Կանոնիկ բաշխում

Կանոնիկ բաշխում, Գիբսի բաշխում, վիճակագրական ֆիզիկայի հիմնական օրենք, որոշում է շրջապատի հետ ջերմային հավասարակշռության մեջ գտնվող մակրոսկոպիկ փակ համակարգի մաս կազմող ցանկացած մակրոսկոպիկ համակարգի (ենթահամակարգ)՝ տվյալ միկրովիճակում գտնվելու հավանականությունը։

Դասական վիճակագրական ֆիզիկայում կանոնիկ բաշխումը (ստացել է Զ.Ու. Գիբսը 1901 թվականին) ունի $d\omega =Ae^{-}{\frac {E(p,q)}{kT}}dpdq$ տեսքը, $d\omega$-ն հավանականությունն է այն բանի, որ համակարգը կազմող մասնիկների շարժման քանակների և կոորդինատների համախմբի արժեքներն ընկած են համապատասխանաբար $p,p+dp$ և $q,q+dq$ տիրույթներում. $E(q,p)$-ն համակարգի էներգիան է, $T$-ն՝ բացարձակ ջերմաստիճանը, $k$-ն՝ Բոլցմանի հաստատունը։ $A$ հաստատունը որոշվում է $\int d\omega =1$ պայմանից և կապված է համակարգի ազատ էներգիայի հետ։ Քվանտային վիճակագրությունում կանոնիկ բաշխումն ունի $\omega _{n}=Ae^{-}{\frac {E_{n}}{kT}}$ տեսքը, որտեղ $E_{n}$-ը համակարգի էներգիան է քվանտային $n$-րդ վիճակում, իսկ $A$-ն հաստատուն է և որոշվում է $\Sigma \omega _{n}=1$ պայմանից։

Տես նաև

• Գիբսի բաշխում

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 241)։