Մասնակից:AshotVardanyan22/Ավազարկղ


UX դիզայն (անգլ.՝ UXD,UED,XD), փորձի սահմանման գործընթացն է, որի միջով օգտվողը կանցնի թվային արտադրանքի կամ կայքի հետ շփվելիս: UX դիզայնի նախագծման որոշումները հաճախ պայմանավորված են հետազոտություններով, տվյալների վերլուծությամբ և թեստի արդյունքներով, այլ ոչ թե էսթետիկ նախասիրություններով և կարծիքներով: Ի տարբերություն օգտատիրոջ ինտերֆեյսի դիզայնի, որը կենտրոնանում է բացառապես համակարգչային ինտերֆեյսի ձևավորման վրա, UX դիզայնը ներառում է ապրանքի կամ կայքէջի հետ օգտագործողի ընկալած փորձի բոլոր ասպեկտները, ինչպիսիք են դրա օգտագործելիությունը, օգտակարությունը, ցանկալիությունը, ապրանքանիշի ընկալումը և ընդհանուր կատարումը: UX դիզայնը Customer experience(CX)-ի տարր է, որն ընդգրկում է հաճախորդի փորձի և ընկերության հետ փոխգործակցության բոլոր ասպեկտներն ու փուլերը:

Բաղադրիչներ խմբագրել

Հետազոտություն խմբագրել

Օգտատիրոջ փորձի ձևավորումը հիմնված է նախագծային մոտեցումների վրա, ինչպիսիք են մարդ-համակարգիչ փոխհարաբերությունը և օգտատիրոջ վրա կենտրոնացած դիզայնը, և ներառում է տարբեր նմանատիպ տարրեր, ինչպիսիք են փոխազդեցության ձևավորումը, վիզուալ դիզայնը , տեղեկատվական ճարտարապետությունը, օգտվողների հետազոտությունը և այլն:

Հետազոտության երկրորդ մասը օգտագործողի և հավելվածի վերջնական նպատակին հասկանալն է: Թեև դիզայներին դա կարող է պարզ թվալ, սակայն հետ գնալը և օգտատիրոջ հետ քննարկումը լավագույն արդյունքները կտան: Այն օգնում է բացահայտել և գտնել ընդհանրություններ թիրախային լսարանի անդամների միջև և ճանաչել նրանց կարիքները, նպատակները և մտավոր մոդելները:

Վիզուալ դիզայն խմբագրել

Վիզուալ դիզայնը, որը նաև հայտնի է որպես գրաֆիկական դիզայն, օգտատիրոջ ինտերֆեյսի ձևավորումն է, ներկայացնում է ցանկացած օգտատիրոջ ինտերֆեյսի արտաքին գեղագիտությունը կամ տեսքը: Ինտերֆեյսի տարրերի գրաֆիկական մշակումը հաճախ ընկալվում է որպես տեսողական դիզայն: Վիզուալ դիզայնի նպատակն է օգտագործել տեսողական տարրեր, ինչպիսիք են գույները, պատկերները և խորհրդանիշները՝ իր լսարանին հաղորդագրություն հաղորդելու համար: Գեշտալտ հոգեբանության և տեսողական ընկալման հիմունքները ճանաչողական հեռանկար են տալիս, թե ինչպես ստեղծել արդյունավետ տեսողական հաղորդակցություն[1]:

Տեղեկատվական ճարտարապետություն խմբագրել

Տեղեկատվական ճարտարապետությունը արտադրանքների և ծառայությունների մեջ տեղեկատվության կառուցվածքի և կազմակերպման արվեստն ու գիտությունն է, որը նպաստում է օգտագործելիությանը և գտնելիությանը [2]:

Տեղեկատվական ճարտարապետության համատեքստում տեղեկատվությունը առանձնացված է և՛ գիտելիքից, և՛ տվյալներից և անորոշորեն ընկած է նրանց միջև: Այն տեղեկատվություն է օբյեկտների մասին[3]: Օբյեկտները կարող են տատանվել կայքերից, ծրագրային հավելվածներից մինչև պատկերներ և այլն: Այն նաև վերաբերում է մետատվյալներին. տերմիններ, որոնք օգտագործվում են բովանդակության օբյեկտները նկարագրելու և ներկայացնելու համար, ինչպիսիք են փաստաթղթերը, մարդիկ, գործընթացները և կազմակերպությունները: Տեղեկատվական ճարտարապետությունը ներառում է նաև էջերի և նավիգացիայի կառուցվածքը[4]:

Փոխազդեցության ձևավորում խմբագրել

Հայտնի է, որ փոխազդեցության դիզայնի բաղադրիչը UX դիզայնի էական մասն է, որը կենտրոնացած է օգտատերերի և ապրանքների փոխազդեցության վրա[5]: Փոխազդեցության նախագծման նպատակն է ստեղծել արտադրանք, որը կստեղծի արդյունավետ և հաճելի վերջնական օգտագործողի փորձ՝ օգտատերերին հնարավորություն տալով հասնել իրենց նպատակներին լավագույն ձևով </ref>[6]:

User Experience Design-ը վերածվեց դիզայնի բազմամասնագիտական ​​ճյուղի, որը ներառում է բազմաթիվ տեխնիկական ասպեկտներ՝ շարժման գրաֆիկայի դիզայնից և անիմացիայից մինչև ծրագրավորում:

Օգտագործելիություն խմբագրել

Օգտագործելիությունն այն չափն է, որով արտադրանքը կարող է օգտագործվել որոշակի օգտագործողների կողմից՝ որոշակի նպատակներին հասնելու համար արդյունավետությամբ և բավարարվածությամբ օգտագործման որոշակի համատեքստում [7]:

Օգտագործելիությունը կցված է մարդկանց կողմից օգտագործվող բոլոր գործիքներին և տարածվում է ինչպես թվային, այնպես էլ ոչ թվային սարքերի վրա: Այսպիսով, այն օգտագործողի փորձի ենթաբազմություն է, բայց ոչ ամբողջությամբ: Օգտագործելիության այն հատվածը, որը հատվում է օգտատերերի փորձի ձևավորման հետ, կապված է մարդկանց՝ համակարգ կամ հավելված օգտագործելու կարողության հետ: Լավ օգտագործելիությունը կարևոր է օգտատերերի փորձի համար, բայց դա միայնակ չի երաշխավորում [8]:

Մատչելիություն խմբագրել

Համակարգի մատչելիությունը նկարագրում է դրա հասանելիության, օգտագործման և հասկանալու հեշտությունը: Օգտագործողի փորձի ձևավորման առումով այն կարող է կապված լինել նաև տեղեկատվության և առանձնահատկությունների ընդհանուր ընկալելիության հետ: Այն օգնում է կրճատել համակարգի հետ կապված ուսուցման կորը: Մատչելի դիզայնը ծառայությունների, ապրանքների կամ հարմարությունների հասկացությունն է, որտեղ դիզայներները պետք է տեղավորեն և հաշվի առնեն հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց կարիքները: Համաձայն Վեբ բովանդակության մատչելիության ուղեցույցների (WCAG)՝ ամբողջ բովանդակությունը պետք է հետևի POUR-ի չորս հիմնական սկզբունքներին՝ ընկալելի, գործունակ, հասկանալի և ամուր [9]:


WCAG համապատասխանություն խմբագրել

Վեբ բովանդակության մատչելիության ուղեցույցներ (WCAG), վեբ բովանդակությունն ավելի մատչելի դարձնելու առաջարկությունների լայն շրջանակ: Սա վեբ բովանդակությունն ավելի օգտագործելի է դարձնում ընդհանուր առմամբ օգտվողների համար[10]: Բովանդակությունն ավելի օգտագործելի և մատչելի դարձնելով բոլոր տեսակի օգտատերերի համար, բարելավում է օգտատիրոջ ընդհանուր օգտատերերի փորձը:

Մարդ-համակարգիչ փոխազդեցություն խմբագրել

Մարդ-համակարգիչ փոխազդեցությունը վերաբերում է մարդու օգտագործման համար ինտերակտիվ հաշվողական համակարգերի նախագծմանը, գնահատմանը և ներդրմանը և դրանց շրջապատող հիմնական երևույթների ուսումնասիրմանը [11]:

Նախապատրաստվում է դիզայնին խմբագրել

Հետազոտությունից հետո դիզայներն օգտագործում է օգտագործողների և նրանց միջավայրերի մոդելավորումը: Օգտատիրոջ մոդելավորումը կամ անձերը բաղադրյալ արխետիպեր են, որոնք հիմնված են հետազոտության ընթացքում բացահայտված վարքի ձևերի վրա: Personas-ը դիզայներներին տրամադրում է ճշգրիտ մտածելակերպ և հաղորդակցվելու այն մասին, թե ինչպես են վարվում օգտատերերի խմբերը, ինչպես են նրանք մտածում, ինչի են ուզում հասնել և ինչու [12]: Ստեղծվելուց հետո պերսոնաներն օգնում են դիզայներին հասկանալ օգտատերերի նպատակները կոնկրետ համատեքստերում, ինչը հատկապես օգտակար է գաղափարների մշակման և դիզայնի գաղափարների վավերացման համար: Մոդելների այլ տեսակներ ներառում են աշխատանքային հոսքի մոդելներ, արտեֆակտ մոդելներ և ֆիզիկական մոդելներ:

Դիզայն խմբագրել

Երբ դիզայները հստակորեն տիրապետում է օգտագործողի կարիքներին և նպատակներին, նրանք սկսում են ուրվագծել փոխազդեցության շրջանակը (նաև հայտնի է որպես լարային շրջանակներ ): Այս փուլը սահմանում է էկրանի դասավորության բարձր մակարդակի կառուցվածքը, ինչպես նաև արտադրանքի հոսքը, վարքը և կազմակերպումը: Կան բազմաթիվ տեսակի նյութեր, որոնք կարող են ներգրավվել այս կրկնվող փուլում՝ գրատախտակներից մինչև թղթե նախատիպեր: Քանի որ փոխազդեցության շրջանակը ստեղծում է արտադրանքի վարքագծի ընդհանուր կառուցվածք, զուգահեռ գործընթաց, որը կենտրոնացած է տեսողական և արդյունաբերական նմուշների վրա: Վիզուալ դիզայնի շրջանակը սահմանում է փորձի հատկանիշները, տեսողական լեզուն և տեսողական ոճը[13]:

Փորձարկել և կրկնել խմբագրել

Կիրառելիության թեստավորումն իրականացվում է՝ օգտատերերին տալով տարբեր առաջադրանքներ՝ նախատիպերի վրա կատարելու համար: Օգտագործողների առջև ծառացած ցանկացած խնդիր կամ խնդիր հավաքվում է որպես դաշտային նշումներ, և այդ նշումներն օգտագործվում են դիզայնում փոփոխություններ կատարելու և փորձարկման փուլը կրկնելու համար[14]: Բացի մոնիտորինգի խնդիրներից, օգտատերերի կողմից տրվող հարցերը նույնպես նշվում են՝ հնարավոր շփոթության կետերը բացահայտելու համար: Օգտագործելիության փորձարկումն իր հիմքում «գնահատելու, այլ ոչ թե ստեղծելու» միջոց է[15]:

== UX-ի առաքվող նյութեր == UX դիզայներները կատարում են մի շարք տարբեր առաջադրանքներ և, հետևաբար, օգտագործում են մի շարք արդյունքներ՝ իրենց նախագծային գաղափարներն ու հետազոտության արդյունքները շահագրգիռ կողմերին հաղորդելու համար: Ինչ վերաբերում է UX-ի տեխնիկական փաստաթղթերին, ապա այս պահանջները կախված են արտադրանքի նախագծման մեջ ներգրավված պատվիրատուից կամ կազմակերպությունից: Չորս հիմնական արդյունքներն են՝ վերնագրի էջ, հատկանիշի ներածություն, լարային շրջանակներ և տարբերակի պատմություն: Կախված նախագծի տեսակից՝ հստակեցման փաստաթղթերը կարող են ներառել նաև հոսքի մոդելներ, մշակութային մոդելներ, անձեր, օգտատերերի պատմություններ, սցենարներ և օգտատերերի ցանկացած նախկին հետազոտություն։

Արդյունքները, որոնք UX դիզայներները կարտադրեն որպես իրենց աշխատանքի մի մաս, ներառում են լարային շրջանակներ, նախատիպեր, օգտատերերի հոսքի դիագրամներ, տեխնիկական և տեխնիկական փաստաթղթեր, կայքեր և հավելվածներ, մոդելներ, շնորհանդեսներ, անձեր, օգտատերերի պրոֆիլներ, տեսանյութեր և ավելի փոքր չափով հաշվետվություններ[16]: Դիզայնի որոշումների փաստաթղթավորումը՝ ծանոթագրված լարային շրջանակների տեսքով, մշակողին տալիս է անհրաժեշտ տեղեկատվությունը, որին կարող է անհրաժեշտ լինել՝ նախագիծը հաջողությամբ կոդավորելու համար[17]:

Հետևել ծրագրի մեկնարկին խմբագրել

Պահանջվում է.

Օգտագործողի փորձարկում/օգտագործելիության փորձարկում A/B թեստավորում Տեղեկատվական ճարտարապետություն Կայքի քարտեզներ և օգտվողների հոսքեր Լրացուցիչ լարային շրջանակ՝ փորձարկման արդյունքների և ճշգրտման արդյունքում[18]

== UX շահագրգիռ կողմեր == UX դիզայները համարվում է UX պրակտիկանտ՝ հետևյալ աշխատանքային կոչումներով՝ օգտատերերի փորձի հետազոտող, տեղեկատվական ճարտարապետ, փոխազդեցության դիզայներ, մարդկային գործոնների ինժեներ, բիզնես վերլուծաբան, խորհրդատու, կրեատիվ տնօրեն, փոխազդեցության ճարտարապետ և օգտագործելիության մասնագետ[19]:

  1. «Visual Design Web Style Guide 3». Web Style Guide. Վերցված է 2015-06-18-ին.
  2. Information Architecture Institute (2013), What is IA? (PDF)
  3. Garrett, Jesse (2011). The Elements of User Experience. էջ 81. ISBN 978-0-321-68368-7.
  4. «Efficiently Simplifying Navigation, Part 1: Information Architecture». Smashing Magazine (անգլերեն). 2013-12-03. Վերցված է 2020-03-15-ին.
  5. «What is Interaction Design?».
  6. «What Is User Experience Design? Overview, Tools And Resources». 5 October 2010.
  7. «International Standards». UsabilityNet. 1998. Վերցված է 2015-06-18-ին.
  8. Marcus, Aaron (2015). Design, User Experience, and Usability: Design Discourse. էջ 340. ISBN 978-3-319-20886-2. Վերցված է 26 July 2015-ին.
  9. «Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0». www.w3.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017-12-05-ին.
  10. «Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.0». www.w3.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017-12-05-ին.
  11. «Curricula for Human-Computer Interaction, Chapter 2. Definition and Overview of Human-Computer Interaction». ACM SIGCHI. Վերցված է 2015-06-18-ին.
  12. Cooper, Alan; Reimann, Robert; Cronin, David; Noessel, Christopher (2 September 2014). About Face: The Essentials of Interaction Design (4th ed.). Wiley. էջ 62. ISBN 978-1-118-76657-6.
  13. Cooper, Alan; Reimann, Robert; Cronin, David; Noessel, Christopher (2014). About Face: The Essentials of Interaction Design (4th ed.). Wiley. էջ 131. ISBN 978-1-118-76657-6.
  14. Treder, Marcin (2012-08-29). «Beyond Wireframing: The Real-Life UX Design Process». Smashing Magazine. Վերցված է 2015-06-18-ին.
  15. Cooper, Alan; Reimann, Robert; Cronin, David; Noessel, Christopher (2014). About Face: The Essentials of Interaction Design. Wiley. էջ 140. ISBN 978-1-118-76657-6.
  16. Lauer, Claire; Brumberger, Eva (2016). «Technical Communication as User Experience in a Broadening Industry Landscape». Technical Communication (Washington). 63 (3).
  17. «Wireframing – The Perfectionist's Guide». Smashing Magazine (անգլերեն). 2016-11-22. Վերցված է 2020-03-15-ին.
  18. «What's the Difference Between a User Experience (UX) Designer and a User Interface (UI) Designer? - Zanthro». Վերցված է 2015-09-24-ին.
  19. Baxter, Kathy; Courage, Catherine; Caine, Kelly (2015). Understanding Your Users (2nd ed.). Elsevier Science & Technology.