Այախոսություն
Այախոսություն (ռուս.՝ Аканье), անշեշտ վանկում o-ի փոխարեն a-ին մոտ արտասանելը, որը հատուկ է ռուս և բելառուս գրական լեզուներին, հարավ-ռուսական ու մասամբ կենտրոնական-ռուսական խոսվածքներին և բոլոր բելառուսերենի բարբառներին. ոչ կանոնավոր ձևով հանդիպում է նաև ուկրաիներենի բարբառներում[1]։ Բուլղարերենում այախոսություն կա ռոդոպյան խոսվածքներում, ընդ որում Տիխոմիր և Տրիգրադ գյուղերի խոսվածքում այախոսվում են ինչպես շեշտավոր, այնպես էլ անշեշտ վանկերը[2]։
Այախոսությունը բնորոշ է նաև սլովեներենին[3]։
Այախոսության տեսակներ խմբագրել
Ռուսերենում այախոսությունը հասկանում են ինչպես լայն իմաստով՝ վերին բարձրացման ձայնավոր հնչյունների նմանությունը անշեշտ վանկերում, նեղ իմաստով՝ բաղաձայններից հետո անշեշտ դիրքով ձայնավորների չտարբերակմանը[4][5]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Назарова, 1977, էջ 211
- ↑ Георгиев, 1963
- ↑ Риглер, 1964, էջ 36-45
- ↑ Русская диалектология, 2005, էջ 37
- ↑ Шаульский Е. В., Князев С. В., 2005, էջ 8
Աղբյուրներ խմբագրել
- Георгиев В. И. Русское аканье и его отношение к системе фонем праславянского языка Արխիվացված 2011-06-01 Wayback Machine // Вопросы языкознания. — М.: Изд-во АН СССР, 1963. — № 2. — С. 20-30.
- Назарова Т. В. Аканье в украинских говорах // Общеславянский лингвистический атлас. Материалы и исследования. 1975. — М.: Наука, 1977. — С. 211-260.
- Риглер Я. К проблеме аканья // Вопросы языкознания. — М.: Изд-во АН СССР, 1964. — № 5. — С. 36-45. Архивировано из первоисточника 1 Հունիսի 2011.
- Шаульский Е. В., Князев С. В. Русская диалектология. Фонетика. — М.: Моск. гос. ун-т им М. В. Ломоносова, 2005. — 20 с.