Տէր Կոմիտաս քահան Քէօմիւրճեանց 1656-1707։

1600ի ժամանակները Ակնէն գաղթած Քէօմիւճրեան Սարգիս թոռնորդին է կոմիտաս Քէօմիւրճեան որ ծնած է Պոլսոյ Վյանկա թաղին մէջ 1656 թուականին։

Իր հայրը Տ․ Մարտիրոս քահանայ կը կոչուէր իսկ մայրը Յուղիտայ, իր եղբայրը Երեմիա Չէլէպի՝ ՍամաթիոյՍուրգ գէորգ եկեղեցւոյն աւագ սարկաւագ, և միւս եղբայրն էր Տ․ Մարտիրոս Ա․ քահանայ՝ Սուրբ Աստուածածին եկեղեցւոյ։

Կոմիտաս իր մանկութենէն ցոյց կուտար թէ ուշիմ, խելացի և ուսման սիրահար՝ չափազանց աշխատասէր էր և գեղեցիկ ձայն ունենալով եկեղեցին դպրութիւն կ՛ընէր։ Այնթապցի Մինաս վարդապետի աշակերտեցաւ, ուրկէ ուսաւ քերականութիւն, ճարտասանութիւն և աստուածաբանութիւն։

Ամուսնացաւ կեսարացի Հուռի անուն աղջկան մը հետ ուրկէ և քիչ ետք Եւդոկիոյ առաջնորդ Կիրակոս եպիսկոպոսէն քահանայ ձեռնադրուեցաւ Սամաթիոյ Սուրբ Գէորգ եկեղեցւոյն վրայ, ու քիչ ատենէն Աւագ քահանայ անուանուեցաւ․ շատ մը վկաներ կը հաստատեն թէ լաւ քարոզիչ և բեմբասաց եղած է, այնպէս որ հետզհետէ նախանձորդներ ունեցած է մանաւանդ քահանաներուն մէջ։

1698 մայիս 8ին Մելիքսեդեկ Սուպհի վարդապետ պատրիարք կ՛ընտրուի (1698-1699) և կը պաշտօնավարէ 14 ու կէս ամիս, ինք թոյլտուութեամբ կը վարուի Հայ-Հռոմէականներուն հետ և բրոբականտայի աշակերտ մը Էրզըրումցի Խաչատուր վարդապետ Առաքէլեան (1661-1740) որ հրատարակած է բազմաթիւ կրօկական գրքեր՝ Վենետիկի մէջ, կը քարոզէ այդ միջոցին Գում-Գափուի Մայր եկեղեցւոյն և Սամաթիոյ Սուրբ գէորգ եկեղեցւոյն մէջ։

1699 յուլիս 23ին Մելքիսեդեկ Սուպհի պատրարքական աթոռէն վար առնուեցաւ և անոր յաջորդեց Քիւրտիստանցի Մխիթար Վարդապէտ (1699-1700): 1700ին Պոլիս եկաւ Մխիթար վարդապէտ Սեբաստացի, Մխիթարեանց Միաբանութեան հիմնադիրը, և քարոզիչ կարգուեցաւ Ղալաթիոյ Սուրբ Լուսաւորիչ եկեղեցւոյն։