Անձնական ծախսեր (ընտանեկան ծախսեր), ապրանքների, ծառայությունների ձեռքբերման և պարտադիր վճարների իրականացման համար առանձին անձի կամ տնային տնտեսության ծախսերը։

Դասակարգում խմբագրել

Անձնական և ընտանեկան ծախսերը կարելի է դասակարգել ըստ մի քանի հատկանիշների։

Ըստ կարևորության խմբագրել

Ըստ կարևորության՝ ծախսերը կարելի է բաժանել հետևյալ կատեգորիաների․

  1. Անհրաժեշտ (պարտադիր) ծախսեր, առանց որոնց անհնար է ապրել առօրյա կյանքում։ Դրանք ներառում են սննդի գնումը, բնակարանի (վարձակալության, կոմունալ ծառայությունների) վարձատրությունը, աշխատանքի գնալու և վերադառնալու համար տրանսպորտի վճարումը, հագուստի գնումը, տան և առողջության համար անհրաժեշտ ապրանքները (հիգիենայի պարագաներ, դեղեր)։ Այստեղ կարելի է ներառել նաև անհետաձգելի բուժման ծախսերը, ինչպես նաև խնայողությունների ձևավորումը։
  2. Ցանկալի ծախսեր, առանց որոնց կարելի է ապրել խնայողությունների դեպքում, բայց դրանք բարձրացնում են հարմարավետության մակարդակը և լրացուցիչ բավարարվածություն առաջացնում։ Դրանք ներառում են հոբբիների և ժամանցի ծախսերը։
  3. Իմիջային ապրանքների և շքեղության ծախսեր։

Ըստ պարբերականության խմբագրել

Ըստ պարբերականության՝ ծախսերը կարելի է բաժանել հետևյալ կատեգորիաների․

  1. Կանոնավոր ծախսեր․
  • ամենամսյա՝ մթերքներ, հեռախոս, ուղևորություն հասարակական տրանսպորտով, կոմունալ ծառայություններ և այլն,
  • ամենամյա՝ ապահովագրություն (մեքենայի սեփականատիրոջ սեփականություն, ավտոմոբիլային ԿԱՍԿՈ, բնակարանի սեփականատիրոջ պատասխանատվություն և այլն), հարկեր,
  • սեզոնային՝ օրինակ՝ երեխային դպրոցի նախապատրաստելը։

2. Ոչ կանոնավոր ծախսեր․

  • փոփոխական ծախսեր, որոնք կատարվում են ըստ անհրաժեշտության կամ հնարավորության առկայության դեպքում։ Դրանք ներառում են խոշոր գնումներ (բնակարան, ավտոմեքենա, կենցաղային տեխնիկա), բուժում։

Ծախսերի պլանավորում խմբագրել

Ծախսերի դասակարգումը օգնում է պլանավորել ընտանեկան բյուջեն։ Առաջին հերթին՝ կարելի է առանձնացնել պարտադիր ծախսերը, որոնք պարբերական բնույթ են կրում, և հեշտ է պլանավորել։ Երկրորդ՝ ռացիոնալ պլանավորելով կարելի է կարևորագույն ծախսը տարբերել պակաս կարևորից։ Ցանկալի և իմիջային ծախսերը պետք է իրականացվեն պայմանով, որ անհրաժեշտ ծախսերն ամբողջությամբ ծածկվեն և բավարար եկամուտ ունենան։ Երրորդ՝ անհրաժեշտ փոփոխական ծախսերը (որպես կանոն՝ խոշոր) ծածկելն ապահովվում է ավելի վաղ գոյացած խնայողությունների հաշվին։ Խնայողությունները նպատակահարմար է ձևավորել մինչև ցանկալի և իմիջային ծախսերի վճարման։

Եկամուտների պլանավորմանն օգնում են անձնական (ընտանեկան) բյուջեի տնօրինման տարբեր մեթոդներ․

  1. «50-20-30» մեթոդ[1],
  2. «Նախ վճարիր ինքդ քեզ» սկզբունք[2],
  3. Վեց տարայի մեթոդ[3][4],
  4. Չորս ծրարի մեթոդ[5]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. Tobel, 2013
  2. Хилл, 2019
  3. Экер, 2013
  4. «ԸՆՏԱՆԵԿԱՆ ԲՅՈՒՋԵԻ ՊԼԱՆԱՎՈՐՈՒՄ. 6 ՏԱՐԱՆԵՐԻ ՄԵԹՈԴԸ». Internest.am (ամերիկյան անգլերեն). 2015 թ․ նոյեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 16-ին.
  5. «Ինչպե՞ս օգտագործել թիրախային ծրարներում մնացած գումարը։ Ինչպես արագ գումար խնայել։ Ամենահեշտ և զվարճալի ձևը չորս ծրարների կանոնն է։ Ինչպես հաջողությամբ գումար խնայել չորս ծրարներով». americangeek.ru. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 12-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Alexa von Tobel Financially Fearless: The LearnVest Program for Taking Control of Your Money. — М.: Crown Business Publications, 2013. — 336 с. — ISBN 978-0-385-34761-7
  • Хилл Н. Думай и богатей. — М.: Попурри, 2019. — 320 с. — ISBN 978-985-15-3550-3
  • Экер Х. Думай как миллионер. 17 уроков состоятельности для тех, кто готов разбогатеть. — М.: Бомбора, 2013. — 320 с. — ISBN 978-5-699-70602-0