Մասնակից:Gohar Piloyan/Ավազարկղ58
Gohar Piloyan/Ավազարկղ58 |
---|
Բժիշկ Կլեոպատրա, հույն բժշկական գրող և «Կոսմետիկա» վերնագրով ձեռնարկի հեղինակ։ Նրա «Կոսմետիկա» ձեռնարկի վեց բեկորներ պահպանվել են հետագա բժշկական գրողների մեջբերումներում:
Ինքնությունը և ամսաթիվը
խմբագրելԿլեոպատրայի աշխատանքը հայտնի է նրա գրած Կոսմետիկայի բոլոր վեց հատվածներից: Այս հատվածներից չորսը մեջբերում են մ.թ. 2-3-րդ դարերի բժիշկ Գալենը, իսկ մյուս երկուսը` բյուզանդացի բժիշկներ Աետիոս Ամիդացին և Պաուլոս Էգինացին[1][2]։ Նրա կյանքի մասին շատ բան հայտնի է, բայց նրա աշխատանքը կարելի է թվագրել 1-ին դարի վերջին, քանի որ նա վերաբերում է քաշի ստանդարտին, որը կիրառվում էր միայն մ. 1-ին դարի բժիշկ Կրիտոն, որից Գալենը վերցրել է Կլեոպատրայի գրած իր մեջբերումները[1][2]։ Հետևաբար, եգիպտական թագուհի Կլեոպատրա VII-ի (մահ. մ.թ.ա. 30-ին) նույնականացումը որպես այս աշխատության հեղինակ, որը արվել է որոշ հին գրողների (այդ թվում՝ Աետիոսի) կողմից, ճիշտ չէ[1]։ Այնուամենայնիվ, պնդում էին, որ Կլեոպատրան կարող էր ընտրել այս անունը որպես կեղծանուն՝ հղում անելով Կլեոպատրա թագուհուն: Նա նաև պետք է տարբերվի Կլեոպատրա Ալքիմիկոսից[3][4]։
Կոսմետիկա
խմբագրել«Կոսմետիկա»ն ձեռնարկ է, որն առաջարկում է խորհուրդներ և ցուցումներ այնպիսի խնդիրների համար, ինչպիսիք են թեփն ու ճաղատությունը, որոնցից յուրաքանչյուրի համար առաջարկվում են մի քանի տարբեր բուժումներ: Այս բուժումները օգտագործում էին բույսերի լայն տեսականի. հեղուկ արտադրանք, ինչպիսիք են յուղը, գինին և քացախը; հանքանյութեր, ինչպիսիք են կապարը և սոդան; և կենդանական ծագման ապրանքներ, ներառյալ բոված ձիու ատամները, եղջերուի ծուծը և մկան կղանքը: Փրկված բեկորները ներառում են նաև օծանելիք օճառի բաղադրատոմս, մազերի գանգրացման և ներկման հրահանգներ, ինչպես նաև Միջերկրական ծովում կիրառվող տարբեր կշիռների և չափումների համակարգերի ցանկ: Հետևաբար, ձեռնարկը, ըստ երևույթին, ուղղված է բժիշկների միջազգային լսարանին, ովքեր կարող են տրամադրել ինչպես դեղամիջոցներ, այնպես էլ կոսմետիկ արտադրանք, քանի որ երկուսն էլ հիմնականում հիմնված են եղել բուսական արտադրանքի վրա[1]։
Գինեկոլոգիա
խմբագրելԳինեկոլոգիայի վերաբերյալ երկու աշխատություններ նույնպես վերագրվում են Կլեոպատրա անունով հեղինակին. Գինեսիա՝ գինեկոլոգիական խնդիրների բուժման բաղադրատոմսերի հավաքածուն և Պեսարիա, քսան պեսարիների ցանկը: Երկուսն էլ պահպանվել են լատիներեն տարբերակներով, թեև Գինեսիայի նախաբանը վերաբերում է հունարենից թարգմանված լինելուն։ Հնարավոր է, որ այս աշխատանքների բնօրինակ հունարեն տարբերակները նույնպես Կոսմետիկայի մաս են եղել, և, հետևաբար, այս աշխատանքն կիրառման ավելի լայն շրջանակ է ունեցել, քան ենթադրում է դրա վերնագիրը՝ ընդգրկելով գինեկոլոգիան ու կոսմետիկան[5]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Plant, Ian Michael (2004). «39. Cleopatra (fl. after AD 64)». Women Writers of Ancient Greece and Rome: An Anthology (անգլերեն). Equinox. էջեր 135–144. ISBN 978-1-904768-02-9.
- ↑ 2,0 2,1 Flemming, Rebecca (2007). «Women, Writing and Medecine in the Classical World». The Classical Quarterly. 57 (1): 268–9. doi:10.1017/S0009838807000225. ISSN 0009-8388. JSTOR 4493489. S2CID 171045159.
- ↑ Marianne Offereins; Renate Strohmeier (7 March 2011). Apotheker, Jan; Sarkadi, Livia Simon (eds.). European Women in Chemistry. Wiley-VCH GmbH & Co. KGaA. էջեր 5, 6. ISBN 978-3-527-32956-4.
- ↑ Ogilvie, Marilyn Bailey (1986). Women in Science: Antiquity Through the Nineteenth Century : a Biographical Dictionary with Annotated Bibliography (անգլերեն). MIT Press. ISBN 978-0-262-65038-0.
- ↑ Totelin, Laurence (2017-09-25). «The Third Way. Galen, Pseudo-Galen, Metrodora, Cleopatra and the Gynaecological Pharmacology of Byzantium». In Lehmhaus, Lennart; Martelli, Matteo (eds.). Collecting Recipes. Byzantine and Jewish Pharmacology in Dialogue (անգլերեն). De Gruyter. էջեր 114–119. doi:10.1515/9781501502538-006. ISBN 978-1-5015-0253-8.