Եդեսիայի ճակատամարտ (լատին․՝ Battle of Edessa), ճակատամարտ, որը տեղի է ունեցել 259 թվականին` Հռոմեա-պարսկական պատերազմների ընթացքում։

Եդեսիայի ճակատամարտ
Թվական259 թվական
Մասն էՀռոմեա-պարսկական պատերազմներ
ՎայրՀռոմեական կայսրություն
Հակառակորդներ
Հռոմեական կայսրությունՍասանյան Պարսկաստան
Հրամանատարներ
Վալերիան IՇապուհ I
Կողմերի ուժեր
70 00040 000
Ռազմական կորուստներ

Ճակատամարտը տեղի է ունեցել Հռոմեական կայսրության կայսր Վալերիան I-ի 70 000-անոց բանակի և Սասանյան Պարսկաստանի արքա Շապուհ I-ի 40 000 հոգուց կազմված բանակային կորպուսների միջև։

Ճակատամարտի ընթացք խմբագրել

Պարսից Շապուհ թագավորի խմբերը բազմիցս ներթափանցել են Հռոմեական կայսրության Արևելյան սահմանների մոտ` Արաբական թերակղզի։

Հռոմեական զորավար Վալերիանոսը հավաքում է իր բանակը և Հռոմեական պրետորական գվարդիա ու արշավում դեպի Արևելք, ուր հաստատվել էին պարսիկները։

Հռոմեացիները հաջողությամբ գրավում են Սիրիան։ Հետո նաև գրավում են Եդեսիան, որտեղ երկու բանակների հրամանատարները հանդիպում են իրար։

Պատերազմը ավարտվում է հռոմեական 70,000-անոց բանակի կատարյալ ջախջախմամբ։ Կայսրը գերեվարվում է և գերության մեջ էլ կնքում իր մահկանացուն։

Գրականություն խմբագրել

  • Lactantius, De Mortibus Persecutorum, v.
  • Zosimus, New History, i.
  • Abdolhossein Zarinkoob, Ruzgaran: tarikh-i Iran az aghz ta saqut saltnat Pahlvi, Sukhan, 1999. ISBN 964-6961-11-8
  • Potter, David S., The Roman Empire at Bay AD 180–395, Routledge, 2004. ISBN 0-415-10058-5