Թիկնապահը (ֆիլմ, 1979)
«Թիկնապահը» (ռուս.՝ «Телохранитель»), 1979 թվականի խորհրդային գեղարվեստական ֆիլմ, որը նկարահանել է ռեժիսոր Ալի Խամրաևն իր իսկ սցենարով։
 | |
|---|---|
| Երկիր |  ԽՍՀՄ |
| Ժանր | վեստեռն |
| Թվական | 1979 |
| Լեզու | ռուսերեն |
| Ռեժիսոր | Ալի Համրոև |
| Դերակատարներ | Ալեքսանդր Կայդանովսկի |
| Օպերատոր | Լեոնիդ Կալաշնիկով |
| Երաժշտություն | Էդուարդ Արտեմև |
| Տևողություն | 90 րոպե[1] |
| IMDb | ID 0171819 |
Սյուժե
խմբագրելԿարմիրբանակայինների ջոկատը գերի է պահում Սուլթան Նազարին՝ Թուրքեստանի ազգայնական շարժման խոշոր գաղափարախոսին։ Նա պետք է տեղափոխվի Դուշանբե, որպեսզի բասմաչներին ստիպեն վայր դնել զենքը։ Գերուն տեղափոխելու առաքելությունը վերապահված է լեռնաբնակ որսորդ Միրզոյին։ Նրանց հետ գնում են Սուլթան Նազարի դուստրը՝ Զարենգիզը և նրա հավատարիմ ծառա Սեյֆուլլան։ Ճանապարհորդներին փորձում է բռնել Ֆոտաբեկի ավազակախումբը, որը ցանկանում է տիրանալ իշխանության խորհրդանիշ Տամգային։ Ֆոտաբեկին օգնում է նրա կինը՝ Այբաշը՝ շամանների տոհմի «կախարդը», որը քարերով գուշակություններ է անում և իմաստուն խորհուրդներ տալիս։
Միրզոն հեշտությամբ սպանում է Ֆոտաբեկի ժամապահներին։ Այնուհետև ճանապարհորդները հասնում են քիշլաք, որտեղ ապրում է Միրզոյի մայրը։ Նա թալիսման է կախում որդու պարանոցից և օրհնում լեռների հոգիներով։ Կավո ժամանած տղան հայտնում է կոբրայի խայթոցից կոմիսարի մահվան մասին։ Լեռնանցքն Սեյֆուլլան մահանում է՝ ընկնելով անդունդը։ Ֆոտաբեկը գրեթե հասնում է իր նպատակին, բայց Միրզոն ձորում սպանում է իր ողջ ավազակախմբին, իսկ Ֆոտաբեկին քարով մահացու վիրավորում է Սուլթան Նազարը։ Արդյունքում թամգան հասնում է լեռնական Միրզոյին։
Դերերում
խմբագրել| Դերասան | Դեր |
|---|---|
| Ալեքսանդր Կայդանովսկի (հնչյունավորել է Սերգեյ Շակուրովը[2]) | լեռնական Միրզո |
| Անատոլի Սոլոնիցին | բսսմաչ Սուլթան Նազար |
| Շավկատ Աբդուսալամով (հնչյունավորել է Օլեգ Յանկովսկին[2]) | ավազակ Ֆոտաբեկ |
| Գոլչա Տաշբաևա | Այբաշ |
| Դ. Ալիմովա | Զարենգիզ, Սուլթան Նազարի դուստրը |
| Նիկոլայ Գրինկո | կարմիր հրամանատար |
| Ռաջաբ Ադաշև | Ուտաշ Ահմադ դոդհո |
Նկարահանող խումբ
խմբագրել- Բեմադրող նկարիչ՝ Շավկատ Աբդուսալամով
- Հնչյունային ռեժիսոր՝ Սեմյոն Լիտվինով
Քննադատություն
խմբագրելԿինոգետ Վ. Ի. Միխալկովիչը «Թիկնապահը» ֆիլմում նկատել է վեստերնի առանձնահատկությունները[3], ինչը նրան չի խանգարել այդ ֆիլմը դասել Խամրաևի պատմահեղափոխական թեմայով ֆիլմերի շարքին («Կարմիր ավազներ», «Արտակարգ կոմիսար», «Առանց վախի», «Յոթերորդ փամփուշտ»), որոնց հերոսները գործում են մեկ ձգտումով՝ ավելի լավ կյանքի երազանքով[4]։ Ընդ որում, «Թիկնապահը» Խամրաևի այն ժամանակ լույս տեսած մեկ այլ ֆիլմի՝ «Տրիպտիխ»-ի հետ միավորում է սեփական ձեռքերով կառուցված տան կերպարը[3], քանի որ Միրզոյի իրական կոչումը տներ կառուցելն է[5]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 2,0 2,1 «Статья Шавката Абдусаламова в журнале «Киноведческие записки»». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 16-ին.
- ↑ 3,0 3,1 Михалкович, 1981, էջ 51
- ↑ Михалкович, 1981, էջ 53—54
- ↑ Михалкович, 1981, էջ 66
Գրականություն
խմբագրել- Михалкович В. И. Дом и строители // Искусство кино. — 1981. — № 11. — С. 51—67.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- «Թիկնապահը» ֆիլմը KM.ru կայքում
- «Թիկնապահը»(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում