Մասնակից:Գայանե2018/Ավազարկղ
Ակտիվ՝
Հաշվեկշռի մի մասը (ձախ կողմ) `արտացոլելով կազմակերպության գույքի կազմը և արժեքը որոշակի ամսաթվով:
իրավաբանական անձի կամ ձեռնարկատիրոջը պատկանող գույքի ամբողջությունը:
Հայաստանում ներկայիս հաշվեկշռի ձևը ներառում է ակտիվների երկու բաժին ՝ ընթացիկ և ոչ ընթացիկ ակտիվներ: Ընթացիկ ակտիվները ներառում են ակտիվներ, որոնք օգտագործվում են (ծախսվում) ամենօրյա բիզնեսի գործընթացում: Օրինակ ՝ գույքագրումներ, դեբիտորական պարտքեր, դրամական միջոցներ և այլն: Ոչ ընթացիկ ակտիվները ներառում են տնտեսական շրջանառությունից հանված ակտիվներ, բայց արտացոլվում են հաշվապահական հաշվառման մեջ: Օրինակ `հիմնական միջոցներ, ոչ նյութական ակտիվներ, երկարաժամկետ ներդրումներ և այլն։
Դեբիտորական պարտքը իրենից ներկացնում է «Դեբիտորական պարտքեր վաճառքների գծով» հաշվում: Ապառիկ վաճառքի սկզբնական հաշվապահական հաշվառման փաստաթուղթը վաճառքի ապրանքագիրն է (հաշիվ-ապրանքագիր): Այնտեղ նշվում է առաքված ապրանքների նկարագրությունը, վիճակը, վճարման ենթակա գումարը և ամսաթիվը:Այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքերը անհատներից և կազմակերպություններից ստացվելիք գումարներ են, որոնք կապված չեն ապրանքների և ծառայությունների իրացման հետ: Օրինակ` աշխատավարձի վճարման գծով դեբիտորական պարտքերը հանդիսանում են այլ ընթացիկ դեբիտորական պարտքեր:
Տնտեսական տեսության մեջ ակտիվների տեսակները առանձնանում են նաև իրացվելիության աստիճանից (այսինքն ՝ շուկայական արժեքի մոտ արագ վաճառելու նրանց հնարավորությունը). Բարձր հեղուկ, ցածր հեղուկ և անօրինական ակտիվներ: Առավել բարձր հեղուկ ակտիվը հենց փողն է: Բառն օգտագործվում է նաև կազմակերպության ցանկացած սեփականություն:
Ակտիվները անցյալի իրադարձությունների արդյունքում ընկերության կողմից վերահսկվող ռեսուրսներ են, որոնցից ընկերությունը ապագայում ակնկալում է տնտեսական օգուտներ։
Ակտիվներն ունեն երեք հիմնական հատկանիշ՝
- Ակտիվը հանգեցնում է հավանական ապագա տնտեսական օգուտների, երբ առկա ներուժն օգտագործում է, առանձին կամ այլ ակտիվների հետ համատեղ, ինչը ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն նպաստում է ապագա զուտ դրամական հոսքերի ավելացմանը.
- Կազմակերպությունը կարող է ստանալ և վերահսկել ակտիվի օգտագործման առավելությունները.
- Գործարքը կամ իրադարձությունը, որը ծառայել է որպես իրավունքի կամ ստացված շահույթի նկատմամբ հսկողություն, արդեն տեղի է ունեցել:
Այս պայմանները բավարարվում են միայն առևտրային կազմակերպությունների գույքի համար: Ոչ առևտրային կազմակերպությունների համար, որոնք չեն հետապնդում իրենց տնտեսական նպատակները կանխիկ դրամական հոսքի առավելագույն չափի տեսքով ձեռք բերելու իրենց նպատակը, առաջին պայմանը չի կատարվում: