Ժեստ, դիմացինին որևէ արտահայտություն փոխանցելու համար արվող մարմնի կամ մարմնի որևէ մասի կատարած համապատասխան շարժումը։ Ժեստեր անելու համար առավելապես օգտագործվում են ձեռքերը, ձեռքի մատները, գլուխը։ Գլխով արվող ամենատարածված ժեստը հենց այդպես էլ կոչվում է՝ գլխով անել, երբ գլխով վերև-ներքև թեքելու շարժումներ են արվում, որը նշանակում է՝ այո։ Եթե գլխով շաժումներն արվում են աջից ձախ և ձախից աջ, ապա դա նշանակում է՝ ոչ։ Կա նաև գլխով արվող մի այլ ժեստ, երբ ծնոտն է շարժվում աջ ու ձախ, դրանով արտահայտվում է հանդիմանություն։

Ձեռքի մատներով արվող ժեստերից ամենատարածվածը հավանության ժեստն է, երբ մատները բռունցք արած վիճակում են և միայն բութ մատն է վերև տնկած։ Եվրոպացիների մոտ այդ նույն ժեստը մատներով հաշվելիս արտահայտում է նաև 1 թիվը։

Ժեստերի լեզուն լայնորեն տարածված է խուլերի և դեբիլների միջավայրում և գոյություն ունի նույնիսկ ժեստերի այբուբեն։

Ժեստերը համարվում են ոչ վերբալ հաղորդակցության կարևոր մաս։ Ժեստերի մի մասի կոնկրետ իմաստը տարբեր կուլտուրանորում տարբեր է։ Սակայն բոլոր կուլտուրաներում կան ժեստեր, որոնց նշանակություն նույնն է։ Այդ ժեստերից են՝

  1. հաղորդակցության- ողջույնի, հրաժեշտի, ուշադրություն գրավելու, արգելող, դրական, բացասական, հարցական ժեստեր,
  2. մոդալ- այսինքն՝ գնահատական և վերաբերմունք արտահայտող, դրանք են՝ հավանություն, անբավարարվածություն, վստահության և անվստահության ժեստեր,
  3. նկարագրող, որոնք իմաստ ունեն միայն խոսքային տեղեկության հետ օգտագործվելու դեպքում։

Ժեստերի իմացությունը հնարավորություն է տալիս՝

  1. լրացուցիչ տեղեկություն ստանալ զրուցակցի մասին,
  2. արագ ըմբռնել զրուցակցի համար արժեքավոր տեղեկությունը,
  3. ցանկացած հաղորդակցման ընթացքում իրականացնել արագ և ճիշտ ընկալում,
  4. Հմուտ կառուցել և պահպանել սեփական իմիջը։

Ժեստերի վերծանման առանձնահատկությունները

խմբագրել

Ժեստերի վերծանման առանձնահատկություններն են՝

  1. պետք չէ դատել զրուցակցի հոգեվիճակի կամ վերաբերմունքի մասին ելնելով առանձին ժեստերից,
  2. պետք է հաշվի առնել իրավիճակը, որում տվյալ ժեստերը արտահայտվում են,
  3. պետք է հաշվի առնել ժեստերի համապատասխանությունը խոսքային տեղեկությանը,
  4. չպետք է խաբվել դերային ժեստերին, պետք է տարբերել իրական անձը դերից։