Վիքիպեդիա

Հասանգուսեյնով եղբայրների սպանություն

Հասանգուսեյն Հասանգուսեյնով և Նաբի Հասանգուսեյնով եղբայրների սպանությունը տեղի է ունեցել 2016 թվականի օգոստոսի 23-ին Դաղստանի Շամիլիսկի շրջանի Գոոր-Խինդախ բնակավայրից ոչ հեռու։

Հասանգուսեյնով եղբայրների սպանություն

Սպանության զոհ են դարձել երկու հովիվ եղբայրները՝ Հասանգուսեյնն ու Նաբին։ Սպանության պահին նրանք համապատասխանաբար 19 և 17 տարեկան էին։ Նրանք գնդակահարվել են Դաղստանի հանրապետության ուժային գերատեսչությունների հատուկ գործողության ժամանակ՝ ՌԴ ՌԴԾ-ի ՍՈԳ-5 ՈՒՖՇԲ-ն, ՌԴ ՆԳ նախարարության ՌԴԾ-ն, Ռուսաստանի ԱԴԾ-ն, Ռուսաստանի ՆԳՆ-ն Շամիլսկի շրջանում[1][2][3]։

Եղբայրների կենասգրություն խմբագրել

Հարազատ եղբայրներ Հասանգուսեյնը (նրան ավելի հաճախ են անվանել Հասան) և Նաբի Հասանգուսեյնովները ծնվել և մեծացել են Դաղստանի Շամիլիսկի շրջանի Գոոր գյուղական բնակավայրի Խինդախ գյուղում՝ աշխատավորներ Մուրթազալի և Պատիմատ Հասանգուսեյնովների ընտանիքում։ Սպանության պահին Հասանը 19 տարեկան էր, երկու տարով մեծ էր իր եղբայր Նաբիից։ Տղաները տարբեր բնավորությամբ էին մեծանում. Հասանը փափուկ էր, չափված ու հանգիստ, իսկ Նաբին՝ խորամանկ, ուրախ ու անհանգիստ։ Հասանը ավարտել էր դպրոցը։ Նաբին 9-րդ դասարանից հետո հեռացել է, որպեսզի եղբոր հետ աշխատի ու ընտանիք պահի։ Թե մայրը, թե հայրը հաշմանդամ էին։ Նրանց ընտանիքում կար կրտսեր քույր, միջադեպի պահին նա սովորում էր յոթերորդ դասարանում։ Հինգ հոգանոց ընտանիքը հիմնականում ապրել է հաշմանդամության ծնողական նպաստով։ Եղբայրները աշխատել են չաբաններով և մոտ 59 հազար ռուբլի են ստացել 4-5 ամսվա աշխատանքի համար (որպես կանոն, սեզոնը տևում է ապրիլի վերջից մինչև սեպտեմբեր)[4]։

Սպանության հանգամանքներ խմբագրել

2016 թվականի օգոստոսի 23-ին Հասանգուսեյն և Նաբի եղբայրները անասուններին էին արածեցնում Լագադիբ ֆերմայում՝ գյուղից 3-4 կմ հեռավորության վրա։ Հասանգուսեյնը անասուններին էր արածեցնում, իսկ կրտսեր եղբայրը՝ Նաբիին, հսկում էր հորթերին։ 2016-ի օգոստոսի 23-ի երեկոյան, անասուններին քշելով փոսեր, եղբայրները զանգահարել են մորը, խնդրել են ձուկը տապակել ընթրիքի համար և գնացել դեպի գյուղ, սակայն չեն վերադարձել և մոր զանգերին չեն պատասխանել։ Անհանգստացած մայրը տագնապ է բարձրացրել, և հարազատները որոնման են դուրս եկել[5]։ Առավոտյան ժամը 6-ի սահմաններում արոտավայր տանող ճանապարհին թփերի մեջ նետված եղբայրների մարմինները գտել է նրանց հորեղբայրը՝ Իսրապիլ Մագոմեդովը։ Հասանգուսեյնն ու Նաբին եղել են առանց կոշիկի և ընկած են եղել բերանքսիվայր։ Սպանվածների մարմինները ինչ-որ մեկի կողմից հանվել են արահետից և նետվել են թփի տակ ճանապարհի եզրին, իսկ սպանության վայրում արյան հետքերը լցված էին ավազով։ Նրանց վրա եղել են այլ մարդկանց բաճկոններ (նրանք մի քանի չափով մեծ էին, ոչ ծնողները, ոչ հարազատները չեն ճանաչել այդ հագուստը)։ Իսկ երբ դիակները լվացել են հուղարկավորությունից առաջ, պարզվել է, որ Հասանի մարմնի վրա եղել է 8 հրազենային վնասվածք, Նաբիի մոտ՝ 11, իսկ բաճկոնների վրա եղել է ընդամենը 2 գնդակային անցք։ Մարմինների կողքին եղել են ինքնաձիգեր, մարգարիտկաներ և բերցիներ, ընդ որում՝ հողաթափերը, որոնք սովորաբար կրում էին եղբայրները, ընկած են եղել նրանց կողքին։ Մահոմեդովը զանգահարել է համագյուղացիներին, և հովիվների գնդակահարության վայրում մարդկանց բազմություն է հավաքվել։ Այդ ժամանակ ոստիկանները պատգարակով ժամանել էին[6][7]։ Մարմինների հետևից եկած ոստիկանները նրանց տարել են՝ վկայակոչելով վերադասի հրամանը։ Գյուղացիներն ու շրջակա գյուղերի բնակիչներն այն պահին, երբ սպանության վայրում հավաքվածները փորձում էին պարզել, թե երբ նրանք կկարողանան վերցնել մարմինները (իսլամական սովորությամբ հուղարկավորության արարողությունն անհրաժեշտ է կատարել մահվան օրը՝ մինչև արևածագը)։ Ոստիկանները, չհասկանալով իրավիճակի բարդությունը, պատասխանել են, որ մարմինները կհանձնեն բաժնում քննչական միջոցառումներից հետո։ Մինչդեռ հովիվների սպանության մասին լուրը հուզել է շրջակա գյուղերը՝ Խինդախը, Կախիբն ու Գոորը վարչականորեն մտնում են գյուղական մի բնակավայրի մեջ, ու թեև անվանապես տարբեր գյուղեր են, բայց գտնվում են մոտ ու ապրում են ընդհանուր կյանքով։ Տղամարդիկ սկսել են գալ շրջանային կենտրոն, որտեղ ոստիկանները տարել են մարմինները։ Այնտեղ պարզվել է, որ մարմինները ոչ ոք չի պատրաստվում տալ, այլ պլանավորում են դրանք տեղափոխել Մախաչկալա «հետագա քննչական գործողությունների համար»։ Այդ ձևակերպումը նշանակում էր, որ մարմինները երբեք չեն վերադարձնի. «գրոհայինների» մարմինները չեն տալիս։ Նրանց թաղում են Մախաչկալայի գերեզմանատանը գտնվող համարների տակ անանուն գերեզմաններում։ Դրանից հետո գյուղացիները ուղևորվել են շրջանային կենտրոն՝ դեպի Շամիլսկի շրջանի ոստիկանության շենք։ Այնտեղ նրանք կոտրել են դարպասները և ոստիկանների ձեռքից խլել եղբայրների մարմինները[4]։

Եղբայրների հուղարկավորություն խմբագրել

Ոստիկանությունը չի ցանկացել հանձնել Հասանգուսեյն եղբայրների մարմինները։ Շրջանային բաժնի աշխատակիցները դիակները տեղափոխել են շրջկենտրոն՝ Խեբդա գյուղ, իսկ հետո հրաժարվել են հանձնել նրանց հարազատներին։ Մարմինները հաջողվել է ստանալ մոտակա բոլոր գյուղերից եկած բնակիչների համառությամբ։ Ոստիկանության աշխատակիցներին սպանած եղբայրների մարմինները հանձնելու համար նրանք փակել են շրջկենտրոնից դուրս գալու միակ ճանապարհը։ Գոոր-Խինդահ գյուղի բնակիչը պատմել է, որ կանայք ներխուժել են ոստիկանության բաժին, զինաթափել այնտեղ գտնվող աշխատակիցներին և դուրս բերել երիտասարդների դիերը։ Վարկածներից մեկի համաձայն՝ ոստիկանապետը կրակել է օդ և բղավոցներով փորձել կանգնեցնել մարդկանց, սակայն նրան ոչ ոք չի լսել[4][6][8]։

Ընդհանուր տեղեկություններ հանցագործության մասին խմբագրել

Սպանության օրը Շամիլսկի շրջանի ՆԳՎ-ի պաշտոնակատար մայոր Իբրահիմ Ալիևը հայտնել է, որ Գոոր-Խինդահ գյուղի և Կախիբ գյուղի տարածքում օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների անցկացման ընթացքում անհայտ անձինք կրակ են բացել իրավապահ մարմինների աշխատակիցների վրա։ Պատասխան կրակով նրանք ոչնչացվել են[9]։ Այս հաղորդագրության արդյունքն են ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 222-րդ հոդվածի և 317-րդ հոդվածի քրեական գործերը՝ «իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կյանքի նկատմամբ ոտնձգությունը» և «ապօրինի զենք պահելն ու կրելը» անհայտ անձանց նկատմամբ[10]։

Սպանվածների հարազատներին ասել են, որ եղբայրները զինյալ են եղել և մասնակից են մի քանի հանցագործությունների՝ Թելեթլ գյուղի դպրոցի հրկիզմանը, Խեբդա գյուղի հեռուստաաշտարակի պայթյունը, համերկրային դատավոր Ուբայդուլա Մագոմեդովի սպանությունը Շամիլի շրջանի Ասաբ գյուղից[10]։

Հետաքննության ընթացքում աշխատանք է կատարվել և նյութեր են հավաքվել. գենետիկ փորձաքննություն, որը պետք է ցույց տար, որ եղբայրները կրակել են ավտոմատ զենքից և այլն։ Ընդամենը 23 հատոր նյութ է, սակայն այդ նյութերում իրավապահ մարմինների աշխատակիցների մասին ոչ մի տեղեկություն չի նշվել, ոչ ստորաբաժանման անվանումը, ոչ էլ այլ տվյալներ[11][12]։

2017 թվականի հունվարին սպանված եղբայրների հայրը դիմում է ներկայացրել քննչական մարմիններին՝ սպանության փաստով քրեական գործ հարուցելու պահանջով։ Երկար ժամանակ քննչական մարմինները մերժել են գործի հարուցումը։ Միայն մարտի վերջին Դաղստանի դատախազը խոստովանել է, որ սպանված զինյալներին համարելու ոչ մի հիմք չկա, և քրեական գործ հարուցելու համար նյութեր է ուղարկել լրացուցիչ ստուգման։ 2017 թվականի վերջին եղբայրների նկատմամբ քրեական գործերը կարճվել են, և վերջապես քրեական գործ է հարուցվել ՌԴ ՔՕ 105-րդ հոդվածով՝ «սպանություն», և Մուրթազաալի Հասանգուսեյնովի հայրը ճանաչվել է տուժող[13]։

Ներքին գործերի նախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչներից տեղեկություն է ստացվել, որ այս օրերին Շամիլսկի շրջանում հատուկ գործողություն չի իրականացվել։ ԱԴԾ-ից նաև հայտնել են, որ այդ օրը հատուկ գործողություն չեն իրականացրել[13]։

Մինչև Սպանության հոդվածով քրեական գործ հարուցելը (2017 թվականի նոյեմբերին) քննչական մարմինների պաշտոնական դիրքորոշումը եղել է իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կողմից եղբայրների սպանության մեջ։ Նոր քրեական գործ հարուցելուց հետո այն վարվում է արդեն չպարզված անձանց նկատմամբ։

2018 թվականի մարտի վերջին հանրապետության նոր դատախազ Դենիս Պոպովը պահանջել էր նյութեր տրամադրել Շամիլսկի շրջանի Ռուսաստանի ՆԳՆ ղեկավարի պաշտոնակատար Իբրահիմ Ալիևի նկատմամբ։ Հենց նա է 2016-ի օգոստոսի 23-ին հայտնել հատուկ գործողության մասին ոչ հավաստի տեղեկություններ և այդ պատճառով ավելի քան մեկ տարի է, ինչ հետաքննությունը սխալ ուղղությամբ է աշխատել, այն է՝ հետաքննել է սպանված եղբայրների գործերը[2]։

Հասանգուսեյնների գործի յուրահատկությունն այն է, որ սա առաջին դեպքն է Դաղստանում, որպեսզի հատուկ գործողությունից հետո քրեական գործ հարուցվի հատուկ գործողության զոհերի սպանության համար[14]։

Հիշողության ակցիաներ խմբագրել

  Արտաքին պատկերներ
Հասանգուսեյն եղբայրների ծնողներ
  Մուրթազալի և Պատիմատ Հասանգուսեյնովները Հասանգուսեյնով եղբայրների ծնողները բողոքի ցույցի են դուրս եկել[15]։

Սպանված եղբայրների ծնողները պարբերաբար դուրս են գալիս[16][17] Մախաչկալայի կենտրոնական հրապարակ՝ հանրապետության ղեկավարության հետ հանդիպելու համար։ Նրանք պահանջում են «մաքրել իրենց որդիների բարի անունը», պաշտոնական ներողություն խնդրել հանրապետության ղեկավարությունից և ուժային գերատեսչությունների ղեկավարներից, ինչպես նաև անաչառ հետաքննություն անցկացնել և պատժել այդ հանցագործության մեղավորներին[18][19][20][21]։

Ծնողները փորձում են պայմանավորվել զանգվածային աջակցության հավաքի շուրջ՝ իրենց որդիների սպանության արդար հետաքննության համար։ Ընտանիքի փաստաբանը պարբերաբար համաձայնեցման հայտեր է ներկայացնում, սակայն արդարադատության նախարարությունը մերժում է՝ վկայակոչելով տոնավաճառի անցկացումը հայտում նշված օրերին, հայտում նշված վայրում[22][23]։ 2020 թվականի մարտի 7-ի դրությամբ ստացվել է 57 պաշտոնական մերժում[16]։

2018 թվականի հոկտեմբերի 1-ին, տարբեր գնահատականներով, երեք հարյուրից հինգ հարյուր մարդ է հավաքվել կառավարության շենքի դիմաց գտնվող Մախաչկալայի գլխավոր հրապարակում չարտոնված հանրահավաքի։ Ակցիան խաղաղ է անցել, իրավապահ մարմինները չեն ցրել և ձերբակալել մարդկանց[24]։ Հանրահավաքի ժամանակ Դաղստանի ՆԳ նախարար Աբդուրաշիդ Մագոմեդովը խոստացել է հանդիպել սպանված եղբայրների ծնողների հետ։ Սակայն, նրա խոսքով, նա առաջին անգամ է լսում այն մասին, որ եղբայրները կարող էին սպանվել իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կողմից և կտրականապես մերժել այդ վարկածը[25][26]։ Այս ակցիայի արդյունքում սպանված եղբայրների ծնողներին հաջողվել է հանդիպել ՌԴ Քննչական կոմիտեի Դաղստանի քննչական վարչության ղեկավար Սերգեյ Դուբրովինի հետ, իսկ հաջորդ օրը գործը փոխանցվել է Ռուսաստանի Քննչական կոմիտե[27]։

2019-ի փետրվարին սպանության վայրում՝ Գոոր-Խինդախ գյուղի մոտակայքում, հուշաքար է տեղադրվել։ Նաև այդ վայրում իրականացրել են ջրամատակարարում[28][29]։

Սպանության արձագանք խմբագրել

Այս հանցագործության դաժանությունն ու ցինիզմը, ինչպես նաև իրավապահ մարմինների աշխատակիցների հետագա գործողություններն անտարբեր չթողեցին հանրապետության բնակիչներին և սոցիալական ցանցերի խմբերում տեղի ունեցած դեպքերից հետո առաջին օրերին թեման ամենաքննարկվողներից էր։ Հիմնականում, ուժայինների հասցեին զայրացած հաղորդագրություններից բացի, մարդիկ իրադարձությունները մեկնաբանել են այն բանով, որ գործը «կիջեցնեն արգելակների վրա», և որ «համակարգը չի խոստովանում իր սխալները և չի ընդունում»։ Շատերը նաև ցավակցություն են հայտնել սպանվածների ծնողներին։ Սակայն սոցիալական ցանցերից հետո տեղեկատվությունը գրեթե չի անցել։ Գործի մասին ԶԼՄ-ներում գրել են ընդդիմադիր համարվող մի քանի պարբերականներ՝ Մեդուզա, Նովայա գազետա, Կովկաս Ռեալի։ Տարբեր ժամանակներում հետաքննությանը փորձել են միանալ հասարակական գործիչներ լրագրող Մաքսիմ Շևչենկոն, Սաժիդ Սաժիդովը[30]։ Բայց նրանք չկարողացան զգալի հասարակական հնչեղություն ստեղծել այդ սպանության շուրջ, որը կարող էր անկախ հետաքննություն սկսելու կատալիզատոր դառնալ[31]։ Իրավիճակը սկսել է փոխվել տեղի ունեցածից մոտավորապես երկու տարի անց՝ 2018-ի հոկտեմբերին, երբ Մախաչկալայում չարտոնված հանրահավաքից հետո գործը տեղափոխել են Ռուսաստանի Քննչական կոմիտեի կենտրոնական աշխատակազմ, իսկ այնուհետև 2018-ի դեկտեմբերին Դաղստան ժամանած լրագրող Ելենա Եսկինան ուղիղ գծի եթերում խնդրել է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինին օգնել այդ գործին։ Դրանից հետո, ըստ ընտանիքի փաստաբան Ջամբուլատ Հասանովի՝ հետաքննության դրական միտում է նկատվել, գործում նոր հանգամանքներ են ի հայտ եկել, աճել է ԶԼՄ-ների հետաքրքրությունը[32]։

Դաղստանի հանրապետության ղեկավարի արձագանք խմբագրել

Ռամազան Աբդուլատիպովն այդ պահին եղել է հանրապետության գործող ղեկավարը։ Իրադարձությունից մեկ շաբաթ անց Ինստագրամ սոցիալական ցանցի իր էջում ուղերձ է հրապարակել հանրապետության բնակիչներին՝ համբերություն ստանալու խնդրանքով և խոստացել, որ գործը «արգելակների վրա չի իջեցվի» և ժամանակի ընթացքում բոլոր հարցերին կպատասխանեն[33]․

Վերջին օրերին ԶԼՄ-ներում քննարկվում է իրավիճակը, որը տեղի է ունեցել Խարդա Բաք տեղանքում՝ Շամիլսկի շրջանի Գոոր-Խինդահ բնակավայրից երկու կիլոմետր հեռավորության վրա։ Ինչպես հայտնել են իրավապահ մարմինները, անցկացման ընթացքում օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների փոխհրաձգություն է տեղի ունեցել մարմինների աշխատակիցների հետ երկու անհայտ անձանց կողմից։ Արդյունքում զոհվել են 1997 և 1999 թվականների ծնված երիտասարդներ։ Նաև տեղում հայտնաբերվել է զենք։ Դեպքի առթիվ Դաղստանի քննչական կոմիտեի Դաղստանի քննչական վարչության կողմից հարուցվել է քրեական գործ։ Սպանվածների հարազատներն ու համագյուղացիները հերքում են ապօրինի զինված կազմավորումներին երիտասարդների մասնակցության հնարավորությունը։ Որոշ լրատվամիջոցներ նաև կասկածի տակ են դնում իրավապահ մարմինների տեղեկությունները։ Այս գործով դատաքննություն է անցկացվում։ Ես հանրապետության դատախազի հետ քննարկել եմ այս խնդիրը, նա հետաքննությունը վերահսկողության տակ է պահում։ Խնդրում ենք համբերություն ձեռք բերել։ Բոլոր նրանք, ովքեր ունեն կասկածներ, պատասխան կստանան[3]։

Դաղստանի հանրապետության ներքին գործերի նախարարի արձագանք խմբագրել

2018 թվականի հոկտեմբերի 1-ին չարտոնված հանրահավաքի ժամանակ Դաղստանի հանրապետության ներքին գործերի նախարար Աբդուրաշիդ Մագոմեդովը հայտարարել է, որ առաջին անգամ է լսում սպանությանը իրավապահ մարմինների աշխատակիցների մասնակցության մասին վարկածը։ Ավելի ուշ նա ուղղեց իր հայտարարությունը և բացատրեց, թե ինչ նկատի ուներ, որ ՆԳՆ աշխատակիցները հաստատ առնչություն չունեն այդ հանցագործությանը, սակայն հետագա մեկնաբանությունները հրաժարվեց տալ՝ պատճառաբանելով, որ պաշտոնապես հետաքննությունը վարում է Քննչական կոմիտեն[34]։

ՌԴ նախագահի արձագանք խմբագրել

2018 թվականի դեկտեմբերի 20-ին Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Պուտինի մամուլի ասուլիսի ժամանակ Դաղստանի պետական հեռուստառադիոընկերության լրագրող Ելենա Եսկինան հարց է ուղղել այդ սպանության մասին և օգնություն խնդրել։ Պուտինը պատասխանել է, որ առաջին անգամ է լսում այդ մասին և անպայման կզբաղվի այդ հարցով, ինչպես նաև հանձնարարել է ՌԴ ՔԿ ղեկավար Բաստրիկինին զբաղվել այդ գործով[35][36]։

Դաղստանի հանրապետության հաջորդ ղեկավարի արձագանք խմբագրել

2019 թվականի հունվարին Դաղստանի ղեկավար Վլադիմիր Վասիլևը առաջին անգամ մեկնաբանել է այդ գործը։ Պարբերականի հետ հարցազրույցում նա նոր գործ է հայտնել, որ եղբայրները սպանվել են իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կողմից, սակայն հավելել է, որ տեղի ունեցածը ողբերգական սխալ էր, և ոչ մի դեպքում չի կարելի կանխամտածված սպանություն համարել։ Նաև հավելել է, որ գոյություն ունի մարդկանց խումբ, որոնք փորձում են «բարձրացնել իրենց հեղինակությունը»՝ զբաղվելով այդ գործի մասին տեղեկատվության տարածմամբ[37]։

2020 թվականի մարտի 26-ին Դաղստանի Ժողովրդական ժողովի նստաշրջանում 2019 թվականի աշխատանքների վերաբերյալ հաշվետվությամբ հանդես է եկել հանրապետության ներքին գործերի նախարար Աբդուրաշիդ Մագոմեդովը։ Հաշվետվությունից հետո պատգամավոր Օմարգաջի Ալիևը նրան մեղադրել է եղբայրների սպանության հետաքննության արդյունքների բացակայության մեջ։ Նա նաև նշել է, որ նախարարի պնդումները, թե ներքին գործերի նախարարության աշխատակիցներն առնչություն չունեն այդ գործի հետ և առաջարկել է հանձնաժողով ստեղծել այդ հարցը քննարկելու համար և խնդրել է հանրապետության ղեկավար Վասիլևին այդ գործը վերցնել իր հսկողության տակ։ Վլադիմիր Վասիլևն իր պատասխանում անդրադարձել է ԱՄՆ-ում տիրող իրավիճակին։

ԱՄՆ-ում, որոնք իրենց համարում են առաջնորդներ և սահմանում են քաղաքակիրթ աշխարհի կանոնները, տարեկան միջինը 500-ից ավելի մարդ է սպանում ոստիկանները։ Ոչ մի հետաքննություն չի կատարվում։ Դուք գիտե՞ք դրա մասին։ Ինչու՞ դնել այն հարցը, որը դուրս է սահմաններից։ Հետաքննությունն ուղղված է եղել դաշնային մակարդակին։ Էլ ի՞նչ կարելի է անել։ Ինձ կթողնեն հետաքննության, ձե՞զ։ Ամեն ինչ միանշանակ չէ, ամեն ինչ պարզ չէ։ Կա միայն մեկ դիրքորոշում՝ դուրս չգալ օրենքի շրջանակներից[38][39]։

Հետաքննության ընթացք խմբագրել

  • 2016 թվականի օգոստոսի 23-ին Շամիլսկի շրջանի ՆԳՎ-ի պաշտոնակատար, ոստիկանության մայոր Իբրահիմ Ալիևը հայտնել էր, որ Գոոր-Խինդահ գյուղի և Կախիբ գյուղի տարածքում օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների անցկացման ընթացքում անհայտ անձինք կրակ են բացել իրավապահ մարմինների աշխատակիցների վրա։ Պատասխան կրակով նրանք վերացվել են։
  • 2016 թվականի օգոստոսի 29-ին Դաղստանի Հանրապետության նախագահ Ռամազան Աբդուլատիպովը Ինստագրամ սոցիալական ցանցի իր էջում գրել է, որ հանրապետության դատախազը այդ գործը պահում է իր անձնական վերահսկողության տակ և խոստացել, որ ժամանակի ընթացքում բոլոր հարցերի պատասխանները կլինեն[8][33]։
  • Քննիչ Մագոմեդովը Հանրապետական քննչական կոմիտեի քրեական գործեր է հարուցել ՌԴ ՔՕ 222 հոդվածով և ՌԴ ՔՕ 317 հոդվածով՝ «իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կյանքի նկատմամբ ոտնձգություն» և «ապօրինի զենք պահելը և կրելը» չպարզված անձանց նկատմամբ։
  • 2016 թվականի նոյեմբերի 11-ին ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 317-րդ հոդվածով «իրավապահ մարմինների աշխատակիցների կյանքի նկատմամբ ոտնձգությունը» քրեական գործը փոխանցվել է Դաղստանի քննչական վարչություն[40]։
  • 2017 թվականի հունվարի 31-ին սպանված եղբայրների հայրը դիմում է ներկայացրել քննչական մարմիններին՝ սպանության փաստով քրեական գործ հարուցելու պահանջով։ Որոշ ժամանակ անց պարզվել է, որ քննչական կոմիտեն հրաժարվել է քրեական գործ հարուցել[41]։
  • 2017 թվականի մարտի 23-ին սպանված եղբայրների հայրը դատարանի միջոցով կարողացել է հասնել քննչական կոմիտեի կողմից թույլ տրված խախտումները վերացնելու պահանջի:Դաղստանի դատախազը խոստովանել է, որ «տեղեկություններ չկան» այն մասին, որ սպանված եղբայրները գրոհայիններ են եղել[41]։
  • 2017 թվականի նոյեմբերի 13-ին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը բողոք է ստացել Մուրթազաալի Հասանգուսենովի ներկայացուցիչներից։ Այնտեղ գնդակահարված հովիվների հոր ներկայացուցիչները բողոքում են մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին կոնվենցիայի 2-րդ (ապրելու իրավունք), 13-րդ (իրավական պաշտպանության արդյունավետ միջոցի իրավունք) և 8-րդ (անձնական և ընտանեկան կյանքը հարգելու իրավունք) հոդվածների խախտումից[6]։
  • 2017 թվականի նոյեմբերի 29-ին հայտնի է դարձել, որ հետաքննությունը դադարեցրել է 317-րդ հոդվածի վարույթը։ Հարուցվել է քրեական գործ ՌԴ ՔՕ 105 հոդվածով՝ «սպանություն», իսկ Մուրթազաալի Հասանգուսեյնների հայրը ճանաչվել է տուժող[2]։
  • 2017 թվականի հունվարի վերջից Հասանգուսեյնների ընտանիքի շահերը ներկայացնում են նոր փաստաբանները, որոնք աշխատում են «Մեմորիալ» ԲԿ-ի հետ պայմանագրով[42]։
  • 2018 թվականի մարտի 27-ին հանրապետության նոր դատախազ Դենիս Պոպովը պահանջել է նյութեր տրամադրել Շամիլսկի շրջանի ոստիկանության մայոր Իբրահիմ Ալիևի նկատմամբ, ով հայտնել էր ոչ հավաստի տեղեկություններ[2]։
  • 2018 թվականի հունիսի 5-ին Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը կոմունիկացրել է Մուրթազալի Հասանգուսեյնովի բողոքը։ Ռուսաստանի կառավարությունը խնդրել է ներկայացնել Հասանգուսեյնների մահվան հանգամանքների հետաքննության բոլոր նյութերի, այդ իրադարձությունների կապակցությամբ հարուցված գործերի բոլոր նյութերի պատճենները։ Հատուկ դատարանը խնդրել է քրեական գործեր հարուցելու բոլոր մերժումների, քրեական գործի քննությունն ավարտելու մասին որոշումների, դատարանների այդ որոշումների դեմ բողոքարկման որոշումների պատճենները։ Կառավարությունը նաև պետք է կազմի ժամանակագրական կարգով բոլոր այն միջոցառումների ցանկը, որոնք իշխանություններն ընդունել են քրեական գործերից յուրաքանչյուրով, և այդ բոլոր տվյալները տրամադրի մինչև 2018 թվականի հոկտեմբերի 4-ը[43]։
  • Շրջանային ոստիկանության պետ Իբրահիմ Ալիևին տեղափոխել են Խունզախի շրջան[44][45]։
  • 2018 թվականի հոկտեմբեր 2-ին եղբայրների սպանության գործը հանվել է Հանրապետական քննչական կոմիտեից և հանձնվել Մոսկվա՝ Ռուսաստանի Դաշնության Քննչական կոմիտեի նախագահի տեղակալի որոշմամբ, 2-րդ հոդվածի 2-րդ մասի «ա», «է» կետերով նախատեսված հանցագործությունների հատկանիշներով հարուցված քրեական գործը հիշեցնենք, որ Նաբի Հասանգուսեյնովի և Հասանգուսեյն Հասան Հասանովի սպանության փաստով ՌԴ Քրեական օրենսգրքի 105-րդ հոդվածը (երկու կամ ավելի անձանց սպանություն, որը կատարվել է մի խումբ անձանց կողմից) առգրավվել է Դաղստանի Հանրապետությունում Ռուսաստանի Դաշնության Քննչական կոմիտեի քննչական վարչության վարույթից և հետագա քննության համար փոխանցվել Ռուսաստանի Քննչական կոմիտեի կենտրոնական ապարատին[46]։
  • 2018 թվականի հոկտեմբերի 7-ին սպանված եղբայրների ծնողները և նրանց փաստաբան Ջամբուլաթ Հասանովը Մոսկվայում լրագրողների տանը մամուլի ասուլիս են անցկացրել և ներկայացրել իրենց հայտնի բոլոր փաստերով, որոնք առնչություն ունեն գործի հետ[12]։
  • 2018 թվականի դեկտեմբերի 20-ին Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Վլադիմիրովիչ Պուտինի մամուլի ասուլիսի ժամանակ Դաղստանի պետական հեռուստառադիոընկերության լրագրող Ելենա Եսկինան հարց է ուղղել այդ սպանության մասին և խնդրել օգնել վերջակետ դնել այդ գործին։ Պուտինը պատասխանել է, որ առաջին անգամ է լսում այդ մասին և անպայման կզբաղվի այդ հարցով, ինչպես նաև հանձնարարել Է ՌԴ ՔԿ ղեկավար Բաստրիկինին զբաղվել այդ գործով[35][36]։
  • 2020 թվականի մարտի 10-ին Քննչական կոմիտեն հերթական անգամ մերժել է Շամիլսի շրջանի ՆԳՎ նախկին պետ Իբրահիմ Ալիևի նկատմամբ քրեական գործ հարուցելը[47]։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ И. Г. Алиев (19 марта 2018). «Сводка МВД по Шамильскому району от 23.08.2016». МВД по Шамильскому району. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 4-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Ирина Гордиенко (19 марта 2018). «Старое дело для нового прокурора». Новая газета. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 Рамазан Абдулатипов (29 августа 2016). «Всем, у кого есть сомнения, будет дан ответ». Instagram Рамазана Абдулатипова. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Ирина Гордиенко (12 сентября 2016). «Спецмероприятия». Новая Газета. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  5. ↑ Амина Умарова (29 августа 2016). «Родные убитых братьев Гасангусейновых требуют справедливости». Эхо Кавказа. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Мария Климова (8 декабря 2017). «Мои дети видели оружие только по телевизору». Медиазона. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  7. ↑ Ирина Гордиенко (13 февраля 2017). «Наши дети убиты по ошибке». Новая Газета. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 Евгений Берг (29 августа 2016). «Двух чабанов в Дагестане приняли за боевиков и убили». Meduza. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  9. ↑ И. Г. Алиев (19 марта 2018). «Сводка МВД по Шамильскому району от 23.08.2016». МВД по Шамильскому району. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 4-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 Саида Омарова (14 марта 2017). «Убили наших детей, потому что мы люди бедные». Кавказ.Реалии. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 7-ին.
  11. ↑ Саида Омарова (18 октября 2018). «Юрист рассказал о новых уликах по делу об убийстве братьев Гасангусейновых». Правозащитный центр МЕМОРИАЛ. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 7-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 «Доклад в Москве». Джамбулат Гасанов. 7 октября 2018. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 Мария Климова (8 декабря 2017). «Как отец убитых и объявленных боевиками пастухов из Дагестана добился расследования их смерти». Медиазона. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 7-ին.
  14. ↑ корреспондент "Кавказского узла" (28 марта 2016). «Прокурор Дагестана потребовал устранить нарушения в деле братьев Гасангусейновых». Кавказский Узел. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  15. ↑ «Родители братьев Гасангусейновых вышли на акцию протеста». Кавказ.Реалии. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 «Отец убитых братьев-пастухов объявил очередное пикетирование». Новое Дело. 7 марта 2020. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
  17. ↑ «Силовики прервали пикет Гасангусейнова в Махачкале из-за визита Чайки». Кавказский Узел. 11 марта 2020. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
  18. ↑ «Муртазали Гасангусейнов добился встречи с прокурором Дагестана». Кавказский Узел. 13 марта 2018. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  19. ↑ «Отец убитых братьев Гасангусейновых готов выходить на площадь каждый день до выборов Президента РФ». Газета Черновик. 3 марта 2018. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  20. ↑ «Расстреляйте нас на площади - отец убитых братьев Гасангусейновых Путину». On TV. 24 сентября 2018. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  21. ↑ «Акция родителей Гасангусейновых осталась без реакции властей Дагестана». Кавказский Узел. 25 сентября 2018. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  22. ↑ «Отказ в проведении митинга». Instagram Джамбулата Гасанова. 13 июля 2019. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
  23. ↑ «Гасангусейнов намерен пикетировать мэрию Махачкалы до согласования митинга». Кавказский Узел. 15 июля 2019. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.
  24. ↑ «В Махачкале местные жители вышли на митинг с требованием найти виновных в убийстве братьев-пастухов». Новая Газета. 01 октября 2018. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  25. ↑ «Министр ВД Дагестана готов встретиться с супругами Гасангусейновыми». Аргументы и Факты. 01 октября 2018. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  26. ↑ «Глава МВД по Дагестану ничего не слышал о причастности силовиков к убийству чабанов Гасангусеновых». Кавказ.Реалии. 01 октября 2018. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  27. ↑ «Дело об убийстве братьев Гасангусейновых передано в Москву». Кавказский Узел. 02 октября 2018. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  28. ↑ «Памятный камень на месте гибели пастухов». Джамбулат Гасанов. 28 февраля 2019. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  29. ↑ «Водонасос на месте мемориала Гоор-Хиндах». Джамбулат Гасанов. 06 марта 2019. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  30. ↑ «Сажид Сажидов и Максим Шевченко приехали в Гоор-Хиндах». DagestanPost. 28 августа 2016. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  31. ↑ «Шевченко, Путин и братья Гасангусейновы». On TV. 20 декабря 2018. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  32. ↑ «Изменения в расследовании после обращения к президенту». Джамбулат Гасанов. 16 января 2019. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  33. ↑ 33,0 33,1 «Рамазан Абдулатипов прокомментировал убийство двух братьев в Шамильском районе РД». МК в Дагестане. 29 августа 2016. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
  34. ↑ «Глава МВД Дагестана: полицейские «не имеют никакого отношения» к убийству братьев Гасангусеновых». Медиазона. 5 ноября 2018. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  35. ↑ 35,0 35,1 «Путину о братьях Гасангусейновых». Башир Зугумов. 20 декабря 2018. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
  36. ↑ 36,0 36,1 «Елена Еськина (ГТРК "Дагестан") задала вопрос Путину о судьбе Гасангусейновых». MIRMOL.RU. 20 декабря 2018. Վերցված է 2018 թ․ դեկտեմբերի 20-ին.
  37. ↑ «Глава Дагестана про убитых братьев-пастухов: «Я занимался этим делом»». dag.aif.ru. 28 января 2019. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  38. ↑ «Спор о деле братьев Гасангусейновых вылился в конфликт дагестанских депутатов». Кавказский Узел. 27 марта 2020. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 4-ին.
  39. ↑ «Глава Дагестана оправдал силовиков по делу об убийстве братьев Гасангусейновых». obzor.io. 26 марта 2020. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 4-ին.
  40. ↑ Барият Идрисова (18 ноября 2016). «Дело об убийстве братьев Гасангусейновых передано в Следственное управление СК России по Дагестану». Черновик. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  41. ↑ 41,0 41,1 «Отец убитых чабанов выиграл иск против следователей». Кавказ Реалии. 24 марта 2017. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  42. ↑ «Дагестан: убийство братьев Гасангусеновых». Мемориал (организация). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  43. ↑ «ЕСПЧ дал меньше четырёх месяцев на ответ по делу Гасангусейновых». Кавказский Узел. 19 июня 2018. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 1-ին.
  44. ↑ «Убийство братьев Гасангусейновых остаётся безнаказанным ровно два года». Газета Черновик. 24 августа 2018. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  45. ↑ «Два года убийству братьев-пастухов в Дагестане». Настоящее Время. 24 августа 2018. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին.
  46. ↑ «Уголовное дело по факту убийства братьев Гасангусейновых передано в центральный аппарат СК России». Следственный комитет России по Дагестану. 02 октября 2018. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  47. ↑ «Силовики прервали пикет Гасангусейнова в Махачкале из-за визита Чайки». Кавказский Узел. 11 марта 2020. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 5-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հասանգուսեյնով_եղբայրների_սպանություն&oldid=9449409» էջից