Մասնակից:Զաբելա Աբելյան/ավազարկղ18
| Զաբելա Աբելյան/ավազարկղ18 |
|---|
Ջոակինո Անտոնիո Ռոսինին (իտալ․. Gioachino Antonio Rossini[3];[1] 29 փետրվար 1792 — 13 նոյեմբեր 1868) — իտալական ականավոր կոմպոզիտոր, փչ օպերաների փողային և կամերային երաժշտության հեղինակ։
Նրա ամենահայտնի օպերաներն են՝ «Սևիլյան սափրիչ»զվարճական օպերան և «Մոխրոտ»ը, «Моисей в Египте» ֆրանկոլեզու էպոպեան և «Վիլհեմ Տել»ը։ Երգի երաժշտականության, ոգեշնչման հակումը , Ռոսինին ստեղծագործությունների գլխավոր հատկանիշներից մեկն է, որի շնորհիվ նրան անվանու էին «իտալական Մոցարտ»։ Ռոսինինը ոչ միայն վերածնեց և բարեփոխեց իտալական օպերան, այլ և ցույց տվեց հսկայական ներգործություն XIX դարի եվրոպական օպերաների զարգացմանը։ «Աստվածային մաեստրո», այդպես է անվանել իտալացի մեծ կոմպոզիտոր Հենրիխ Գեյնեն, տեսնելով Ռոսինինի մոտ «իտալիայի արև, շռայլելով իր հնչեղ ճառագայթները ամբողջ աշխարհին։»։ Մինչև Վերդիի հայտնեվելը, Ռոսինինիը կանգնած էր իտալական օպերայի կյանքի կենտրոնում։
Մի անգամ նա ասաց․ «Дайте мне счет из прачечной, и я положу его на музыку»։
Մանկությունը և պատանեկությունը խմբագրել
Ջոակկինո Ռոսինինը ծնվել է 29 փետրվարին 1792 թվականին երաժշտի ընտանիքում ադրիատիկ Մարկե նավահանգստում՝Պեզերոյում ,որը այդ ժամանակ գտնվում էր Հռոմեական իշխանության տակ։Նա Ջուզեպպե Անտոնիոի և Աննա Գվիդարին–Ռոսինինի միակ որդին էր։Ջոակկինի հայրը՝,նվագախմբում նվագում էր շեփոր և եղջուրաձև շեփոր և ծառայում էր որպես քաղաքային շեփորահար։ Աննա Ռոսինինը բնությունից ստացել է արտահայտիչ սոպրանո։Նա ստացել է հատուկ երաժշտական կրթություն, բայց բավարար լավ էր սերտում դերը լսողությամբ, որը նրան տվեց հնարավարություն աշխատելու գավառական թտրոններում։Նրա առաջին ելույթը տեղի ունեցավ Բոլոնիայի «Чивико» թատրոնում, երբ Ջուզեպպե Ռոսինինը նվագում էր իր նվագախմբում։
Ջոակկինո Ռոսինինի մանկությունը Ֆրանսիական հեղափոխության հետևանքով մռայլված էր և զրկված՝ իր ծնողների կապից։ Ռոսինինի հայրը եղել է հեղափոխության մասնակից և ողջունել է Նապոլեոնի զորքերին, երբ նրանք ժամանեցին Հյուսիսային Իտալիա։ Ջուզեպպե Ռոսինինը գլխավորեց «Дерево свободы» արարողության նվագախումբը։ Երբ Ավստրիան վերականգնել է հին ռեժիմը , Ռոսինինի հայրը 1799 թվականին ուղարկվեց բանտ, որտեղ նա մնաց մինչև 1800 թվականի հուլիսը։ Աննա Ռսինինը որդու հետ մեկնեց Բոլոնյո, որպեսզի Ջականինոն կարողանար ապրուստ վաստակել որպես մենակատար Ռումինիայի տարածաշրջանի տարբեր թատրոններում։ Ազատվելուց հետո Ջուզեպպե Ռոսինինը ժամանեց Բոլոնիա իր ընտանիք։
Երբ Ջուզեպպեն և Աննա Ռոսինինը մեկնում էին հյուրախաղերի , նրանց փոքր որդին մնում էր մորական տատիկի՝Լյուչիա Գվիդարենի խնամքին։ Բոլոնիայում նա հաճախեց տեղի դպրոցը։ Ռոսինինը սովորաբար ներկայանում է ծույլ,անզուսպ և անհնազանդ երեխա, նրան մեկ անգամ չեն պատժել,ուղարկել են դարբնոցի փուքսում դարբինի մոտ աշխատել։
Ծնողները սկզբնապես կանխորոշել էին Ջոակինոյի երգչի կարիերան, այնպես որ գեղեցիկ, ուժեղ ձայնի տեր էր, բայց անհանգստացնում էր մոտալուտ դժվարություններըև և տղայի աճող դյուրագրգռությունը, նրանք նրան ծանոթացրին հայր Ստանիսլավ Մատտեյի հետ նրան կոմպոզիցիա սովորեցնելու նպատակով։ Մատտեյը հանձնարարեց նախնականան գիտելիքները դասավանդի Մաեստրո Անժելո Տեզեյը Բոլոնիոից,իսկ հետո նրան ընդունեց իր սեփական դպրոցում կոնտրապունկտ և կոմպոզիցիա, որտեղ նա իրեն ցույց տվեց փայլուն աշակերտի։
1802 թվականին Ռոսինինի ծնողները տեղափոխվեցին Լուգո.Ջոակինոն այնտեղ ծանոթացավ Ջուզեպպե Մալերբիի՝ երաժշտության դաստիարակի հետ,կանոնիկոս, քաղաքի ամենահարուստ և նշանավոր ընտանիքներից մեկին պատկանող։ Մալերբին տղային տալիս է երգի դասեր (Ռոսինինը ի վերջո դարձավ հրաշալի սիրողական երգիչ և բարիտոն տենորի տիրակալ։ Մալլերբիի մոտ Ռոսինինը փորձում է նվագել կլավեսինի և նայել է պարտիտուրան, այդ թվում Գայդանի և Մոցարտի։
Պատանի Ջոակինոյի օպերային առաջին դեբյուդը տեղի ունեցավ Լուգոյում։ Նա իր բարձր մանկական ձայնով փոխարինեց հիվանդ ծիծաղելի բաս Պատրոնիո Մարկեզիին Վալենտինո Ֆիորովանտի «Երկվորյակներ» օպերայում, այսպիսով իրականացրեց իր առաջին, բայց ոչ վերջին ելույթը որպես երկրորդ դերի դերասան։
Հավանաբար, մինչ 1804 թվականը վերաբերվում է Ռոսինինի կոմպոզիտորական առաջին փորձերը։ Վաշինգտոնի Կոնգրես գրադարանում գտել են վեց սոնատ կվարտետի համար։ Այդ պարտիտուրանները, որոնք հաճախ կարելի է հանդիպել լարային նվագախմբի համար փոխադրված,բացահայտում է նմանությունը երիտասրադ կոմպոզիտոր Գայդանի և Մոցարտի հետ, և բացի դրանից սոնատներում արդեն երևան է գալիս օպերային տենդենցի հատկանիշներ,շեշտադրում է հաճախակի ռիթմիկ փոփոխումը և գերիշխում է պարզ, երգեցիկ մեղեդին։
1805 թվականին Ռոսինինի ընտանիքը նորից հաստատվում է Բոլոնյոյում։ Իտալական երաժշտական կյանքով ծաղկող այդ կենտրոնում Ջոակինոն դասեր վերցրեց տեղական երաժշտական լիցեյում պադրե Անդջելո Տեզեի մոտ։ 1806 թվականի ապրիլին Ռոսինինը ընդունվեց երաժշտական լիցեյ, պադրե Ստանիսլաո Մատտեի գլխավորությամբ։ Ռոսինինը չորս տարի սովորեց լիցեյում, վերցրեց երգի և սոլֆեդջոյի դասեր Լորենցո Ջիբելիի մոտ, թավջութակ նվագելը Վինչինցո Կավեդանի մոտ և դաշնամուրը՝Ջանկալլիստո Դզանոտտիի մոտ։ 1806 թվականի մայիսի 20–ին նա առաջին անգամ հաճախեց կոնտրապունկտի դասերին և հիմնականում զբաղվում էր նրանցով 1809—1810 թվականներին Մատտեի գլխավորությամբ։
Ապագա Ռոսինինի համար մեծ նշանակություն ուներ ընկերությունը տենոր Դոմենիկո Մոմբելիի(1751—1835) հետ և նրա երկրորդ կնոջ ՝Վինչենիցեյի հետ։ Ռոսինինը դարձավ Մոմբելլիի ընտանիքի մտերիմ բարեկամը։Մինչև լիցեյ ընդունվելը նա նրանց համար բավականի երաժշտական համարներ գրեց, որը ի զարմանս նրան , հետագայում վերածվեց ոչ մեծ օպերա–շարքի։
Վինչենցա Մոբելին գրեց լիբրետո «Դեմետրիո և Պոլոբիո» վերնագրով, որը հանձնեցին Ռոսինինին մաս առ մաս։ Կոմպոզիտորը արագ գրեց մի քանի ֆրագմենտներ, բայց հայտնի չէ վերջացրեց արդյոք այն ամբողջությամբ։Օպերան չբեմադրվեց մինչև 1812 թվականը և հետևաբար չի կարելի դիտել որպես նրա առաջին օպերային բեմադրություն,նրան նախորդել է հինգ այլ օպերաներ։
1808 թվականին, Ռավենայից կոնտրաբաս Ագոստինո Տրիոսիի խնդրանքի պատասխանը, որի համար նա ստեղծեց կվարտետի համար վեց սոնատ,Ռոսինինի գրեց մի ամբողջ պատարագ, բացառությամբ իր ուսանողական տարիների պատարագների մասից, գրված ավելի վաղ։ Այդ պատարագը գործիքավորված է տղամարդու ձայնի և երգչախմբի համար,նվագախմբի և երգեհոնի նվագակցությամբ։ Այն կատարվել է Ռավենիայում ամենամյա տոնավաճառի ժամանակ։
Ստեղծագործության բնութագրում խմբագրել
Ստեղծագործական վաղ շրջան (1810—1815) խմբագրել
Ջուզեպպե և Աննա Ռոսինինների ընկերներ՝ երկու երաժիշտներ, որոշեցին Ջոակինի ստեղագործական գործունեության մոտալուտ էչ տարվա ճակատագիրը և ուղղվածությունը։ Դա եղել են Ջովաննի Մորանդին (1777—1856) և նրա կին Ռոզա Մոռոլլին(1782—1824), մի ժամանակ Ռոսինինի ընտանիքի հետ միասին ելույթ ունեցան գավառային օպերային թատրոններում։ Մորանդին եղել է տաղանդավոր խորեոգրաֆ և փողային երաժշտության և օպերետի կոմպոզիտոր,հիմնականում թեթև ժանրի։Ռոզա Մորանդին ուներ լավ մեցցո–1810 թվականի օգոստոսին Մորանդին Վենետիկի ճանապարհին մտնում է Բոլոնիո, որտեղ ուղևորվեցին, որպեսզի ելույթ ունենան երգիչների խումբ, որը հավաքեց մարկիզ Կավալլին Джустиниан а Сан-Моизе»թատրոնում ելեւյթ ունենալու համար։ Աննա Ռոսինինը հայտնել է որդու բուռն ցանկության մասին, նորից գրել մի օպերա '(«Դեմետրիո և Պոլոբիո»,սկզբանավորել է չորս տարի առաջ Մոբելլիի համար,նախկինում հանդիսանում է իրենց սեփականությունը ևդեռ ներկայացված չէր։Մորանդիին խոստացան ինչ որ բանով օգնել Ջոակինոյին Վենետիկում։
«Сан-Моизе» թատրոնը մասնագիտացվել է այդ ժամանակ մեկ գործողությամբ զվարճական օպերա, անվանելով թեթև ժանրի պիես։Մարկիզ Կավալիի թատերաշրջանը կազմված էր արդեն գոյություն ունեցող օպերաներից և չորս նոր օպերաներից գրված հատուկ նրա համար։ Մորանդին գրեց Ջոակինոյին և հարցրեց, չի ցանկանում արդյոք գալ Վենետիկ և փորձել գրել անհրաժեշտ թեթև ժանրի պիես։ Ռոսինինի պատասխանը եղավ անհապաղ ժամանումը Վենետիկ։ Այնտեղ նրան հանձնեցին «Ամուսնական մուրհակ» անունով լիբրետտոն, որը Գաէտանո Ռոսսին վերամշակեց կամ հինգ գործողությամբ Կամիլլո Ֆեդերաչիի «Մուրհակով ամուսնություն» կոմեդիայի, կամ վաղ լիբրետտոյից՝գրված նրա հիման վրա։ Ռոսինինը մի քանի օրում տեղադրեց երաժշտությունը Ռոսսիի տեքստում և երբ պատրաստ էր պարտիտուրան, Կովալլին այն կատարեց։ Այդպես իրականացրեց ամենապայծառ, ամենաօրիգինալ կոմիկական ստեղծած օպերայի իր դեբյուտը։
Ռոսինինը վերադարձել է Բոլոնյո այն հույսով, որ ուրիշ իմպերսարիո նույնպես կներկայացնի նրա հաջորդ օպերայի բեմականացումը, չէ որ այն ժամանակվա հասարակությունը, անհագ էին նորությունով, երբ Ռոսինինը ստեղծեց իր օպերանները:
Ռոսինինի առաջին քայլից նրա կոմպոզիտորոկան գործունեությանը երևան եկավ որակ, բնորոշ նրա ամբողջ ստեղծագործական ուղուն. երաժշտություն ստեղծագործելու արագություն և թեթևություն:
1811 թվականին իմպրեսարիոն,«Дель Корсо» թատրոնում պլանավորելով օպերային խաղաշրջան,Ռոսինինի ընդունեց աշխատանքի որպես նվագակցող և կոմպոզիտոր: Շուտով հասավ նոր օպերայի պատվեր, Գազտանո Գասպարի գրած երկու արարով լիբրետտոն:Օպերան կոչվեց «Տարօրինակ դեպք», որի պրեմիերան տեղի ունեցավ 1811 թվականի հոկտեմբերի 26-ին, փոքր թատերախմբի բոոր լավագույն երգիչների մասնակցությամբ:
1811 թվականին թողնելով Բոլոնյոն, շատ չանցած նա լինում է Վենետիկում Ջուզեպպե Մարի Ֆոպպի «Երջանիկ խաբեություն» օպերայի համար գրված լիբրետտոյի աշխատանքի համար: Ստեղծելով այդ օպերան, առաջին անգամ աշխատեց սյուժեի վրա,վաղօրոք օգտագործելով Պաիզիելլո (итал. Giovanni Paisiello): Օպերան անմիջապես գրավեց հասարակությանը և ցուցադրվեց ամբողջ թատերաշրջանում:
Ռոսինինի Վենետիկում պրեմիերաներին հույսեր ներշնչելու մոտ երկու ամիս հետո, իր անկարգ ապրելակերպի պայմաններում, կարողացավ ստեղծել օպերա- շարք (առաջինը, չհաշված «Деметрио и Полибио») երկու արարով:. Այդ օպերան՝ «Կյորոսը (Kuruš) Բաբելոնում կամ Վալտասարի անկումը » եղել է դիտմամբ ոչ ճիշտ անվանված была намеренно неверно названа «հոգևոր օրատորիա» կամ «դրամա երգչախմբով»,այնպես որ կարելի էր с тем, чтобы её можно было поставить во время поста. Լիբրետտոն նրա համար գրել է ֆերարացի սիրահար կոմս Ֆրանչեսկո Ավենտին, պրեմիաերան տեղի ունեցավ 1812 թվականին Ֆերրերայում «Комунале» թատրոնում:
Վերադառնալով Բոլոնիա, Ռոսինինը ստացավ առաջին պատվերը գրել օպերա Միլանի իտալական «Լա Սկալա» թատրոնում վարելու համար: Նրան նախանշված լիբրետտոն կոչվեց «Փորձաքար» և պատկանում էր հռոմեացի Լուիջի Ռոմանելլիին, աշխատում էր լիբրետիստ «Լա Սկալա»-ում 1799 թվականից:Ազատորեն փոխառնելով «Деметрио и Полибио» и «Странный случай» օպերաներից նի քանի թեմա, նա հորինեց և կազմեց փայլուն պարտիտուրա:Երբ 1812 թվականի սեպտեմբերի 26-ին առաջին անգամ կատարեցին «Փորձաքար»-ը, նա նույնպես անմիջապես ունեցավ մեծ հաջողություններ:«Լա Սկալա»-ի կոմպոզիտորի այդպիսի ճանաչումը 20-ամյա Ռոսինինին դարձրեց նշանավոր:Այդ ժամանակվանից նա դարձավ Իտալիայի երիտասարդ կոմպոզիտորների ղեկավար:
1813 թվականը կոմպոզիտորների օպերային ստեղծագործությունների բեկման տարի էր,այդ թվականին երկու ստեղծագործությունների՝ «Итальянка в Алжире» (onepa-buffa) и «Танкред» (героическая опера) բեմադրումը որոշեցին նրա հետագա ստեղծագործությունների հիմնական ուղին:Ոչ միայն հրաշալի երաժշտությունը հաջողություն բերեց ստեղծագործություններին, այլ լիբրետտոյի բովանդակությունը,տոգորված հայրենասիրական տրամադրությամբ, այնքան համահունչ այդ ժամանակ ծավալված Իտալիայի վերամիավորման ազգային-ազատագրական շարժմանը: Հասարակական արձագանքը, ներշնչված Ռոսինինի օպերաներից, Բոլոնիայի հայրենասերների խնդրանքով «Անկախության հիմն»-ի ստեղծումը ու Իտալիայի ազատության համար մաքառողների ցույցերը՝ այդ ամենը բերեց ոստիկանական երկարաժամկետ գաղտնի հսկողության, որը հաստատված էր կոմպոզիտորների համար:Նա բոլորովին իրեն չէր համարքւմ քաղաքական հայացքների տեր մարդ և իր նամակներից մեկում գրում է.«Ես երբեք չեմ խառնվել քաղաքականությանը:Ես երաժիշտ եմ և ես երբեք չեմ մտածել դառնալ ինչ-որ մեկը, նույնիսկ եթե ես զգացել եմ աշխույժ մասնակցությունը այն բանի, որ տեղի է ունեցել աշխարհում, հատկապես իմ հայրենիքի ճակատագրին»:
1815 թվականին Ռոսինինը վերադարձավ տուն՝ Բոլոնիա, որտեղ Նեապոլի թատրոնի իմպրեսարիո Դեմենիկո Բարբայան նրա հետ կնքեց պայմանագիր, որը կոմպոզիտորին դարձրեց Նեապոլի երա-շտական «Սան-Կառլո» թատրոնի և «Дель Фондо» թատրոնի դիրեկտոր:Ռոսինինի կարիերայում արտակարգ մեծ դեր խաղաց Բարբայան: Նա, հիրավի, կապված է նրա տասը օպերայի ստեղծմանը:
Նեապոլիտական ժամանակաշրջան (1815—1822) խմբագրել
1815 թվականին մայիսի վերջում Ռոսինինը եկավ Նեապոլ: Նախքան օպերայի ստեղծման անցնելը, նախատեսված աշնանային խաղաշրջանի բացման համար, նա մանրազնին ուսումնասիրել է թատերախմբի և նվագախմբի դերասանական կազմը:Բարբայի թատերախմբում հավաքված առաջնակարգ երգիչների մեջ, առանձնացան երկու տենոր՝ Անդրեյ Նոդզարին և Մանուել Գարսիան, և նույնպես երգչուհի Իզաբելլա Կոլբրանը,որը 1821 թվականին դարձավ Ռոսինինի կինը:Նրան հանձնարարված էր կոմպոզիտորի նոր օպերայի գլխավոր պարտիան:
1815 թվականի հոկտեմբերի 4-ին տեղի ունեցավ года состоялась премьера оперы «Ելիզավետա, Անգլիայի թագուհի»օպերայի պրեմիերան, որը Ռոսինինի ստեղծագործության զարգացման մեջ անտարակույս հետաքրքրություն է ներկայացնում: Նշանակալից նորություններ ներմուծեց Ռոսինինի նվագակցությունը բոլոր ռեչիտատիվ լարային գործիքներով, ռեչիտատիվ secco-ի փոխարեն:Շնորհիվ այդ նորամուծության օպերա-սերիայում առաջացավ երաժշտության զարգացման պայմաններ:
Թերևս, ավելի համարձակ նորույթը այն էր, որ Ռոսինինը գրեց պարտիտուրայում, վոկալ պարտիա՝ բոլոր իր վիրտուոզ ձայնանցումով և զարդարանքով,նախքան ինքնակամ իպրովիզացիայի, երգչուհուց պահանջեց կատարել ճիշտ հեղինակային տեքստը: Դա նշանակում է իտալական օպերային երգեցողության իսկական ռեֆորմ: Նեպոլիտանական հասարակությունը խանդավառությամբ ընդունեց «Ելիզավետային
- «Սևիլյան սափրիչ» (1816)
Ռոսինինի ցանկությամբ որպես գրական սկզբնաղբյուր ընրված էր Բոմարշի «Սևիլյան սափրիչ» կոմեդիան:Այդ դեպքում դա համարձակ միտք էր , այնպես որ այդ բովանդակությամբ արդեն գոյություն ուներ օպերա՝ «Սևիլյան սափրիչ», որը դեռ 1782 թվականին ստեղծել է Ջովանի Պաիզիելլոն,որը համարվում էր իտալական կատակերգական խաղացանկի մարգարիտը:
Երկու գործողությամբ օպերան, մտնելով համաշխարային արվեստի ոսկե ֆոնդ, Ռոսինինը ստեղծել էր 20 օրվա ընթացքում:Օպերայի պրեմիերան տեղի է ունեցել Հռոմի Արգենտինի թատրոնում 1816 թվականի փետրվարի 20-ին և ավարտվեց մեծ ձախողումով:Բայց և այնպես, շուտով երկրորդ ներկայացումից հետո օպերան դարձավ այնքան հաջողված, որ Պաիզիելլոի փառքը անցավ Ռոսինինի, որում «Սևիլյան սափրիչ» անունը փոխանցվեց որպես անբաժանելի ժառանգություն:
1816 թվականից սկսվեց Ռոսինինի օպերանների թափանցումը Իտալիայի սահմաներից դուրս:Նրան եկավ համաեվրոպական փառք: 1817 թվականին «Սևիլյան սափրիչ»-ը հնչեց Բարսելոնայում, իսկ 1817 թվականին՝ Լոնդոնում, 1819 թվականին նվաճեց Փարիզը, Վիենան: 1822 թվականին արդեն նրան ծափահարում էին Պետերբուրգում, իսկ 1826 թվականին՝ Նյու-Յորքում:
1822 թվականին 30-ամյա Ռոսինինի հաջողվեց հանդիպել Լյուդվիգ Վան Բեթհովենի հետ, որը այդ ժամանակ 51-ն անց էր: Բեթհովենը նշեց. «Ա՜խ,Ռոսինին: Այսպես, Դուք եք «Սևիլյան սափրիչ» օպերայի կոմպոզիտո՞րը: Ես շնորհավորում եմ: Այդ օպերան միշտ պետք է կատարվի, քանի գոյություն ունի իտալական օպերան:Ոչ մի դեպքում չփորձեք գրել այլ ուրիշ օպերա, բացի զվարճական-օպերա,ցանկացած ուրիշ ոճ ճնշում կգործադրի Ձեր խառնվածքի վրա»:
Նոր մտահղացումներ
«Սևիլյան սափրիչ» իտալական զվարճական-օպերայում հասնելով բարձունքի, Ռոսինինը հետ այսու կենտրոնացնում իր ստեղծագործական հետաքրքրությունները առավելապես լուրջ օպերայի վրա, ձգտելով ընդլայնել և խորացնել այն, ինչը նրանք գտան «Танкреде»ում և մասնավորապես «Елизавете-ում: Երբ, այնուամենայնիվ դիմում է զավեշտական ժանրի, ապա գտնում էն դրամադուրգիական բարեփոխում:
1817 թվականին ստեղծած «Գող-կաչաղակ» օպերան բոլորովին դուրս է գալիս զավեշտական ժանրի սահմաններից, դառնալով նմուշային երաժշտական- կենցաղային դրամայի:Այդ ժամանակվանից Ռոսինինը սկսեց ավելի ուշադրություն դարձնել հերոս-դրամատիկական բովանդակությամբ օպերաներին:
Դեռ 1816 թվականի աշնանը Ռոսինինը ձեռնամուխ եղավ «Օթելլո» օպերայի ստեղծմանը:Շեքսպիրի մեծ ողբերգությունները առաջին անգամ մտավ օպերային լիբրետտո: Օպերայի պրեմիերան տեղի ունեցավ 1816 թվականի դեկտեմբերի 4-ին «Дель Фондо» նեոպոլիտական թատրոնում: Հիանալի տենոր Նոցցարին կատարեց Օթելլոյի դերը, Դեզդեմոնի դերը՝ անզուգական Կոլբրանը: «Օթելլո»-ն նոր փուլ դարձավ Ռոսինինյան ասվող երգի էվոլյուցիայում: Այդ օպերայում ամբողջ նվագախումբը մասնակցում էր ասվող երգի բեմականությամբ նրանց տալով՝լայնություն, թափ, արտահայտչություն:
Հաջորդ կարևոր փուլանիշը իտալական օպերաների շարքի վերափոխման ճանապարհին հանդիսանում էր «Моисей в Египте»:Следующей важной вехой на пути преобразования итальянской оперы-сериа явился «Моисей в Египте». Օպերայում գերիշխաում էր մեծ, լանածավալուն անսամբլային-երգչախմբի տեսարաններ, տալով ամբողջ ստեղծագործությանը ճարտասանական տեսք: «Моисей в Египте» օպերան, Ռոսինինի առավել նշանակալից ստեղծագործություններից է,ստեղծված, դերերը սերտած և բեմադրված կես ամսում: Նեապոլի «Сан Карло» թատրոնում տեղի ունեցավ 1818 թվականի մարտի 5-ին և ուղեկցվել է մեծ հաջողություն:
Նեապոլում Ռոսինինի կարիերան ավարտվեց «Магомет II» (1820) և «Зельмира» (1822) օպերաների շարքով, նրա վերջին օպերան՝ ստեղծված Իտալիայում եղավ, «Семирамида»-ն (1823, Վենետիկ Венеция):
Վիեննա խմբագրել
Առաջին իտալական հեղափոխությունից(1820-21) հետո և նրա դաժան ճնշումը ավստրաիական զորքերով, Ռոսինինը նեոպոլիտանական օպերային թատերախմբով մեկնում է Վիեննա հյուրախաղերի: Նա պայմանագիր կնքեց իր հին ընկերոջ՝ «Սան Կառլո» թատրոնի իմպրեսարիոի հետ, որը այժմ դարձավ Վիեննական օպերայի տնօրեն:Կոմպոզիտորը Վիեննա բերեց իր վերջին աշխատանքը՝ «Զելմիրա» օպերան,հեղինակին բերելով աննախադեպ հաջողություն:Ճիշտ է, մ քանի երաժիշտներ Կ. Ի. ֆոն Վեբերի գլխավորությամբ կտրուկ քննադատել է Ռոսինինի, բայց ուրիշները և նրանց մեջ Ֆ. Շուբերտը տվեցին բարեհաճելի գնահատականներ:
Վիեննայում մնալու ժամանակ Ռոսինինի համար Բեթհովենի այցելությունը առավել անմոռանալի իրադարձություններից մեկն էր: Չնայած լրիվ խլությանը, Բեթհովենը ուշադիր հետևում էր բոլոր երաժշտական նորություններին, ծանոթանալով նրանց հետ նոտաներով: Ռոսինինի մասին նա արդեն ուներ կարծիք ինչպես տաղանդավոր մարդու մասին:Ռոսինինը իր հերթին Գիտեր Բեթհովենի երաժշտությունը և նրա նկատմամբ ցուցաբերումէր ջերմ հետաքրքրություն:
1822 թվականի հուլիսի վերջին Ռոսինինը հեռացավ Ավստրաիայի մայրաքաղաքից, որտեղ նա անցկացրել էր չորս ամիս: Այդ ամբողջ ընթացքում նա եղել է հասարակական ուշադրության կենտրոնում, վիենական ազնվականությունը նրա պատվին կազմակերպեց հանդիսավոր տոնակատարություն, իսկ թատրոնում և փողոցում նրան ուղեկցում էին օվացիաներով:
Փարիզում և Լոնդոնում խմբագրել
Վիեննայից վերադառնալուց հետո Բոլոնիայում Ռոսինինը և Իզաբելլա Կոլբրանը ստացան պաշտոնական հրավեր լոնդոնյան Թագավորական թատրոնից:Դեպի Անգլիա ճանապարհը անցնում էր Փարիզով: 1823 թվականի հոկտեմբերի 20-ին Բոլոնիայից դուրս գալով Ռոսինինի ընտանիքը նոյեմբերի 9-ին ժամանեց Ֆրանսիայի մայրաքաղաք:
1817 թվականին փարիզյան բեմում երևան եկան ռոսսինինյան առաջին օպերան: Դա եղել է «Իտալուհին Ալժիրում»: Համարյա ամեն հաջորդ տարիբերում էր փարիզյան պրեմիերային և ուրիշ կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները:Ամբողջ երաժշտական Փարիզը պառակտվել է երկու ճամբարի՝ բոցավառ երկրպագուների և Ռոսինինի երկրպագուների և նրա կատաղի թշնամիների: Փարիզում կոմպոզիտորի հայտնվելը մի որոշ ժամանակ բթացնում է բանավեճի սրախոսությունը:
- ↑ Одно или два «к» в имени Джоакино отражают неустойчивость в написании итальянского оригинала: Gioachino или Gioacchino.