Մասնակից:Անահիտ Ավագյան/Ավազարկղ18

Էքզիստենցիալ հոգեբանությունանգլ.՝ ՝ Հոգեբանության ուղղություն, որը նպատակը հաճախորդին իր կյանքի իմաստը հասկանալուն, կյանքի արժեների հասակացման և կյանքի ուղու փոփոխությունն է հիմնված այդ արժեքների վրա իր կատարածընտրության համար կրելով պատասխանատվություն: Էքզիստենցիալ թերապիան ծագել է 20-րդ դարում, ինչպես էքզիստենցիալ փիլիսոթայության և հոգեբանության շարունակություն:

Հիմնական դրույթներ

Էքզիստենցիալ թերապիան, փիլիսոփայական էքզիստենցիոնալիզմի հետ պնդում են, որ մարդու կյանքի պրոբլեմները մարդկային բնության , գոյության իմաստի հասկացման և կյանքի իմաստի որոնման անհրաժեշտությունը, կամքի ազատության առկայության, ընտրություն կատարելու անհրաժեշտության և վախը իր կատարած ընտրության համար պատասխանատվոություն կրելու համար, կյանքի անտարբերության ..., ինչպես նաև նրա հետ հ... մահվան անընդունելիության և նրա հանդեպ բնական վախից: Հայտնի ամանակակից էքզիստենցիալ թերապեվտ Իրվին Յալոմը տարբերում է չորս խնդիր, որոնց հետ առնչվում է էքզիստենցիալ թերապիան՝ մահ, մեկուսացում, ազատություն և ներքին դատարկություն: Ըստ էքզիստենցիալ թերապիայիներկայացուցիչների անձի մնացյալ բոլոր հոգեբանական և վարքային խնդիրները դուրս են գալիս այդ հիմնական խնդիրների շարքից և միայն լուծումը, այդ հիմնական խնդիրների իմաստավորվածությունը կարող է հանգեցնել մարդու հանգստության և նրա կյանքը լցնել իմաստով: Էքզիստենցիալ թերապիայում մարդու կյանքը դիտվում է որպես ներքին կոնֆլիկտների շարք, որոնց լուծումը տանում է կյանքի արժեքների վերաիմաստավորման, կյանքի նոր ուղիների որոնման, մարդկային անհատականության ձևավորմանը: Այդ ներքին կոնֆլիկտները և նրանցից հանգող տագնապները, դեպրեսիան, ապաթիան, դիտվում են ոչ որպես խնդիրներ և հոգեբանական ընկճումներ, այլ որպես անձի զարգացման անհրաժեշտ փուլեր: Դեպրեսիան օրինակ դիտվում է, որպեպ կյանքի արժեքների կորուստ, որը բացում է կյանքի նոր արժեքների բացահայտման ճանապարհը: Տագնապը և անհանգստությունը դիտվում են որպես կարևոր ընտրություն կատարելու , որոնք լքում են մարդուն, երբ ընտրությունը կատարված է լինում: Դրա հետ կապված Էքզիստենցիալ թերապիայի խնդիրը կայանում է նրանում, որ անձին բերել իր ամենախոր էքզիստենցիալ խնդիրների ընկալմանը, արթնացնել փիլիսոփայական մտածողություն այդ խնդիրների շուրջ և ոգևորել մարդուն համապատասխան փուլում կատարել ընտրություն, եթե անձը հետաձգում է այն խրվում է տագնապի և դեպրեսիայի մեջ: Էքզիստենցիալ թերապիան չունի համընդհանուր թերապիայի միջոցներ: Էքզիստենցիոնալ թերապիայի սիանսները սովորաբար ընթանում են երկխոսության ձևով թերապեվտի և հաճախորդի միջև: Այդ դեպքում թերապեվտը ոչ մի դեպքում հաճախորդին չի պարտադրում ոչ մի տեսակետ, այլ միայն օգնում է հաճախորդին խորը հասկանալ իրեն, կատարել սեփական ենթադրությունները, հասկանալ սեփական անահատական ընդունկությունները իր պահանջները կյանքի տվյալ փուլում:

Պատմություն

Որոշ հեղինակներ էքզիստենցիալ թերաիայի ծագումը վերագրում են հնագույն ժամանակներին, օրինակ Սոկրատեսի երկխոսությունները երիտասարդների հետ, իսկ Արիստոտելի, Էպիկուրի դպրոցները և փիլիսոփայական թերապիայի որոշակի տեսակին, որը բարելավել աշխարհի իմացությունը և այդպիսով բարելավել մարդու կյանքը, որը բարեկամացնում է նրան ժամանակակից էքզիստենցիալ թերապիայի հետ: Փիլիսոփայության այդպիսի նշանակություը 20-րդ դարում, երբ այն կենդանացրին Կերկեգորը և Նիցծեն: Նրանց աշխատանքը ավելի ուշ ոգևորել է 20-րդ դարի շատ մտածողների, ինչպիսիք են Խայգեգերը և Սարտրը, որոնք չէին թաքցնում, որ տեսնում են փիլիսոփայության դերը առաջին հերթին մարդուն օգնություն ցուցաբերելու մեջ:

Շվեցարացի բժիշկ-թերապեվտ Մեդարդ Բոսը ասում էր որ Խայգերը հույս ուներ, որ երբևէ «նրա մտքերը դուրս կգան փիլիսոփայական  և կդառնան հասանելի ավելի լայն զանգվածների, հիմնականում տառապող մարդկանց»: Նրա մասնակցությունը 1946 թվականին Բոսի սեմինարներին, թելադրված էր այդ ըմբռնումով: Սակայն երբ նրա պատմությունները ավելի լայն տրածում գտան հոգեթերապեվտների շրջանում, դա տեղի ունեցավ ոչ թե նշված պատճառով, այլ նաև 50-60-ական թվականներին էքզիստենցիոնալիզմի ազդեցության պատճառով: Արդյունքում չնայած Խայդեգերի գաղափարները ընդունվում են որպես էքզիստենցիալ հոգեբանության հիմնական հիմք, սովորաբար նրանք ընդունվում են որպես  преломлении через более доступные сочинения Сартра и Камю.

Փիլիսոփայության հաջորդ ուղղությունը, որը դրեց էքզիստենցիոնալ թերապիայի և ամբողջ հոգեբանության հիմքերը՝ ֆենոմենոլոգիան է, որը հոգեբաններին և հոգեթերապեվտներին տալիս է անհրաժեշտ գործիքակազմ՝ հաճախորդի խնդիրների էությունը բացահայտելու համար: Առաջին հոգեբանները, ովքեր անմիջապես կատարել են էքզիստենցիոնալիզմի գախափարները հոգեբանության մեջ 20րդ դարում Կարլ Յասպերսը և ԼյուդվիգԲինսվանգերն էին: Բինսվանգերի էքզիստենցիալ վերլուծությունը լայն տարածում ստացավ: Այնուհետև Խայդեգերի ֆենոմենալոգիան հանգեցրեց Մեդարդ Բոսի դիզայն- վերլուծությանը: Սարտրի աշխատանքները ոգեշնչել են Ռոնալդ Լեյնգաին իր մեթոդիկաների ստեղծմանը: Առանձին կարելի է հիշատակել Վիկտոր Ֆրանկլաի լոգոթերապիայի ծագումը՝ էքզիստենցիալ թերապիայի հատուկ ուղղության, հատկապես գոյության և մարդկանց օգնելու գտնել տառապանքների իմաստը, ինչպես այն գտավ ինքը՝ Ֆրանկլը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ՝համակենտրոնացման ճամբարներում: Վիկտոր ֆրանկլինի և Ռոլլո Մեային ովքեր համարվում են 20-րդ դարի ամենահեղինակավոր էքզիստենցիոնալ թերապեվտները: Էքզիտենցիալ թերապիյի նշանավոր անձանց շարքերում անհրաժեշտ է հիշատակել Ալիս Հոլցխեյ- Կունցին, Ջեյմս Բյուջենտալիյին, Էռնեստո Սպինելիի, Կարկա Շնայդերի և Իրվինա Յալոմային:

Էքզիստենցիալ հոգեբանությունը Ռուսաստանում

Ռուսաստանում և խորհրդային տարածքներում էքզիստենցիալ հոգեբանությունը ակտիվ զարգացավ և տարածում գտավ 1980- ական թվականների կեսերին: Այդ ժամանակների ծանոթ իրադարձություններից կարելի է հիշատակել Վիկտոր Ֆրանկլինի (1987 թվականի մարտին) և Կարլ Ռոջերսի (1986 թվականի սեպտեմբեր- հոկտեմբեր) այցը Ռուսաստան: Հենց այդ այցելությունների ժամանակ :

Именно на этих встречах закладываются предпосылки формирования первой большой волны отечественных гуманистически-ориентированных и экзистенциальных психотерапевтов. С середины 90-х годов в России и на постсоветском пространстве формируются первые регулярные образовательные проекты по экзистенциально-гуманистической психотерапии, среди которых Высшая Школа гуманитарной психотерапии (с 1994 года, в Москве), Международная Школа психотерапии, консультирования и ведения групп (с 1995 года, в Санкт-Петербурге), Восточно-европейская школа экзистенциальной психотерапии (с 1996 года, в Бирштонасе) и др.[5]. В результате образовательной деятельности подобных проектов и развития профессиональных сообществ, на сегодня в России сформировался достаточно большой круг специалистов, практикующих экзистенциальную психотерапию