Գորտնուկներ, մաշկի վիրուսային հիվանդություն։ Հաճախ հիվանդանում են երեխաները և երիտասարդները։ Հարուցիչը փոխանցվում է հիվանդների և տնային գործածության իրերի հետ անմիջական շփումից վնասված մաշկի միջով[1]։ Հիվանդությանը կարող են նպաստել մաշկի չնչին վնասվածքները, քրտնոտությունը և այլն։ Լինում են սովորական տափակ, ներբանային։ Գորտնուկները սովորաբար անհետանում են մեկ ամսվա ընթացքում, բայց կարող են մնալ տարիներ և կրկնվել[2]։

Գորտնուկներ
Տեսակհիվանդություն և ախտանիշ կամ նշան
ՊատճառՄարդու պապիլոմավիրուս
Բժշկական մասնագիտությունմաշկաբանություն
ՀՄԴ-9078.1
ՀՄԴ-10B07
 Warts Վիքիպահեստում

Տեսակ խմբագրել

Գորտնուկներին դասակարգում են կախված ձևից, վարակման վայրից, պատճառ հանդիսացող պապիլոմավիրուսներից[3][4]։

Սովորական գորտնուկներ խմբագրել

Սովորական գորտնուկներ պինդ, մոխրագույն կամ մաշկագույն վերնամաշկային հանգուցիկներ են (հաճախ մի քանի հատ)՝ 3-10 մմ տրամագծով, անհարթ մակերեսով։ Որպես կանոն՝ լինում են ձեռքերի դրսային մակերևույթին և մատներին։

Տափակ գորտնուկներ խմբագրել

Տափակ գորտնուկներ (պատանեկան) հանգուցիկներ են (սովորաբար մի քանի հատ)՝ 0,5-3 մմ տրամագծով, հաճախ՝ կլորավուն, մաշկագույն կամ դեղնադարչնագույն, հարթ մակերեսով։ Հիմնականում լինում են դեմքին, ձեռքերի դրսային մակերևույթին, հազվադեպ՝ նախաբազուկներին։

Ներբանային գորտնուկներ խմբագրել

Ներբանային գորտնուկներն առաջանում են կոշիկի առավել ճնշող տեղերում։ Դրանք կոշտուկներ հիշեցնող (տարբերվում են եղջերային կուտակումների տակ կարմրավուն պտկիկային գերաճով) գորշավուն, ցավոտ գոյացություններ են, որոնք հաճախ դժվարացնում են քայլելը։

Բուժում խմբագրել

Բուժումը նշանակում է բժիշկը։ Ինքնաբուժումը, հատկապես այրող միջոցներով (թթվով և հիմքով) կարող է առաջացնել շրջակա հյուսվածքների բորբոքում, թարախակալում, սպիներ, չնայած որ համաձայն հետազոտությունների օրինակ սալիցիլաթթվով գորտնուկի մշակումն ավելի արդյունավետ է, քան պլացեբոն[5]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Warts Types, Causes, Symptoms, Treatments, Prevention». Webmd.com. 2010 թ․ սեպտեմբերի 2. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 17-ին.
  2. Warts. National institutes of Health.
  3. Anderson, Keith,; Keith, Jeff; Novak, Patricia D.; Elliot, Michelle A. (2005). Mosby's Medical, Nursing & Allied Health Dictionary (5th ed.). C.V. Mosby. ISBN 978-0-323-03736-5.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  4. «MedlinePlus: Warts». 2010.
  5. Kwok CS, Gibbs S, Bennett C, Holland R, Abbott R (2012 թ․ սեպտեմբերի 12). Gibbs, Sam (ed.). «Topical treatments for cutaneous warts». The Cochrane database of systematic reviews. 9: CD001781. doi:10.1002/14651858.CD001781.pub3. PMID 22972052.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է Հանրամատչելի բժշկական հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։  
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 182