Լուսնի լիբրացիա
Լուսնի լիբրացիա (լատին․՝ libratio - ճոճում, տատանում), Լուսնի տեսանելի պարբերական տատանումներն իր կենտրոնի շուրջը։ Տարբերում են օպտիկական և ֆիզիկական Լուսնի լիբրացիաներ։
.gif)
Օպտիկական լիբրացիա խմբագրել
Օպտիկական լիբրացիան պայմանավորված է.
- ա. երկրաշուրջ ուղեծրով Լուսնի անհավասարաչափ շարժման և սեփական առանցքի շուրջ հաստատուն անկյունային արագությամբ պտտվելու զուգակցումից, որի հետևանքով Լուսինը դեպի Երկիր է ուղղվում երկայնությամբ միմյանցից փոքրինչ տարբերվող կետերով (երկայնական լիբրացիա, հասնում է մինչև 7°45՝),
- բ. ուղեծրի հարթության նկատմամբ Լուսնի պտտման առանցքի թեքությամբ (83° 19" անկյունով), որի պատճառով Լուսինը դեպի Երկիր է թեքվում մերթ իր հյուսիսային, մերթ հարավային կիսագնդերով(լայնական լիբրացիա, մինչև 6°41 r),
- գ. Երկրի օրական պտույտի պատճառով Երկրից Լուսինը տեսնելու ուղղության փոփոխմամբ (օրական կամ պ արալաքսային լիբրացիա, մինչև 1°)։
Ֆիզիկական լիբրացիա խմբագրել
Ֆիզիկական լիբրացիան պայմանավորված է նրանով, որ Լուսինն էլիպսոիդ է, որի մեծ առանցքը երկայնական լիբրացիայի հետևանքով պարբերաբար շեղվում է Երկիր, Լուսին ուղղությունից։ Միաժամանակ Երկրի ձգողության պատճառով առաշանում է ուժազույգ, որն էլ լուսինը ճոճում է զանգվածների կենտրոնի շուրջը մինչև 2՝ անկյունով։
Բոլոր լիբրացիաների հետևանքով Երկրից կարելի է տեսնել Լուսնի մակերևույթի մինչև 59%։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 697)։ 
|