«Ազատ խոսքի շաբաթ (FSW)», նախկինում հայտնի է որպես «Խոսքի ազատության ազգային շաբաթ», ազգային միջոցառում է, որը ճանաչում է խոսքի և մամուլի ազատությունը Միացյալ Նահանգներում։ Խոսքի ազատ շաբաթը նշվում է ամեն տարի հոկտեմբերի երրորդ ամբողջ շաբաթվա ընթացքում։ Ըստ դրա կազմակերպիչների, «Խոսքի ազատության շաբաթվա նպատակն է բարձրացնել հանրային իրազեկությունը մեր ժողովրդավարության մեջ ազատ խոսքի կարևորության մասին և տոնել այդ ազատությունը»[1]։

Կոնցեպտ խմբագրել

Ազատ խոսքի շաբաթը հնարավորություն է անհատների և կազմակերպությունների համար ձեռնարկելու ազատ խոսքի հետ կապված անկախ նախագծեր և գործունեություն։ Տոնակատարությունը կոչ է անում բարձրացնել ազատ խոսքի խնդիրների մասին իրազեկվածությունը և խրախուսել լայն լսարանին բաց արտահայտվելու հնարավորությունը։ Ազատ խոսքի շաբաթը ներառում է բազմաթիվ գործընկեր կազմակերպությունների մասնակցություն՝ ստեղծելով խոսքի ազատության բազմակողմ տոնակատարություն։

Պատմություն խմբագրել

Լրատվամիջոցների ինստիտուտը, որը շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն է, որը գտնվում է Վիրջինիա նահանգի Առլինգթոն քաղաքում, 2003 թվականին ներկայացրեց խոսքի ազատ շաբաթվա գաղափարը։ Գաղափարը ինստիտուտի «Անկյունաքար նախագծի» արդյունքն էր, որն ավարտվեց 2003 թվականին[2]։ 2005 թվականին ինստիտուտը խնդրեց Հեռարձակողների կրթության ազգային ասոցիացիայի հիմնադրամին (NABEF) համագործակցել մեկնարկային շաբաթվա համար։ Երկու կազմակերպություններն իրենց անվանեցին «հիմնադիր գործընկերներ» և «համատեղ ջանքերով» անցկացրին Խոսքի ազատության ազգային շաբաթը[3]։

2005 թվականի անդրանիկ տոնակատարության ժամանակ ընդունվեցին հինգ «գործընկեր կազմակերպություններ»՝ Գովազդային գործակալությունների ամերիկյան ասոցիացիա, Ամերիկյան իրավաբանների ասոցիացիա, Ամերիկացիները հանուն արվեստի, Ազգային սահմանադրության կենտրոն Ֆիլադելֆիայում և Հումանիտար գիտությունների ազգային հիմնադրամ։

2005 թվականից ի վեր գործընկերները ներառում են մեդիա ընկերություններ և խոշոր առևտրային ասոցիացիաներ, որոնք ներկայացնում են հեռարձակողները, կաբելային օպերատորները, թերթերը և ձայնագրման ոլորտը։ Որպես «կրթական գործընկերներ» մասնակցել են նաև կապի և իրավաբանական դպրոցների բազմաթիվ համալսարանական բաժիններ։

2011 թվականին անունը կրճատվել է «Ազատ խոսքի շաբաթ»[4]։ Լրատվամիջոցների ինստիտուտը ստեղծել է Ազատ խոսքի շաբաթվա խորհրդատվական խորհուրդ 2012 թվականին՝ բարձրացնելու խոսքի ազատության շաբաթվա հասանելիությունն ու ազդեցությունը։ 2012 թվականի հուլիսի 30-ին ինստիտուտը հայտարարեց, որ Ռոբերտ Փիթմանը, Clear Channel Communications-ի գործադիր տնօրենը, համաձայնել է ծառայել որպես խորհրդատվական խորհրդի նախագահ[5][6]։

Գաղափարախոսություն խմբագրել

Ազատ խոսքի շաբաթը ոչ քաղաքական միջոցառում է, ոչ էլ գաղափարական հարթակ. Կազմակերպիչների խոսքով՝ «Ազատ խոսքի շաբաթը նախատեսված է որպես միավորող տոն՝ հիմնադիր հայրերի տեսլականը վեր բարձրացնելով քաղաքական վեճից և ճանաչելով խոսքի ազատությունը որպես մի բան, որին մենք բոլորս կարող ենք հավատալ»[1]։

Ֆինանսավորում և ապրանքային նշաններ խմբագրել

Ազատ խոսքի շաբաթվա հատուկ միջոցառումները (օրինակ՝ մրցույթներ, սեմինարներ, ցուցանմուշներ) ֆինանսավորվում են դրանք իրականացնող կազմակերպությունների կողմից։

Շաբաթի սկզբնական անվանումը՝ «Խոսքի ազատության ազգային շաբաթ», Միացյալ Նահանգների արտոնագրերի և ապրանքանիշերի գրասենյակի կողմից ճանաչվել է որպես Մեդիա ինստիտուտին պատկանող նշան 2008 թվականի մարտին։ Արտոնագրային և ապրանքային նշանների գրասենյակը նաև ճանաչել է Խոսքի ազատության շաբաթի կարգախոսը՝ «Ազատ խոսքը. Ամերիկայի Լեզուն», որպես The Media Instituteի պատկանելիություն։ Այնուամենայնիվ, ինստիտուտը միշտ վարել է «բաց լիցենզավորման» քաղաքականություն՝ թույլ տալով մյուսներին օգտագործել երկու նշաններն առանց տուգանքի։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 "Overview of Free Speech Week." Overview of Free Speech Week. The Media Institute, n.d. Web. 24 Sept. 2012. <http://www.freespeechweek.org/?p=652>.
  2. "About Cornerstone." The Media Institute. The Media Institute, n.d. Web. 24 Sept. 2012. <[1]>.
  3. Wharton, Dennis. "NAB Education Foundation and The Media Institute Announce Inaugural 'Freedom of Speech Week'" NAB News Release:. National Association of Broadcasters, 3 Oct. 2005. Web. 24 Sept. 2012. <http://www.nab.org/documents/newsroom/pressRelease.asp?id=1151>.
  4. Eggerton, John. "The Media Institute Launches Free Speech Week." Broadcasting & Cable, 17 Oct. 2011. Web. 12 Oct. 2012. <http://www.broadcastingcable.com/article/475352-The_Media_Institute_Launches_Free_Speech_Week.php>.
  5. Kaplar, Richard. "Clear Channel CEO Bob Pittman To Head New Free Speech Week Advisory Council." The Media Institute. The Media Institute, 30 July 2012. Web. 24 Sept. 2012. <http://www.mediainstitute.org/PressReleases/2012/073012.php Արխիվացված 2017-03-23 Wayback Machine>.
  6. Eggerton, John. "Pittman To Promote Media Institute's Free Speech Week." Cable Television News. NewBay Media, LLC, 30 July 2012. Web. 12 Oct. 2012. <http://www.multichannel.com/node/18147>.

Արտաքին հղումներ խմբագրել