Զանգվածային սպանություն Վուչիտրնի մոտ
Զանգվածային սպանություն Վուչիտրնի մոտ, Կոսովոյի ալբանացիների զանգվածային սպանությունը, որը 1999 թվականի մայիսի 2-ի երեկոյան իրականացրել էին սերբ ոստիկանները՝ Վուչիտրն քաղաքի մերձակայքում՝ Կոսովոյի պատերազմի և Հարավսլավիայի դեմ ՆԱՏՕ-ի օպերացիայի ժամանակ[1]։
| Զանգվածային սպանություն Վուչիտրնի մոտ | |
|---|---|
| Սպանության ձև | իրադարձություն |
| Մասն է | ՆԱՏՕ-ն և հակամարտությունը Հարավսլավիայում |
| Կոորդինատներ | |
| Ամսաթիվ | մայիսի 3, 1999 |
1999 թվականի մարտի վերջին-ապրիլի սկզբին սերբական ուժերը Վուչիտրնի և մերձակա գյուղերի ալբանացիներին ստիպել են լքել իրենց տները։ Ընդ որում, փախստականները ստիպված են եղել մի քանի անգամ փոխել իրենց գտնվելու վայրը՝ սերբերի կողմից մշտական հարձակումների և գնդակոծությունների պատճառով։ Արդյունքում նրանց մեծ մասը կենտրոնացված էր Վուչիտրնից հյուսիս-արևելք գտնվող մի քանի գյուղերում, որոնք չէին կարողանում հաղթահարել փախստականների հսկայական քանակի ներհոսքը։ Այդ գյուղերը գտնվում էին Կոսովոյի Ազատագրության Բանակի վերահսկողության տակ, և այդ պատճառով ալբանացիները կարող էին իրենց այստեղ հարաբերական անվտանգության մեջ զգալ։ Սակայն մայիսի սկզբին հարավսլավական և սերբական զորքերը ճեղքել են ԿԱԲ-ի պաշտպանական գիծը՝ ստիպելով փախստականներին կրկին վայր ընկնել[2]։
Մոտ հարյուր տրակտորներից և 3-5 հազար մարդուց բաղկացած փախստականների շարասյուները շարժվել են դեպի հարավ։ Նրանց հետապնդել են հարավսլավական ուժերը՝ իրենց ճանապարհին այրելով մի շարք գյուղերի բազմաթիվ տներ։ Մայիսի 2-ի երեկոյան ալբանացիները կանգ են առել Գորնա-Սուդիմլայում, որպեսզի հանգստանան և որոշեն, թե ինչ անել հետո, քանի որ Դոնյա-Ստուդիմում, որի միջով նրանք պետք է անցնեին Վուչիտրն տանող ճանապարհին, տեղակայված էին հարավսլավական զորքերը։
Ժամը 20:30-21:00-ին հարավսլավական զորքերին միացել են սերբ ոստիկաններ և պարավոյան կազմավորումներ։ Նրանք շրջանցել են փախստականների կանգուն շարասյուները՝ նրանցից քաշքշելով տղամարդկանց։ Զոհերին ծեծում էին, նրանցից փող էին պահանջում։ Որոշ ալբանացիների հաջողվել է փրկվել, մյուսներին էլ սպանել են ինքնաձիգներից հերթով[3]։ Ժամը 23:30-ին սերբ ոստիկաններ են ժամանել Վուչիտրնից, որոնք կարգադրել են շարասյունը շարժվել իրենց քաղաք։ Փախստականների ականատեսները տեսել են բազմաթիվ մարմիններ ճանապարհի երկայնքով, երբ շարժվել են դրանով։
ՄԱԿ-ի դատարանի ռազմական հանցագործությունների քննիչ Ռոմեու Վենտուրան հայտարարել է, որ 120 քաղաքացիական անձինք մայիսի 2-ին սպանվել են սերբական զորքերի կողմից և թաղվել են եղբայրական գերեզմաններում՝ Վուչիտրնից հինգ մղոն հեռավորության վրա[2]։ Պատերազմի ավարտից հետո հայտնաբերվել են հանքահորի 98 զոհերի մասունքները[3]։
Վուչիտրնի կոտորածը վերագրվել է Վլաստիմիր Ջորջևիչին՝ Սերբիայի ՆԳՆ հասարակական անվտանգության ղեկավարին[4]։ Նրա դեմ առաջադրված մեղադրանքի համաձայն՝ կոսովցի 105 ալբանացիներ սպանվել են Վուչիտրն համայնքում 1999 թվականի մայիսի 2-ին[5] Ջորջևիչը դատապարտվել է 27 տարվա ազատազրկման[6]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ B92 — Insight — File Cabinet — War Crimes Trials in Serbia
- ↑ 2,0 2,1 Bruce, Cabell (1999 թ․ օգոստոսի 15). «Serb war criminals seize north Kosovo». The Independent.
- ↑ 3,0 3,1 Vucitrn (Vushtrri) Municipality // Under Orders: War Crimes in Kosovo. — Human Rights Watch, 2001.
- ↑ «Vlastimir Đorđević Convicted for Crimes in Kosovo». ICTY. 2011 թ․ փետրվարի 23.
- ↑ «POLICE CRIMES IN VUCITRN». SENSE Tribunal. 2009 թ․ հունվարի 4. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 22-ին.
- ↑ «Case Information Sheet: Vlastimir Đorđević» (PDF). ICTY. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 3-ին.