Էլեկտրոկինեզ, որը ծագել է հունարեն «ēlektron» (նշանակում է սաթ) և «kīnēsis» (նշանակում է շարժում) բառերից, վերաբերում է էլեկտրական էներգիան օգտագործելու կամ շահարկելու կարողությանը։ Հաճախ պատկերված սպեկուլյատիվ գեղարվեստական գրականության տարբեր ձևերում, ներառյալ սուպերհերոսական կոմիքսները, ֆանտաստիկ գրականությունը և գիտաֆանտաստիկ գրականությունը, էլեկտրոկինեզ ունեցող կերպարները պատկերված են որպես կայծակ կառավարելու և առաջացնելու ուժ[1][2]։

Ստուգաբանություն խմբագրել

«Էլեկտրոկինեզ» տերմինը միավորում է «էլեկտրո» և «կինեզիս» արմատային բառերը, որոնք կապված են էլեկտրաէներգիայի և շարժման կամ կառավարման հետ։ Տերմինը սովորաբար օգտագործվում է բնութագրելու համար էլեկտրական ուժերը ուղղորդելու ֆանտաստիկ ունակությամբ կերպարների։

Նկարագրություն խմբագրել

Էլեկտրոկինետիկ ունակություններ ունեցող անհատները ներկայացված են որպես ըստ ցանկության էլեկտրական էներգիան կառավարող, արտադրող կամ շահարկող։ Այս հզորությունը հաճախ դրսևորվում է որպես կայծակ կանչելու, էլեկտրական վահաններ ստեղծելու կամ նույնիսկ էլեկտրականությունը տարբեր առարկաների միջոցով փոխանցելու կարողություն։ Որոշ դեպքերում էլեկտրոկինեզը ավելի լայն կարողությունների մի մասն է, որը հայտնի է որպես «ատմոկինեզ», որտեղ կերպարները կարող են կառավարել եղանակի տարբեր ասպեկտները, ներառյալ կայծակնային փոթորիկները։

Մշակույթ խմբագրել

Էլեկտրոկինեզը գեղարվեստական ստեղծագործություններում տարածված է, հատկապես այն ժանրերում, որտեղ կերպարներն օժտված են գերմարդկային կամ գերբնական ունակություններով։ Սուպերհերոսները, չարագործները և ֆանտաստիկ միջավայրում գտնվող կերպարները հաճախ պատկերվում են այս ուժով` ցուցադրելով դրա բազմազան կիրառություններն ու դրամատիկ ներուժը պատմվածքի մեջ։

Օրինակներ ժողովրդական մշակույթի մեջ խմբագրել

Կոմիքսներ խմբագրել

Այնպիսի կերպարներ, ինչպիսիք են Ռեյդենը Mortal Kombat-ից[3] կամ Սև Ադամը[4] և Սև Կայծակը[5] DC Comics-ից, էլեկտրակինետիկ ունակություններով գերհերոսների խորհրդանշական օրինակներ են։

Իրական աշխարհին համապատասխանություն խմբագրել

Թեև էլեկտրոկինեզը գեղարվեստական գրականության մեջ գրավիչ հասկացություն է, կարևոր է նշել, որ նման ունակություններ իրականում գոյություն չունեն։ Տերմինը զուտ ստեղծագործական երևակայության արդյունք է և ծառայում է որպես պատմողական միջոց՝ տարբեր գեղարվեստական ստեղծագործությունների ժամանցային արժեքը բարձրացնելու համար։

Ծանոթագրություններ խմբագրել