին նախագահ, ինչի շնորհիվ նա ճանաչվեց որպես առաջին աֆրոամերիկացի կին, ով բանկ հիմնեց Միացյալ Նահանգներում[9]։ Չարլզ Թադեուս Ռասելը Ռիչմոնդի առաջին սևամորթ ճարտարապետն էր և նա նախագծեց շենքը Ուոքերի համար[10]։ Սբ.Սուրբ Ղուկաս Պենի Խնայբանկի ղեկավարությունը ներառում էր նաև խորհրդի մի քանի կին անդամներ[11]։ Ավելի ուշ Ուոքերը համաձայնեց լինել տնօրենների խորհրդի նախագահ, երբ բանկը միաձուլվեց երկու այլ Ռիչմոնդի բանկերի հետ՝ դառնալով «Համախմբված բանկ և հավատարմագրային ընկերություն», որը մեծացավ ծառայելու Ռիչմոնդերների սերունդներին՝ որպես աֆրոամերիկացիներին պատկանող հաստատություն։

 
Մեգգի Լ. Ուոքերի արձանը Վիրջինիայի կանանց հուշարձանում

Անձնական կյանք

խմբագրել

1886 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Ռիչմոնդում նա ամուսնացավ Արմսթեդ 1886 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Ռիչմոնդում նա ամուսնացավ Արմսթեդ Ուոքեր կրտսերի հետ։ Նրանք որդեգրեցին դուստր Պոլլի Անդերսոնին և ունեցան երեք որդի. Ռասել Էքլս Թալմաջ Ուոքերը ծնվել է 1890 թվականին, Արմսթեդ Միտչել Ուոքերը ծնվել է 1893 թվականին, բայց մահացել է յոթ ամիս անց, և Մելվին Դե Վիթ Ուոքերը, որը ծնվել է 1897 թվականին։ Ուոքերը տուն է գնել 1904 թվականին՝ աֆրոամերիկացի Ջեքսոն Ուորդ թաղամասում, Ռիչմոնդում։ Տարիների ընթացքում այն ընդլայնվեց՝ իրենց երեխաների ընտանիքներին տեղավորելու համար[փա՞ստ]:

1914 թվականի հունիսի 20-ին Ուոքերի որդին՝ Ռասել Ուոքերը, 24–25 տարեկան հասակում, կրակել և սպանել է իր հորը՝ Արմսթեդին՝ նրան շփոթելով կողոպտողի հետ, ում և՛ ինքը, և՛ իր հայրը փնտրում էին։ Ռասելը ձերբակալվեց և մեղադրվեց սպանության մեջ և հինգ ամիս դատավարությանը սպասելուց հետո ճանաչվեց անմեղ։ Կորուստը թողեց Ուոքերին կառավարելու մեծ տնային տնտեսություն։ Նրա աշխատանքն ու ներդրումները ընտանիքը պահում էին հարմարավետ վիճակում[փա՞ստ]։

Ռասելը, սակայն, այդպես էլ չապաքինվեց միջադեպից և ութ տարի պայքարելով դեպրեսիայի և ալկոհոլիզմի դեմ, մահացավ 1923 թվականի նոյեմբերի 23-ին։ Ռասելի մահից հետո նրա կինը՝ Հարիետը կամ Հեթին և նրանց դուստրերը՝ Մեգգի Լաուրա Ուոքերը, տեղափոխվեցին Ռիչմոնդ Մեգի Ուոքերի մոտ։ Հեթին դարձավ Մեգիի վստահելի խորհրդականը[փա՞ստ]։

Ուոքերն ընդունվել է որպես Զետա Ֆի Բետա ընկերակցության Nu բաժնի պատվավոր անդամ 1926 թվականին մասնաճյուղի առաջին հանդիպման ժամանակ[փա՞ստ]:

Ժառանգություն

խմբագրել
 
Մեգգի Ուոքերի ավագ դպրոց, Ռիչմոնդ

1905 թվականին Ուոքերը նկարահանվել է աֆրոամերիկացի այլ առաջնորդների կողքին, ինչպիսիք են Մերի Չերչ Թերելը, Թ. Թոմաս Ֆորչունը և Ջորջ Վաշինգտոն Քարվերը «101 նշանավոր գունավոր մարդիկ» վերնագրով պաստառում[12]։ Ուոքերը ստացել է պատվավոր մագիստրոսի կոչում Վիրջինիայի միացյալ համալսարանից՝ 1925 թվականին և ընդունվել է «Junior Achievement U.S.» Բիզնես փառքի սրահ 2001 թվականին[13]։ Ուոքերի պատվին Ռիչմոնդի հանրային դպրոցները կառուցեցին մի մեծ աղյուսե միջնակարգ դպրոց Վիրջինիայի միության համալսարանին կից։ «Maggie L. Walker High School»-ը Ջիմ Քրոուի ժամանակաշրջանում սևամորթ աշակերտների համար նախատեսված երկու դպրոցներից մեկն էր։ Մյուսը Արմսթրոնգի ավագ դպրոցն էր։ Աշակերտների սերունդներն իրենց միջնակարգ տարիներն անցկացրել են դպրոցում։ Այն հիմնովին վերանորոգվել է, որպեսզի վերաբացվի 2001 թվականին որպես տարածաշրջանային «Maggie L. Walker's School for Government and International Studies»:

Սուրբ Ղուկասի շենքում տեղակայված էին Սուրբ Ղուկասի անկախ միաբանության և Մեգի Լ. Ուոքերի գրասենյակները։ Ուոքերի հարսը` Հարիետ Ն. Ֆ. Ուոքերը, հարգեց Մեգի Ուոքերի հիշատակը և աշխատեց պահպանել նրա ժառանգությունը[14]։ Դեռևս 1981 թվականին Ուոքերի աշխատասենյակը պահպանվել է այնպես, ինչպես եղել է նրա մահվան ժամանակ՝ 1934 թվականին։ Շենքը գրանցվել է Պատմական վայրերի ազգային ռեգիստրում՝ 1982 թվականին։

 
Ուոքեր ազգային պատմական վայր, Ռիչմոնդ

Ազգային պարկի ծառայությունը ղեկավարում է Ուոքերը ազգային պատմական վայրը Ջեքսոն Ուորդում գտնվող իր նախկին տանը։ Տունը 1978 թվականին հայտարարվել է ազգային պատմական հուշարձան, իսկ որպես թանգարան բացվել է 1985 թվականին։ Կայքն ասում է, որ այն «հիշատակում է առաջադեմ և տաղանդավոր աֆրոամերիկացի կնոջ կյանքը։ Նա հաջողությունների հասավ բիզնեսի և ֆինանսների աշխարհում որպես ԱՄՆ-ի առաջին կին, ով հիմնադրեց և դարձավ բանկի նախագահ՝ չնայած բազմաթիվ դժվարություններին։ Կայքը ներառում է այցելուների կենտրոն, որտեղ մանրամասն ներկայացված է նրա կյանքը և Ջեքսոն Ուորդի համայնքը, որտեղ նա ապրել և աշխատել է, ինչպես նաև երեսուն տարվա իր տան վերականգնումը"[15]:

Ազգային պարկի ծառայությունն ամփոփում է Ուոքերի ժառանգությունը հետևյալ հայտարարությամբ. «Սուրբ Ղուկասի անկախ օրդենի իր ղեկավարության միջոցով Ուոքերը ցույց տվեց, որ աֆրոամերիկացի տղամարդիկ և կանայք կարող են առաջնորդներ լինել բիզնեսում, քաղաքականության և կրթության ոլորտում այն ժամանակ, երբ հասարակությունը հակառակն էր պնդում[16]։

Ուոքերը արժանացել է պատմության մեջ առաջին Վիրջինիայի կանանցից մեկի պատվին 2000 թվականին[փա՞ստ]:

 
Ուոլքերի արձանը.
 
Ուոլքերի հիշատակի հրապարակ

2017 թվականի հուլիսի 15-ին Ռիչմոնդի Բրոուդ Սթրիթում գտնվող Maggie L. Walker Memorial Plaza-ում բացվեց Ուոքերի արձանը, որը նախագծել էր Անտոնիո Տոբիաս Մենդեսը։ 10 ոտնաչափ բրոնզե արձանը պատկերում է նրա կյանքը, ակնոցները կապում են նրա շուրթերին և չեկի գրքույկը ձեռքին[փա՞ստ]:

2020 թվականին Ուոքերը ութ կանանցից մեկն էր, որոնք ներկայացված էին «Սենյակում մենակ» ցուցահանդեսում Սմիթսոնյան ամերիկյան պատմության ազգային թանգարանում[17]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 2,2 https://books.google.com/books?id=2Mk4RxN3NOMC&printsec=frontcover&dq=Maggie+L.+Walker&hl=en&newbks=1&newbks_redir=1&sa=X&ved=2ahUKEwiU3aHm5drsAhWgoHIEHThyDrwQ6AEwAHoECAAQAg#v=onepage&q=Maggie%20L.%20Walker&f=false
  3. Find A Grave — 1996.
  4. «Maggie Mitchell (Magie Mitchel)», U.S. Federal Census, Washington, D.C.: National Archives and Records Administration, 1870, «She was six years old in 1870, living in Richmond, Virginia with William and Lizzie Mitchell and Johnnie Mitchell»
  5. Garrett-Scott, Shennette (2019 թ․ մայիսի 7). Banking on Freedom: Black Women in U.S. Finance Before the New Deal (English). Columbia University Press.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. National Register of Historic Places (2018 թ․ ապրիլ). «St Luke Building Update, page 8» (PDF). Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
  7. Schiele, J. H., M. S. Jackson, & C. N. Fairfax (2005). «Maggie Lena Walker and African American Community Development». Journal of Women and Social Work. 20: 26, 35. doi:10.1177/0886109904272012. S2CID 144767262.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  8. «Independent Order of St. Luke (U.S. National Park Service)». www.nps.gov (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  9. Tonya, Bolden (2017 թ․ հունվարի 3). Pathfinders : the journeys of 16 extraordinary Black souls. New York. էջ 53. ISBN 9781419714559. OCLC 928751148.
  10. Kollatz Jr., Harry (2016 թ․ դեկտեմբերի 5). «Russell House Revival». Richmond Magazine. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 6-ին.
  11. Daina Ramey Berry; Kali Nicole Gross (2020). A Black women's history of the United States. Boston. ISBN 978-0-8070-3355-5. OCLC 1096284843.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  12. Maggie L. Walker National Historic Site, National Park Service https://www.nps.gov
  13. Congressional Record—Extensions of Remarks (April 26, 2001), page E646 "https://www.congress.gov/crec/2001/04/26/CREC-2001-04-26-pt1-PgE646.pdf".
  14. Virginia Historic Landmarks Commission Staff (1981 թ․ ապրիլ). «National Register of Historic Places Inventory/Nomination: St. Luke Building» (PDF). Virginia Department of Historic Resources.
  15. "Legacy," Maggie L. Walker National Historic Site, National Park Service https://www.nps.gov/museum/ exhibits/Maggie_Walker/legacy.html (accessed June 2, 2017)
  16. «Virginia Women in History 2000 Maggie Lena Mitchell Walker». 2016 թ․ հունիսի 30. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
  17. «Maggie Lena Walker». National Museum of American History (անգլերեն). 2020 թ․ մայիսի 11. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 25-ին.