Մասնակից:23artashes/Տեղեկատու (բովանդակություն)

• ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹՅՈՒՆ
• Ի ՆՊԱՍՏ ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՎԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ.................... 3
• ԵՐԿՈՒ ԽՈՍՔ ..............................4

• ԳԼՈՒԽ ԱՌԱՋԻՆ
• ԼԵԶՎԱՇԻՆՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԼԵԶՎԻ ԿԱՆՈՆԱՐԿՄԱՆ ՀԱՐՑԵՐ ............6
• Հայերենի բառաքերականական հարստությունը. ազգայինն ու միջազգայինը
• նրա տերմինագործության մեջ ......................6
• ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐ
• Հայոց լեզվի կանոնարկման ընդհանուր սկզբունքները .............22
• Հայերենի տերմինակազմության սկզբունքները................24

• ԳԼՈՒԽ ԵՐԿՐՈՐԴ
• ՏԵՐՄԻՆԱՇԻՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ՏԱՌԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆ ...............26
• Տերմինաշինությանը և տառադարձությանը վերաբերող որոշումների
• մեկնաբանություններ ..........................26
• ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐ
• Ա. Հատուկ անունների և անվանումների տառադարձությանն ու գրությանը
• վերաբերող որոշումներ ........................ 45
• 1. Փողոցների և հրապարակների հայերեն անվանումների մասին .......45
• 2. Վրացական տեղանունների հայերեն տառադարձության մասին .......46
• 3. Աշխարհագրական անունների հայերեն տառադարձության մասին ......46
• 4. Ավանդական և պատմական անձնանունների հայերեն տառադարձության մասին . 56
• 5. Հայկական անձնանունների ռուսերեն տառադարձության սկզբունքները .... 66
• Բաղաձայնների տառադարձումը .....................71
• 6. Հայերենում գործածվող անձնանունների ցանկ ..............78
• 7. Զագսերին հանձնարարվող հայկական անձնանունների ցանկ........97
• Բ. Կերակուրների ու մթերային ապրանքների հայերեն անուններին վերաբերող
• որոշումներ .............................102
• 1. Կերակուրների և այլ ուտելիքների հայերեն անունների մասին .......102
• 2. Առևտրի ցուցանակների լեզվական ճշգրտումների մասին ..........114
• Գ. Հասարակական-քաղաքական, տնտեսագիտական, մարզական և այլ
• մասնագիտական տերմիններին վերաբերող որոշումներ ...........115
• 1. Ռուսերեն և օտար մասնագիտական մի շարք տերմինների ու
• կապակցությունների թարգմանության մասին ................115
• 2. Ռուսերենից և օտար լեզուներից փոխառյալ բառերի «ա» վերջնահնչյունի մասին 119
• 3. Հայերեն «հանրապետություն», «կուսակցություն» և այլ բառերի գործածության
• մասին ...............................122
• 4. Մի շարք տերմինների զուգահեռ ձևերի գործածության միասնականացման
• մասին ................................123
• 5. «Սեսիա», «նակազ», «ռեգլամենտ» տերմինների գործածության մասին ....125
• 6. Ռուսերեն և օտար մի շարք տերմինների հայերեն թարգմանության մասին ...126
• 7. Ռուսերեն տՈՐՈՊվՏրՑՖ բառի թարգմանության և «դիրեկտոր – տնօրեն»
• բառերի գործածության մասին ......................131
• 8. Ռուսերեն կենցաղային որոշ տերմինների հայերեն թարգմանության մասին ..131
• 9. Ռուսերեն մի շարք տերմինային կապակցությունների հայերեն
• թարգմանության ճշգրտման մասին ....................132
• 10. Միջազգային տեղեկատու նյութերում գործածվող քաղաքական, տնտեսագի-
• տական, ռազմագիտական որոշ տերմինների հայերեն համարժեքների մասին ..133
• Դ. Մաթեմատիկական, տեխնիկական, ֆիզիկայի և կենդանաբանական
• տերմիններին վերաբերող որոշումներ ...................138
• 1. Հայերեն մաթեմատիկական որոշ տերմինների իմաստային ճշգրտման և
• նրանց գործածության մասին .......................138
• 2. Մաթեմատիկական որոշ տերմինների գործածության մասին ........146
• 3. Մաթեմատիկական որոշ տերմինների ու բառակապակցությունների
• իմաստային ճշգրտման մասին ......................147
• 4. Ռուսերեն և օտար մաթեմատիկական որոշ տերմինների հայերեն
• թարգմանության մասին .........................158
• 5. Հունա-լատինական ծագում ունեցող մաթեմատիկական որոշ տերմիններ
• հայերեն համարժեքներով փոխարինելու մասին ...............159
• 6. Տեխնիկական տերմինների հայերենում գործածվող զուգահեռ ձևերի
• միասնականացման և ճշգրտման մասին ..................161
• 7. Ֆիզիկական մեծությունների չափման միջազգային համակարգի (ՄՀ)
• միավորների հայերեն սահմանումների և կրճատ նշանակումների մասին ....170
• Ե. Ռուսերեն և օտար ծագում ունեցող բառերի տառադարձությանը վերաբերող
• որոշումներ ..............................178
• 1. Ռուսերեն Նժ-ի հայերեն տառադարձության մասին ............178
• 2. Անգլերեն բառերի հայերեն տառադարձության մասին ...........178
• 3. Հունական ծագում ունեցող բառերի տառադարձման մասին ........181
• 4. Օտարազգի բառերի կրկնակ բաղաձայնների հայերեն տառադարձության
• մասին ................................182
• 5. Կենդանիների որոշ անվանումների և կարգաբանական տերմինների զուգահեռ
• ձևերի միասնականացման և ճշգրտման մասին ...............182
• 6. Հայաստանի Հանրապետության նախարարների խորհրդին առընթեր
• տերմինաբանական կոմիտեի որոշումը «նախարար» բառի գործածության
• վերականգնման մասին .........................184
• ԳԼՈՒԽ ԵՐՐՈՐԴ
• Ուղղագրություն-ուղղախոսություն և կետադրություն .............185
• Ուղղագրական-ուղղախոսական և կետադրական որոշումների
• մեկնաբանություններ......................... 185
• ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐ
• Ա. Ուղղագրական-ուղղախոսական որոշումներ ...............195
• 1. Ռուսական և օտարազգի հատուկ անձնանունների շեշտադրության մասին ..195
• 2. Հայերենին անցած օտար բառերում Օ(Ո) ձայնավորի գրության և
• արտասանության մասին ........................195
• 3. Ր-ից,Ղ-ից և ձայնավորներից հետո Բ, Գ, Դ, Ձ, Ջ տառերի արտասանության
• մասին ...............................196
• 4. «Էլեկտր» արմատով բարդված բառերի գրության մասին ..........203
• 5. Հայերենի տառային հապավումների գործածության մասին .........203
• 6. Հայերենում -ՑԻ, -ԱՑԻ, -ԵՑԻ ածանցներով կազմված տեղաբնակ նշանակող
• գոյական անունների զուգահեռ ձևերի մաիսն ................204
• 7. Ժամանակակից հայերեն հետ (ետ) արմատի և նրանով կազմված բառերի
• գրության և արտասանության մասին ...................207
• Բ. Կետադրությանը վերաբերող որոշումներ .................209
• 8. Գծիկի գործածության մասին ......................209
• 9. Չակերտների մեջ առնվող անունների հոլովական վերջավորությունների և
• հոդերի գրության մասին .........................212
• 10. Խոսքի հետ քերականորեն չկապվող և անկախ գործածվող բառերի,
• բառակապակցությունների կետադրության և ուղղագրության մասին ......215
• ԳԼՈՒԽ ՉՈՐՐՈՐԴ
• Ա. Տերմինաշինություն և տառադարձություն ................219
• Տերմինաշինության և տառադարձության վերաբերող որոշումների
• մեկնաբանություններ .........................219
• Բ. Ուղղագրություն-ուղղախոսություն և կետադրություն ............228
• Ուղղագրական-ուղղախոսական և կետադրական որոշումների
• մեկնաբանություններ ..........................228
• ՈՐՈՇՈՒՄՆԵՐ
• Ա. Տերմինաբանություն և տառադարձություն ................250
• 1. ՀՀ Նախարարների խորհրդին առընթեր նախկին տերմինաբանական
• կոմիտեի «Հասարակական-քաղաքական մի շարք հասկացությունների
• ռուսերեն անվանումների հայերեն թարգմանության ճշգրտման մասին»
• (1990 թ.) որոշումը մասնակի փոփոխություններով վերահաստատելու մասին .250
• 2. Հասարակական-քաղաքական մի շարք հասկացությունների հայերեն
• անվանումների միօրինակացման և ճշգրտման մասին ............251
• 3. ՀՀ վարչատարածքային միավորների և դրանց կառավարման մարմինների
• անվանումների տառադարձման և թարգմանության մասին .........252
• 4. Տնտեսագիտական մի շարք հասկացությունների հայերեն անվանումների
• միօրինակացման և ճշգրտման մասին ...................253
• 5. Տնտեսագիտական մի շարք հասկացությունների հայերեն անվանումների
• միօրինակացման և ճշգրտման մասին ...................254
• 6. Մարզական մի քանի անվանումների հայերեն համարժեքների մասին ....255
• 7. Մարզական մի քանի անվանումների հայերեն համարժեքների ճշգրտման մասին 256
• 8. Մարզական մի շարք անվանումների հայերեն համարժեքների ճշգրտման մասին 258
• 9. Օտար «մեխանիկ» տերմինի հայերեն գործածության մեջ ճշգրտում մտցնելու
• մասին ...............................260
• 10. Հավանականության տեսության, մաթեմատիկական վիճակագրության ընդհա-
• նուր մաթեմատիկայի որոշ օտար տերմինների հայերեն համարժեքների մասին .261
• 11. Հունա-լատինական ծագման՝ -ԻԶ, -ՈԶ, -ՊԱԹԻԱ, -ՄԱՏՈԶ, -ՈՄԱ
• վերջածանցներով կազմված բժշկական տերմինները հայերեն համարժեքներով
• փոխարինելու մասին ..........................262
• 12. Գիտական աստիճանների շնորհման հետ կապված տերմինների
• միասնականացման մասին ........................270
• 13. Տարբեր բնագավառների վերաբերող մի քանի անվանումների հայերեն
• համարժեքների ճշգրտման մասին ....................271
• 14. Տարբեր բնագավառների վերաբերող մի շարք հասկացությունների հայերեն
• անվանումների միօրինակացման և ճշգրտման մասին ............272
• 15. «Ինֆորմացիա» տերմինի և նույն արմատով այլ տերմինների հայերեն
• համարժեքների մասին .........................273
• Բ. Ուղղագրություն-ուղղախոսություն և կետադրություն ............275
• 1. Ի վայր (վար), ի վեր հետադրություններով կազմված բառակապակցությունների
• և բառերի գրության մասին որոշումը մասնակի փոփոխություններով
• վերահաստատելու մասին ........................275
• 2. Հայերեն գրավոր և բանավոր խոսքում դասական թվականների
• գործածության միասնականացման և ճշգրտման մասին ...........277
• 3. ՀՀ Նախարարների խորհրդին առընթեր նախկին տերմինաբանական կոմիտեի
• «Երկակի գրություն ունեցող որոշ բառերի ուղղագրության միօրինակացման մա-
• սին» (1991 թ.) որոշումը մասնակի փոփոխություններով վերահաստատելու մասին 279
• 4. Ժամանակակից հայոց լեզվում Լոռի, Գյումրի տեղանունների հոլովական
• զուգաձևությունները վերացնելու և հարացույցը միօրինակացնելու մասին ...280
• 5. Արևելահայերենի այբուբենի և գրանշանների համապարփակ հավաքածուի մասին 281
• 6. Հայերեն գրանշանների հավաքածուն ..................284
• 7. Բաղադրյալ հատուկ անուններում մեծատառերի գործածության մասին ....286
• 8. Տողադարձի մասին .........................295
• Հավելված
• ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԸ ԼԵԶՎԻ ՄԱՍԻՆ ..........298
• ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԸ ԼԵԶՎԻ ՄԱՍԻՆ ......301
• ՔԱՂՎԱԾՔՆԵՐ ՀՀ «ԳՈՎԱԶԴԻ ՄԱՍԻՆ» ՕՐԵՆՔԻՑ ..............304
• ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ ԻՐԱՑՎՈՂ ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ՄԱԿՆՇՄԱՆԸ
• ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ......................304
• «ԱՊՐԱՆՔԱՅԻՆ ԵՎ ՍՊԱՍԱՐԿՄԱՆ ՆՇԱՆՆԵՐԻ, ԱՊՐԱՆՔՆԵՐԻ ԾԱԳՄԱՆ
• ՏԵՂԱՆՈՒՆՆԵՐԻ ՄԱՍԻՆ» ՀՀ ՕՐԵՆՔ, ՀՈԴՎԱԾ 6 ..............305
• ԱՐՏԱԴՐՈՂԻ (ԿԱՏԱՐՈՂԻ, ՎԱՃԱՌՈՂԻ) ԿՈՂՄԻՑ ՏԵՂԵԿԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ ԶԵՏԵՂԵԼՈՒ
• ՑՈՒՑԱՆԱԿԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ ................305
• ՔԱՂՎԱԾՔՆԵՐ ՎԱՐՉԱԿԱՆ ԻՐԱՎԱԽԱԽՏՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ ՀՀ ՕՐԵՆՔԻՑ ..307
• Տերմինաբանական կոմիտեի և հայերենի բարձրագույն խորհրդի որոշումներում
• տեղ գտած անունների, տերմինների, բառերի ու բառակապակցությունների
• ցանկ .................................310