Գաբրիել Երանյան

Գաբրիել Երանյան (հուլիսի 12, 1827, Կոստանդնուպոլիս - հոկտեմբերի 13, 1862, Կոստանդնուպոլիս), հայ երաժշտագետ, կոմպոզիտոր։

Գաբրիել Երանյան
Ծնվել է	1827
Ծննդավայր	Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել է	հոկտեմբերի 13, 1862(1862-10-13)
Մահվան վայր	Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր

Կենսագրություն

Ծնվել է Կ. Պոլսում։ Կրթությունն ստացել է Մայր վարժարանում, աշակերտելով երաժշտագետ Արիստակես Հովհաննիսյանին։ Բացի հայկական խազերից, սովորել է նաև եվրոպական նոտաները և ունեցել ստեղծագործական-մանկավարժական բեղուն գործունեություն։ Իր ուսուցչի՝ Արիս Հովհաննիսյանի հետ 1857-1858 թվականներին հրատարակել է «Քնար հայկական» հանդեսը, որը երաժշտական առաջին պարբերականն էր հայ իրականության մեջ և որտեղ ազգային երգերը ձայնագրվում էին եվրոպական նոտաներով։ Պարբերականը կարճ կյանք է ունեցել։ Իր աշակերտներից Նիկողայոս Թաշճյանի հետ 1861 թվականին վերահրատարակել է այն «Քնար արևելյան» անունով, բայց հնարավորություն չի ունեցել հարատևելու և 1862 թվականին փակել է։ Որպես երաժշտության ուսուցիչ աշխատել է Խասգյուղ թաղամասի հայկական դպրոցում և ազգային հիվանդանոցի որբանոցում, աճեցնելով շատ աշակերտներ։ Հեղինակել է ազգային, հայրենասիրական երգեր, ինչպես հայտնի «Կիլիկիան», «Հայաստան, երկիր դրախտավայր», «Արիք, Հայկազունք», «Հայ ապրինք, եղբայրք» և այլն, որոնք լայնորեն տարածվել են ոչ միայն արևմտահայ, այլև արևելահայ իրականությունում, շնորհիվ Քրիստափոր Կարա-Մուրզայի երգչախմբի։ Դրանցից «Հայաստանը» հետագայում Արմենակ Շահմուրադյանի կատարմամբ և Կոմիտասի դաշնամուրային ընկերակցությամբ ձայնագրվել է, դարձել հայ ժողովրդի ամենասիրելի երգերից մեկը։ Նույնքան ժողովրդականություն է վայելում և «Կիլիկիան»։

Ստեղծագործություններ

• «Հայաստան՝ երկիր դրախտավայր»[1]
• «Կիլիկիա»[2]
• «Արիք, Հայկազունք»
• «Հայ ապրինք, եղբայրք»