Երևակայական էակների գիրք
Երևակայական էակների գիրք, արգենտինացի գրող Խորխե Լուիս Բորխեսի գիրքը, որը հրատարակվել է 1957 թվականին սկզբում՝ «Ֆանտաստիկական էակների կենդանաբանության դասագիրքը» («Manual de zoología fantástica») իսպաներեն անվամբ, իսկ 1967-ին և 1969-ին համալրվել է և անվանվել «Երևակայական էակների գիրք» («El libro de los seres imaginarios»)։ Գիրքը գրվել է Մարիա Գեռերոյի հետ համագործակցության շնորհիվ[1]։ Անգլերեն տարբերակն ստեղծվել է Նորման Թոմաս դի Ջիովաննի թարգմանչի հետ համագործակցության շնորհիվ։ Գիրքը պարունակում է 120 տարբեր դիցաբանական էակների նկարագրություն առասպելներից մինչև գրականություն։
Երևակայական էակների գիրք Manual de zoología fantástica, ավելի ուշ՝ El libro de los seres imaginarios | |
|---|---|
| Հեղինակ | Խորխե Լուիս Բորխես |
| Տեսակ | գրավոր աշխատություն |
| Ժանր | հանրագիտարան և bestiary? |
| Թեմա | առասպելական էակ և narrative motif? |
| Բնօրինակ լեզու | South American Spanish? |
| Լեզու | Իսպաներեն |
| Էջեր | 256 |
| Երկիր | Արգենտինա |
| Հրատարակիչ | Fce-Breviarios |
| Հրատարակված է | 1957 և 1969 |
| Հրատարակման տարեթիվ | 1957 |
| Թարգմանիչ | Նորման Թոմաս դի Ջիովաննի և ուրիշներ |
Նախաբանում Բորխեսը փաստում է, որ գիրքը մյուս գրքերի պես չպետք է սկզբից սկսել, այլ պետք է պատահական էջ բացել, սկսել կարդալ՝ կարծես խաղալով գեղադիտակի հետ։
Այս գիրքը միջնադարում հայտնի բեստիարիաների ժամանակակից տարբերակն է[2]։ Գիրքը կարող է դասվել բորխեսյան՝ գոյություն չունեցող երևույթների մասին գրված անթոլոգիաների շարքին[3]։ Գիրքը գրված է հանրագիտարանային ոճով և պարունակում է 120-ից ավելի հորինված կենդանիների նկարագրություն իրենց առասպելների հետ[4]։
Առասպելական էակներ խմբագրել
- Ա Բաո Ա Քու, էակ, որն ապրում է Վիկտորիայի աշտարակի աստիճանների վրա։ Այն շարժվում է միայն, երբ ճանապարհորդը սկսում է աստիճաններով բարձրանալ։ Կենդանին ավելի ու ավելի կայուն և ամբողջական ձև է ստանում, երբ ճանապարհորդը ավելի է մոտենում աշտարակի գագաթին և այն կստանա իր ձևը, միայն եթե ճանապարհորդը հասել է Նիրվանային։
- Աբթու կամ Անեթ, երկու ամբողջությամբ միանման ձկներ, որոնք ըստ եգիպտական լեգենդի լողում էին արևի աստծու նավակի դիմացից՝ հնարավոր վտանգը տեսնելու համար։
- Ալիկանտո, թռչուն, որը սնվում է ոսկով և հետապնդվում հանքափորների կողմից։
- Ամֆիսբենա, երկգլուխ օձ, ում երկրորդ գլուխը գտնվում է պոչի տեղում։ Այն թունավոր է և երկատվելու դեպքում կարող է կրկին միանալ։
- Կաֆկայի երևակայած կենդանին, կենգուրուանման կենդանի՝ տափակ մարդանման դեմքով և շատ երկար պոչով։
- Պոյի երևակայած կենդանին, փոքր տափակ կենդանի սպիտակ մաքուր մորթով և բաց կարմիր մագիլներով ու ատամներով։ Գլուխը կատվի է, բացի շնանման ականջներից։
- Գնդաձև կենդանիներ, գրվելու ժամանակ որոշները հավատում էին, որ որոշ մոլորակներ և աստեր շնչավոր են և որ նրանց շարժումը կամային է։
- Վեցոտանի այծքաղ, ըստ սիբիրյան առասպելի, այս վեցոտանի այծքաղները շատ արագ էին և մարդիկ չէին կարողանում բռնել նրանց։ Աստվածային որսորդ Տունկ-պոջը կտրել է այսծքաղի երկու ոտքը՝ մարդկանց համար որսելի դարձնելու համար։
- Եռոտանի էշ, այս հսկայական էակը ըստ առասպելի կանգնել է օվկիանոսի մեջտեղում։ Այն ուներ երեք ոտք, վեց աչքեր, ինը բերան և մեկ ոսկե եղջյուր
- Կացնագլուխ շուն, շուն, որի դեմքը կացին էր և սնվում էր կացնի պոչերով։ Գիշերային կենդանի է, որը շրջում է ճամբարից ճամբար։
- Բեհամութ, մեծ անկշիթ ձուկ, որը սովորաբար օգտագործվում է դրախտի, երկրի և դժոխքի միջև տարածությունը նկարագրելու համար։
- Բալդանդերս, էակ, որը կարող է տարբեր ձևեր ընդունել։ Այն ունի մարդու որովայն և գլուխ, ձկան պոչ, այծի ոտք, թռչնի թևեր և մագիլներ։
- Բանշի, «փերիների կինը» չունի որոշակի ձև, նկարագրվում է իր բարձր ողբով։
- Բարոմեց, այս էակը բույս է գառան տեսքով, որը ունի ոսկե բուրդ։
- Բասիլիսկ, դարերի ընթացքում այս էակի նկարագրությունը փոխվել է։ Ավելի հաճախ այն նկարագրվում է որպես հավանման օձ՝ 4-8 ոտքերով։ Շատ թունավոր է և հայացքը կարող է քարացնել։
- Բեհեմոթ, հսկայական էակ, որը նման է փղի կամ գետաձիու։
- Բրաունիներ, փոքր շագանակագույն մարդիկ, որոնք հաճախ հաճախում են տները, երբ տանտերերը քնած են։
- Բուրաք, ձիանման էակ երկար ականջներով և սիրամարգի պոչով ու փետուրներով։ Այն կարող է նաև մարդու դեմք ունենալ։
- Կալխոնա, սև գույն ունեցող կենդանի։
- Կարբունկուլ, այս էակը տեսել են Լատինական Ամերիկայում։ Ըստ առասպելի՝ Կարբունկուլը գլխի վրա ունի հատուկ տեսակ թանկագին քար։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Эмир Монегаль Соавторы и помощники // Иностранная литература. — 1999. — № 9.
- ↑ Fable, Allegory an Parable // Prose: Literary Terms and Concepts / Kathleen Kuiper. — Britannica Educational Publishing, 2012. — С. 90.
- ↑ Дубинин Б. В. Символы и повторения // Борхес Х.Л. Собрание сочинений в 4-х томах. Том 3. — 2001.
- ↑ Д.В.Спиридонов Х.Л. Борхес, У. Эко и две модели повествования // Гуманитарные исследования в Восточной Сибири и на Дальнем Востоке. — 2009. — № 3.