Մասնակից:StepanyanH/Ավազարկղ

Տրավմատիզմ

ՏՐԱՎՄԱՏԻԶՄ, որոշակի Ժամանակամի ջոցում բնակչության որոշակի խմբերի ստացած վնասվածքների համախումբ։ XX դ․ տնտեսապես զարգացած երկրնե– րում, սիրտ–անոթային համակարգի և ուռուցքային հիվանդություններից հետո, Տ․ գրավում է 3-րդ տեղը։ Գերակշռում է երեխաների, դեռահասների, երիտասարդ ների հիվանդացության մեջ (15–30 տարեկան տղամարդկանց հիվանդացության, հաշմանդամության և մահացության հիմ նական պատճառն է)։ Տարբերում են արտադր․ (արդ․ և գյու– ղաւոնտ․) և ոչ արտադր․ (կենցաղային, տրանսպորտային, մարզական ևն) Տ․։ Արտադրական Տ–ի աճը հիմնակա նում պայմանավորված է ծանր արդյունա բերության զարգացմամբ։ ՍՍՀՄ–ում և սոցիալիստ, մյուս երկրներում օրենսդրու թյամբ սահմանված է արտադր․ Տ–ի պլանա յին կանխարգելումը, որն իրականացվում է ձեռնարկության ղեկավարության, արհ միության և բժշկ․ հիմնարկների հետ հա մատեղ (տես Աշխատանքի պաշտպանու թյուն, Անվտանգության տեխնիկա)։ Пtչ արտադրական Տ․ աճում է XX դ․ II կեսին4 տրանսպորտային (ճանապարհային) Տ–ի հետ կապված։ Կենցաղային Տ–ի աճը, մասնավորապես երեխաների, կապ ված է կենցաղում մեխանիկական և էլեկ տրական սարքերի ներդրման հետ։ Տ–ի այս ձևերի կանխարգելման համար կարե– վոր են անվտանգության տեխնիկայի կա տարելագործումը և սանիատարալուսավորչական աշխատանքները, երեխաների հսկողության ուժեղացումը, նրանց փողոցային երթևեկության կանոններին ծանոթացնելը։ Տ–ի դեպքերի նշանակալի տոկոսը պայմանավորված է նաև հարբե- ցողության, հոգնածության և հիվանդության հետևանքով շարժումների կարգավորման խանգարումների, արտաքին ազդակների հանդեպ պատասխան ռեակ- ցիաների դանդաղումով։ Տես նաև Տրավ– մատոչոգիա։ Տ․ մարզական, ֆիզկուլտուրա յով և սպորտով պարապելու, մրցումների ժամանակ մեխանիկական, ջերմային և արտաքին այլ գործոնների ազդեցությամբ առաջացող վնասվածքներ։ Տարբերում են թեթև (աննշան խանգարումներ օրգա նիզմում), միջին (արտահայտված փոփոխություններ՝ մարզումները դադարեց նելու անհրաժեշտությամբ) և ծանր (խիստ արտահայտված փոփոխություններ՝ հիվանդանոցային կամ երկարատև ամ բուլատոր բուժման անհրաժեշտությամբ) վնասվածքներ։ Կանխարգել ու մարզումների և մրցումների գիտ․ կազմա կերպում, բժշկ․ հսկողություն։