Միւռօնը անուշաբոյր իւղերու բաղադրութիւն մըն է որ կը գործածուի Հայաստանեայց Արաքելական Ս. Եկեղցւոյ մկրտութեան եւ օծման արարողութիւններու ատեն։

Պատմութիւն խմբագրել

Նախաքրիստոնեական շրջան խմբագրել

Ըստ Աստուածաշունչի Մովսէս մարքարէն Սինա լեռան վրայ Աստուծմէ ստացաւ ծաղիկներ եւ պատրաստեց առաջին Միւռօնը։ Այսուհետեւ Միւռօնը գործածուեցաւ օծելու թագաւորներ եւ մարգարէներ։ Միւռօնը մնաց Երուսաղէմի տաճարի մէջ մինչեւ Մարիամ Մագդաղենացին զայն գործածեց Յիսուսի ոտքերը օծելու աւագ երկուշաբթի օր։

Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ խմբագրել

Սուրբ Թադէոս արաքեալի կը պարտինք Միւռօնի Հայաստան մտցնելու արարքը։ Ան գործածեց Միւռօնը բուժելու համար Աբգար թագաւորը եւ զայն պահեց ծառի մը տակ։ Հետաքային տեսիլքի մէջ Սբ. Գրիգոր Լուսաւորիչ կը գիտնայ Միւռօնի պահուած տեղը եւ զայն կը գործածէ բուժելու Տրդատ թագաւորը։

20 եւ 21րդ դարեր խմբագրել

Ներկայիս Միւռօնօրհնէքի արարողութիւններ կը կատարուին Ս. Էջմիածինի եւ Անթիլիասի Մայր տաճառներուն մէջ ընդհանրապէս 5-էն 7 տարին անգամ մը ի ձեռօք Վեհաբար հայրապետներուն։

Բաղադրութիւն խմբագրել

Միւռօնի պատրաստութիւնը կ՚սկսի աշնան օր մը երբ ձիթաիւղով լեցուն կաթսան կը դրուի Կաթողիկոսանիստ եկեղեձւոյ մայր տաճառին մէջ։ Հոգեւորական դասը յատուկ թափորով եւ աղօթելով կ՚աւելցնէ բաղադրիչ նիւթերը։ Այս արարողութիւնը կը շարունակուի 40 օր։ Վերջին օրը Վեհաբար Հայրապետը նոր Միւռօնին կը խառնէ հին միւռօնը գործածելով Ս. Լուսաւորիչի աջը եւ կ՚օրհնէ զայն։ Կ՚աւելձուի նաեւ շատ փոքր մասնիկ մը Ս. Գրիգոր լուսաւորչի պատրաստած առաջին Միւռօնէն։

Միւռօնի գլխաւոր բաղադրիչ նիւթը ձիթապտուղի իւղն է. Անոր կողքին կան զանազան բաղադրութեան քանակի համաձայն 41 այլ նիւթեր։

Թիւ Հայերէն Անգլերէն Լատիներէն Բաղադրիչ տարր
1 Ձիթաիւղ Olive Oil Olivum
 
2 Դափնիի իւղ Laurel Oil Laurus Nobilis
 
3 Բալասանի իւղ Balsam Oil Balsamum Peruvianum
 
4 Բալասան Հրէաստանի Balm of Gilead Balsamum Judaicum
 
5 Մեխակ Cloves Caryophillus Aromatcus
 
6 Մշկընկոյզ Nutmeg Miristica Moschata
 
7 Խնհեղէք Sweet Flag Acorus Calamus
 
8 Հնդկական Նարդոս Jatamansi Oil Nardus Indicus
 
9 Հնդկապղպեղ Cubeb Piper Cubeba
 
10 Շամբալեղակ Fenugreek Foenum Graecum
 
11 Կասիա Cassia, Chinese Cinnamon Cinnamomum Aro Maticum
 
12 Կինեմոն Cinnamon Cinnamomum ZeyLanicum, Cinnamomum Verum
 
13 Խունկ, հայխունկ Frankicense Thus, Olibanum
 
14 Հիլ, Կարդամոն Cardamon Elettaria Cardamomum
 
15 Ստաղի, Ստորաքս Storax, Snowbell and Benzoin Styrax
 
16 Սորեակ Հլատ Citronella Grass Cymbopogon Nardus
 
17 Սանդալ Սպիտակ Sandalwood Santalum, Santalinus
 
18 Ծաղիկի եւ Յասմիկի ջուր Flower Water Aqua Floris Aurantiorum
 
19 Քրքում Saffron Crocus Sativus
 
20 Մարտակուշ Mandrake Root Mandragora
 
21 Դափնեկեռաս Cherry Laurel Laurocerasus Officinalis
 
22 Վաղմերուկ Lemon Grass Cymbopogon Citratus
 
23 Կիպարիս Galingale Cyperus Lungus, Cupressus
 
24 Ասարիոն, Նարդոս Wild Ginger Assaum, Asarum Europaeum
 
25 Վարդի ջուր Cabbage Rose Rosa Centifolia
 
26 Երիցուկ Camomile Chamaemeulm, Cammomilla
 
27 Մանուշակ Violet Voila Odorata
 
28 Նունուֆար, կոկոռ Water Lily Nymphea
 
29 Նարինջի ծաղիկ Orange Flowers Aurantia Flores
 
30 Սպիտակ Պղպեղ Peppercorn Piper Caryophillatum, Piper Nigrum
 
31 Կալասի տերեւ Wild Poppy Papaver
 
32 Մրտի տերեւ Myrtle Myrtus
 
33 Նարկիզ Daffodil Narcissus
 
34 Նումա Windflower, Wood Anemone Anemone
 
35 Լատէն Crystal Tea Plant Laudanum Liquidum, Ledum Groenlandicum
 
36 Կոճապղպեղ Ginger Amomum Zingiber
 
37 Մազտաքի Mastic, Masticate, Massein Masticha, Pistacia Lentiscus
 
38 Հալուէ Aloes Aloe
 
39 Ամպար Amber Ambarum Griseum
 
40 Մուշկ Musk, Musk Money Flower Moschus, Mimulus Moschatus
 
41 Մատուտակ Liquorice, Licorice Glycyrrhiza Glabra
 
42 Գինի Wine Vin, Vino, Vinum
 

Մատենագիտութիւն խմբագրել

  1. «Քրիստոնեայ Հայաստան», Հանրագիտարան, Երեւան, 2002
  2. «Հայկական Սովետական Հանրագիտարան», Երեւան
  3. «Եղծ Աղանդոց», Հայոգի Մատենաշար թիւ 7, Պէյրութ
  4. «Պատմութիւն Ագաթանգեղոսի», Հայոգի Մատենաշար Թիւ 3, Պէյրութ