Մահակ
Մահակ, ոստիկանական մահակ, ռետինե փայտ կամ ռետինե մահակ, ոչ մահաբեր գործողության հատուկ միջոց, որն օգտագործում են իրավապահները (ոստիկանները), անվտանգության և իրավապահ մարմինները, քրեակատարողական համակարգը։
Միշտ չէ, որ ոստիկանական մահակները և փայտերը պատկանում են մարտական զենքերին, մի շարք նահանգներում և երկրներում դրանք պատկանում են հատուկ միջոցներին։ Ոստիկանական մահակները օգտագործվում են նրանցից հարվածելու և պաշտպանվելու, ինչպես նաև հակառակորդին վերահսկելու և պահելու համար։
Դիզայն խմբագրել
Կախված մահակի մոդելից, դրա դիզայնը, նյութը, քաշը, երկարությունը և հաստությունը կարող են տարբեր լինել։ Նախկինում ոստիկանական մահակները պատրաստված էին երկարակյաց փայտից, ներկայումս դրանք առավել հաճախ պատրաստված են ռետինե և պոլիմերային սինթետիկ նյութից, ավելի հազվադեպ՝ պլաստմասից և նույնիսկ ավելի քիչ՝ մետաղից։
Ռետինե մահակները ճկուն են և ոչ ճկուն, վերջինիս մեջ կարելի է տեղադրել մետաղական միջուկ կամ խողովակ, որի երկայնքով գլորվում են պողպատե գնդիկներ։ Մետաղական մահակները ամենից հաճախ հեռադիտակային են, տարբեր ճկունությամբ, 20 սմ երկարությամբ, երբ ծալվում են մինչև 60 սմ մարտական դիրքում (դրանք կարող են տեղաշարժվել ձեռքով կամ ավտոմատ կերպով, զսպանակի գործողության ներքո)։
Արևմտյան շատ նահանգներում և երկրներում օգտագործվում է մահակ, որն ունի մետաղյա ձող՝ շրջապատված ռետինով։ Այն ավարտվում է ռետինե կամ կաշվե ճկուն հատվածով (երբեմն կապարով)։ Այս զենքով, որպես կանոն, խուլ հարվածներ են կիրառվում։
Վերջապես, արևմտյան մի շարք պետությունների և երկրների իրավապահ մարմիններ զինված են հատուկ տեխնիկայով՝ ոստիկանական մահակների տեսքով, որոնք, երբ սեղմում են ձգանը, «կրակում» են գրգռիչ լիցքավորմամբ[1]։ Գոյություն ունեն նաև մահակների մոդելներ՝ ներկառուցված ցնցող ատրճանակով[2]։
Ժամանակակից մահակներից շատերը սովորաբար ունեն հատուկ բռնակ և գոտի, որպեսզի մահակը չսահի կրողի ձեռքից։ Բռնակը սովորաբար նախատեսված է մեկ ձեռքի համար։
Դիմումի պատմություն խմբագրել
Ոստիկանական մահակների կանոնավոր մոդելները ի հայտ են եկել 19-րդ դարում՝ Եվրոպայի նահանգներում և երկրներում հայտնվելով ազգային ոստիկանության (ունենալով կադրերի մատակարարման և վերապատրաստման կենտրոնացված համակարգ)։