Դետեկտիվ վեպի տասը պատվիրաններ
Դետեկտիվ վեպի տասը պատվիրաններ, Ռոնալդ Նոքսի կողմից սահմանված տասը կանոններ, որոնց պիտի հետևեն դետեկտիվ գրողները։ Նա եղել է Դետեկտիվ ակումբի անդամ և դետեկտիվի ոսկեդարի ներկայացուցիչ։ Նա եղել է նաև կաթոլիկ քահանա, ինչն էլ ազդեցություն է ունեցել, որ նա գրի դետեկտիվի տասը պատվիրանների մասին։ Գրողների մեծ մասը հետևել են այդ կանոններին։
Այդ կանոններն են[1]․
- Հանցագործը պետք է լինի պատմության սկզբում հիշատակված ինչ-որ մեկը, բայց չպետք է լինի այն մարդը, ում մտքերին ընթերցողը հետևում է։
- Բոլոր գերբնական ուժերի օգտագործումը բացառվում է։
- Թույլատրվում է ոչ ավելի, քան մեկ գաղտնի սենյակ կամ միջանցք։
- Ոչ մի դեռևս անհայտ թույներ չեն կարող օգտագործվել, ինչպես նաև ցանկացած սարքեր, որոնք, ի վերջո, պահանջում են երկար գիտական բացատրություն։
- Ոչ մի չինացի չպետք է հայտնվի պատմության մեջ[2][Ն 1]։
- Ոչ մի դժբախտ պատահար երբեք չպետք է օգնի դետեկտիվին, և նա երբեք անբացատրելի ինտուիցիա չպիտի ունենա, որը ճիշտ կլինի։
- Դետեկտիվ չպետք է ինքը կատարի հանցագործություն։
- Դետեկտիվ չպետք է լույս սփռի որևէ իրադարձության վրա, որոնք չեն ներկայացվել անմիջապես ընթերցողին։
- Դետեկտիվի հիմար ընկերը՝ Ուաթսոնը, չպետք է թաքցնի այն մտքերը, որոնք գալիս են նրա մտքին. նրա ինտելեկտը պետք է լինի մի փոքր ավելի ցածր, քան միջին ընթերցողին։
- Երկվորյակ եղբայրները և ընդհանրապես երկվորյակները չպետք է հայտնվեն, եթե նրանց հայտնվելու համար պատշաճ կերպով պատրաստվածություն չի եղել։
Նշումներ խմբագրել
- ↑ Կանոնները գրվել են Բրիտանական կայսրության անկման ժամանակաշրջանում, երբ շատ չինացիներ կային Լոնդոնում։ Նրանք ասոցացվում էին չար մարդու կերպարի հետ։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Ronald Knox: 10 Commandments of Detective Fiction, www.writingclasses.com
- ↑ «RONALD KNOX'S TEN COMMANDMENTS OF DETECTIVE FICTION». Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 5-ին.