Ալեքսանդր Իվանի Անչիշկին (օգոստոսի 11, 1933, Մոսկվա - հունիսի 24, 1987, Մոսկվա) - խորհրդային միության տնտեսագետ, տնտեսական գիտությունների դոկտոր (1973), պրոֆեսոր, ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (26.12.1984թ., թղթակից անդամ 1976թ. դեկտեմբերի 23-ից), ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր (1989 թ., հետմահու)։ Պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի (1981), Հոկտեմբերյան հեղափոխության (1986) շքանշաններով։

Կենսագրություն

խմբագրել

Ծնվել է Մոսկվայում, ԽՄԿԿ անդամներ Իվան Ալեքսանդրի Անչիշկինի (1901-1974) և Մարիա (Մուսյա) Իսահակի Լուսկինայի (1899-1996) ընտանիքում։ Նրա հայրը գիտնական-տնտեսագետ է, երկար ժամանակ աշխատել է ԽՍՀՄ ԳԱ Տնտեսագիտության ինստիտուտում, ղեկավարել նրա կուսակցական կազմակերպությունը։ Հայրը լքել է ընտանիքը, իսկ Ա. Ի. Անչիշկինին դաստիարակել է մայրը, որը սերում էր Բորիսովյան կոշկակար Իսահակ Վուլֆովիչ Լուսկինի և նրա կնոջ՝ Սեինա-Խայա Բասինայի ընտանիքից։ Մայրը՝ կարմիր պրոֆեսորների ինստիտուտի շրջանավարտ է, 1948 թվականից աշխատել է «Մոսկվա» կինոթատրոնի «Զվեզդա» կինոթատրոնի տնօրեն։ Մորաքույրը՝ Ցիլյա Իսահակի Լուսկինան, ամուսնացած էր կուսակցության առաջնորդ Նիկոլայ Սամսոնի Սվանիձեի հետ, նրանց թոռը հեռուստահաղորդավար Նիկոլայ Կառլի Սվանիձեն է։ Մեկ այլ մորաքրոջ դուստրը՝ Էսֆիրի Իսահակովնան (1900-1978)՝ կենսաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Գալինա Ալեքսանդրովնա Ռոմանովան (ծնված 1933 թ.), Ընդհանուր պաթոլոգիայի և ախտաֆիզիոլոգիայի գիտահետազոտական ինստիտուտի գլխավոր գիտաշխատող է։ 1956թ․ գերազանցությամբ ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանի տնտեսագիտական ֆակուլտետը։ 1956-1971 թվականներին աշխատել է ԽՍՀՄ Պետպլանավորման կոմիտեի ԳՀՏԻ-ում՝ կրտսեր գիտաշխատողից դառնալով ազգային տնտեսական կանխատեսումների մեթոդների սեկտորի ղեկավար։ 1963 թվականին պաշտպանել է թեկնածուական թեզ։ 1963թվականից ԽՄԿԿ անդամ է։ 1971 թվականին տեղափոխվել է Կենտրոնական տնտեսագիտա-մաթեմատիկական ինստիտուտ, որտեղ ստեղծել է Ազգային տնտեսական կանխատեսումների բաժինը, 1972 թվականին պաշտպանել է դոկտորական ատենախոսություն «Սոցիալիստական տնտեսության աճի տեմպերն ու գործոնները (վերլուծության և կանխատեսման մեթոդներ) թեմայով։ 1976 թվականին ընտրվել է ԽՍՀՄ ԳԱ թղթակից անդամ։ 1977 - 1981 թվականներին միաժամանակ եղել է Լոմոնոսովի անվան Մոսկվայի պետական համալսարանի ԽՍՀՄ ժողովրդական տնտեսության պլանավորման ամբիոնի վարիչ։

Պատմություն

խմբագրել

ԽՍՀՄ Գիտությունների ակադեմիայի տնտեսագիտա-մաթեմատիկական ինստիտուտը ստեղծվել է 1963 թվականին ակադեմիկոս Վ. Ս. Նեմչինովի նախաձեռնությամբ՝ 1958 թվականին մաթեմատիկական մեթոդների լաբորատորիայի հիման վրա։ Ինստիտուտի նպատակն էր մաթեմատիկական մեթոդները և համակարգիչները ներդնել ազգային տնտեսության կառավարման պրակտիկայում։