Մասնակից:ChristineH97/Ավազարկղ 01
Մագաղաթը սկսած են գործածել մօտ 2100 տարի առաջ փոքր Ասիայի Պերգամոն քաղաքին մէջ։ Այս պատճառով ալ ուրիշ լեզուներով մագաղաթը կը կոչուի պերգամենտ։
Մագաղաթը կը պատրաստէին մատղաշ անասուններու՝ արջառի, երինջի, գառան, ուլի մորդէ՝ յատուկ ձևով մշակելով ու հղկելով զայն։ Հայերէն բազմաթիւ ձեռագրերու մէջ պահպանուած են մագաղաթի պատրաստման դեղատոմսեր։ 《Մշոյ Ճառընտիր》ի համար որ սկիզբը ունեցած է 660 թերթ (660 առջարի և երինջի մորդէ)։ Հայերէն ամենափոքր, ձեռագիր գրքի թերթերը պատրաստուած են նորածին ուլի մորթէ։
Մեր հին հեղինակները՝ Մեսրոպ Մաշտոցը, Սահակ Պարթեւը, Մովսէս Խորենացին, Գրիգոր Նարեկացին և միւսները, իրենց ստեղծագործութիւնները գրած են մագաղաթի վրայ։ Գրիչներ կոչուող յատուկ մարդիկ այդ ստեղծագործութիւնները կ'արտագրէին և կը բազմացնէին մագաղաթէ ուրիշ թերթերու վրայ (չէ՞ որ այն ժամանակ տպարան ու տպագրութիւն չկային)։ Նկարիչներն ալ, որ ծաղկող կը կոչուէին, անոնք կը պատկերազարդէին։ Յետոյ մագաղաթէ թերթը կը միացնէին, կը կազմէին, ու գիրքի կը դարձնէին։
Այս ամէնը կը կատարուէր բազմաթիւ վանքերու մէջ գործող գրչութեան կեդրոններուն մէջ, որտեղ ալ կը պատրաստէին մագաղաթը։ Հայերէն հազարաւոր ձեռագիր գրքեր գրուած են մագաղաթի վրայ։ Անոնց մեծ մասը այժմ պահուած է Մատենադարանին մէջ։
Երբ մարդիկ գրելու համար սկսան օգտագործել թուղթը, մագաղաթը աստիճանաբար սկսաւ գործածութենէ դուրս գալ։ Այժմ ոչ մէկը մագաղաթի վրայ չի գրեր։ Թուղթի վրայ կը գրեն ու կը տպագրեն քանի որ այն շատ աւելի յարմար է ու աժան։
Աղբիւր խմբագրել
Ի՞նչ է Ո՞վ է, 3, Էջ 175: